4.2 Een vrouw deel 1

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

H4 Voortplanting en seksualiteit

4.2 Een vrouw

???

Planning

- Herhalen BS 1

- Lesdoelen BS 2

- Uitleg BS 2

- Check lesdoelen

De penis is een secundair geslachtskenmerk.

1. Juist
2. Onjuist

De vagina is een primair geslachtskenmerk.

1. Juist
2. Onjuist

Borsten zijn een primair geslachtskenmerk.

1. Juist
2. Onjuist

4.2 Een vrouw

Lesdoel

Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een vrouw noemen met hun functies en kenmerken.

Je kunt de menstruatiecyclus beschrijven.

Voortplantingsstelsel van de vrouw. De meeste voortplantingsorganen liggen in de onderbuik

Voortplantingsstelsel van de vrouw.

De meeste voortplantingsorganen liggen in de onderbuik. 

nr. 2

1. eierstok
2. urineblaas
3. zaadleider
4. eileider

Bevruchting

In de eileider versmelt de kern van de mannelijke geslachtscel (de zaadcel) met de kern van een vrouwelijke geslachtscel (eicel).

De kop van de zaadcel dringt de eicel binnen. Als dat is gebeurd, wordt de buitenste laag van de eicel ondoordringbaar. 

Andere zaadcellen 

kunnen de eicel 

niet meer binnendringen

Waarin liggen de eicellen?

1. Eierstokken
2. Baarmoeder
3. Eilleider
4. Vagina

Vruchtbare periode

Na de ovulatie blijft een onbevruchte eicel ongeveer 12 tot 24 uur leven.

Daarna sterft de eicel af in de eileider. De resten worden opgenomen in het bloed.

Alleen als de eicel wordt bevrucht, kan de eicel langer in leven blijven.

Zaadcellen kunnen in het lichaam van de vrouw ongeveer 3 dagen leven. Ze gaan via de baarmoeder naar de eileiders.

Elke 4 weken is er een periode van ongeveer 5 dagen dat een geslachtsgemeenschap kan leiden tot bevruchting van een eicel. Dit is de vruchtbare periode. 

De vruchtbare periode duurt van ongeveer 3 dagen voor de ovulatie tot 1 of 2 dagen na de ovulatie.

Innesteling

In de eileider: De bevruchte eicel deelt zich meteen een aantal keren. Het klompje cellen wordt door de eileider naar de baarmoeder vervoerd. 

De baarmoeder heeft op dat moment een dikke laag spieren met aan de binnenkant een laag slijmvlies. 

Dat baarmoederslijmvlies is erg dik geworden en bevat veel bloedvaten.

Het klompje cellen zet zich vast in het slijmvlies, dat noem je innesteling. Als dit gebeurt, is de vrouw zwanger.

Na ongeveer 9 maanden is het klompje cellen uitgegroeid tot een baby.

Eerste delingen van de bevruchte eicel

Hoe noemen we het samensmelten
van zaadcel en eicel?

1. bevruchting
2. innesteling
3. menstruatie
4. ovulatie

Menstruatie:

het slijmvlies laat los

Als er geen bevruchting plaatsvindt, laat het verdikte baarmoederslijmvlies met veel bloedvaten voor een deel los. 

Dat loslaten heet menstruatie of ongesteld zijn.

De spierlaag van de baarmoederwand trekt samen en daardoor worden stukjes slijmvlies, slijm en bloed via de vagina afgevoerd. 

Het samentrekken van de spieren kan buikkrampen veroorzaken die pijnlijk zijn. 

Veel meisjes of vrouwen zijn tijdens of vlak voor de menstruatie wat kribbig of voelen zich ellendig of verdrietig.

Menstruatie kan hoofdpijn, buikpijn, 

rug- of spierpijn veroorzaken. 

Sommige meisjes menstrueren als ze 10 jaar zijn, anderen als ze 16 jaar zijn. Gemiddeld zijn meisjes 

13 jaar oud bij de 1e menstruatie.

Een menstruatie duurt gemiddeld 3 dagen maar bij sommigen kan het wel een week duren.

Menstruatie: slijm en bloed worden tijdens de menstruatie afgevoerd.

Maandverband 

en tampons

De meeste meisjes of vrouwen gebruiken maandverband of tampons tijdens de menstruatie. Maandverband wordt tegen de opening van de vagina gedragen. Een tampon wordt in de vagina gedragen. 

Er bestaan ook menstruatiecups.

De middelen nemen niet eindeloos vocht op. Door de bacteriën kan het onfris gaan ruiken en kunnen er infecties ontstaan. Regelmatig vervangen is nodig en goed wassen ook.

In tegenstelling tot een tampon absorbeert een menstruatiecup niets. 

Het vangt alleen op. 

Menstruatiecyclus

Je ziet in de afbeelding dat de dikte van het slijmvlies verandert. Tijdens de menstruatie wordt een deel afgestoten, dat gebeurt op dag 1 t/m 4. Daarna groeit het baarmoederslijmvlies weer aan, het wordt dikker en het bevat weer meer bloedvaten. Ongeveer 14 dagen na het begin van de menstruatie vindt de ovulatie plaats. Als er dan geen bevruchting plaatsvindt, zal de volgende menstruatie op ongeveer de 28e dag beginnen. De menstruatiecyclus begint dan opnieuw. 

Bijna geen enkele vrouw menstrueert precies om de 4 weken. Vooral in de puberteit kan de menstruatie zeer onregelmatig plaatsvinden. Soms zit er veel tijd tussen de menstruaties.

Periodieke onthouding - Onbetrouwbaar- Ovulatie

Leguit wat er gebeurt als de eicel niet bevrucht wordt.

De vruchtbare periode is een paar dagen vóór en een dag na de eisprong. Dit komt doordat spermacellen een aantal dagen kunnen overleven. 

Bij geslachtgemeenschap vóór de eisprong, zullen de spermacellen overleven in het lichaam van de vrouw tot ze de eicel enkele dagen later tegenkomen. 

Een eicel blijft na de eisprong slechts één dag in leven.

Wat gebeurt er tijdens dag
1 t/m 5 van de menstruatiecyclus?

1. ovulatie
2. innesteling
3. menstruatie
4. bevalling

Wordt het slijmvlies van de baarmoeder tijdens de menstruatie dikker?

1. ja
2. nee

Je ziet bovenaan een klein bolletje. Wat is dat?

1. De menstruatie
2. De eisprong = ovulatie
3. De afbraak van het baarmoederslijmvlies
4. Een zaadcel; eisprong

Hormonen

• Hormonen: regelen werking organen
• Hormoonklieren geven hormonen af aan het bloed
• Hypofyse: in puberteit produceert hij stimulerende hormonen--> ontwikkeling eicellen en eierstokken
• Overgang: geen rijpe eicellen meer

De uitwendige voorplantingsorganen 

De schaamlippen beschermen de ingang van de vagina. Op de buitenste schaamlippen zitten haartjes. Daarbinnen liggen de binnenste schaamlippen. Deze bevatten klieren die bij seksuele opwinding slijm produceren. Bovenin ligt de clitoris, een klein bobbeltje dat zo groot als een erwt is. Het is een heel gevoelig plekje voor veel vrouwen. 

Net achter de clitoris zie je de uitgang van de urinebuis.

Een meisje of vrouw kan geprikkeld raken als zij gestreeld of gekust wordt op de borsten of andere gevoelige plekken.

De vagina is niet zo (minder) gevoelig voor seksuele prikkels.

Door prikkeling van de clitoris komen de 

meeste vrouwen klaar. De penis kan doordat

de wand van de vagina zeer rekbaar is en door

het slijm makkelijk naar binnen glijden. 

De vagina is groot genoeg.

nr. 10 speelt
een rol bij

1. de innesteling
2. de bevruchting
3. het vrijkomen van een eicel
4. de opvang van urine

De clitoris (Griekse woord voor sleutel)

- meeste vrouwen: de clitoris voor het grootste seksuele genot. 

- wordt ook wel kittelaar of clit genoemd.  

- het orgaan heeft als enige nut: genot.

De clitoris is meer dan het bobbeltje. Het bobbeltje verschilt van grootte, bij een vrouw van 35 jaar is het ong. 4x zo groot als bij een puber. Over het bobbeltje zit een clitoriskapje (vergelijk met de voorhuid van de penis). Het grootste deel ligt inwendig, een deel dat 4 tot 5 centimeter lang is met een vorm van een hoefijzer (onder de huid).

Voor een vrouw is het vaak fijn als de hele vagina wordt gestimuleerd en niet alleen de clitoris zelf. Bij opwinding trekt de huid wat naar achter en zwelt de clitoris op. Hij vult zich met bloed, waardoor de clitoris eigenlijk een soort airbag vormt rond de vagina. Hierdoor is het stoten tijdens de geslachtsgemeenschap niet pijnlijk. 

Gevoelig: De meeste zenuwuiteinden van de clitoris bevinden zich wel aan de buitenkant. Met zo’n 8000 zijn het er twee keer zoveel als de eikel van een man.  Niet alle vrouwen vinden het daarom prettig als het topje direct wordt gestimuleerd. Het is dus belangrijk om de aandacht te verdelen en de clitoris goed vochtig te houden.

De clitoris speelt bij de meeste vrouwen een hoofdrol bij het orgasme: uit onderzoek blijkt dat 70 tot 80 procent van de vrouwen alleen klaar kan komen door stimulatie van het zogenaamde genotsknopje.

Besnijdenis

Vaak ernstige lichamelijke gevolgen zoals: 

-  infecties

-  problemen met plassen

-  problemen bij zwangerschap en bevalling.

-  plezier bij seks is vaak heel moeilijk. 

In Nederland is het verboden. 

In Afrikaanse landen wordt het steeds minder gedaan. 

In bepaalde culturen is het gebruikelijk een meisje te besnijden.  Zo weet de man zeker of een vrouw wel of niet seks heeft gehad voor het huwelijk. 

Besnijdenis behoort niet tot iets van de islam.

Bij besnijdenis worden de clitoris en soms de schaamlippen weggesneden.

Heel soms wordt de vaginaopening dichtgemaakt.

Het wordt ook wel genitale verminking genoemd.

Meisjesbesnijdenis is heel pijnlijk

Baarmoeder

Eierstok

Clitoris

Plaats waar het embryo groeit

Hier rijpen de eicellen

Meest gevoelige deel

Maagdenvlies

Aan de binnenkant van de vagina zit slijmvlies. 

Het maagdenvlies is een randje weefsel aan het begin van de vagina. Het randje kan verschillend van vorm zijn en niet elk meisje heeft zo'n randje. 

De opening van de vagina is altijd groot genoeg voor de eerste keer dat een meisje geslachtsgemeenschap heeft. 

Tijdens de eerste keer dat een meisje geslachtsgemeenschap heeft kan de vagina heel iets inscheuren, dat geeft mogelijk een hele kleine bloeding. 

De meeste vrouwen hebben dat niet. Het maagdenvlies heeft niets met een eventuele bloeding te maken.

Het maagdenvlies is GEEN vlies!

1: Vagina: Daar komt het sperma terecht tijdens de geslachtsgemeenschap
2: Maagdenvlies is een vliesje aan het begin van de vagina

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

Ovulatie

Vanaf de geboorte liggen ong. 350.000 onrijpe eicellen in blaasjes te wachten op hun beurt. Er komen er vanaf de pubertijd ong. 500 tot rijping. 

In de eerste 10 dagen na de menstruatie rijpen er ongeveer 20 verse follikels (blaasje met eicel). Die zijn verspreid over de 2 eierstokken. 

Eén dominante eicel groeit door en rijpt (19 stoppen er met groeien). 

Soms rijpen er meer dan één (kans op tweeling of meerling).

Er is geen directe verbinding tussen de eierstokken en de eileiders. Er is een soort vliesje. De eicel moet een soort sprongetje maken (eisprong). De rijpe eicel rekt wat uit en barst open. De eicel trilt zich door het vliesje van de eierstok (kan pijnlijk zijn). Er kan wat bloedverlies zijn en vocht vrijkomen in de buikholte. Dit kan irritatie geven.

Zelfstandig werken

- Lezen BS 2

- Maken opdracht 1, 2, 3, 7, 8, 9

Succes! 

Huiswerk: 

Maken opdracht 1, 2, 3, 7, 8, 9

Volgende les:

4.2 Een vrouw de menstruatiecyclus