5V 2021 SK H12.4 radicaalmechanisme additie

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

5V SK @ LPM Hoofdstuk 12

reactiemechanismen met behulp van filmpjes

deze les

Er zijn verschillende types chemische reacties, waaronder:

- additie-reactie = toevoegingsreactie

- substitutie-reactie = vevangingsreactie

Beide reacties kunnen op verschillende manier plaatsvinden

vandaag: radicaal mechanisme

herhaling 4V: Additie reactie

C2H4        +       Br2      →       C2H4Br2

Br-atomen worden toegevoegd aan een alkeen

Kenmerken van een additiereactie

• Je start met een onverzadigde koolwaterstof  (C=C)
• Een stof toegevoegd, bijvoorbeeld Br2, Cl2, H2, I2, HF,  HCl, HBr, H2O etc.

• De dubbele binding klapt open en er ontstaat één nieuwe stof
• De reactie verloopt snel

4V Substitutiereactie

                                                                             1-broompropaan         waterstofbromide

    

Eén H-atoom wordt VERVANGEN door één Br-atoom van Br2. Het andere Br-atoom neemt het H-atoom mee!

Kenmerken van een substitutie

• Je start met een verzadigde koolwaterstof 
• Een H-atoom wordt vervangen door een ander atoom (vaak 'n halogeen)
• Er ontstaan twee nieuwe stoffen
• De reactie verloopt alleen onder invloed van UV-straling of licht

De afbeelding hiernaast geeft een ... weer. 

1. additiereactie
2. substitutiereactie
3. neerslagreactie
4. oplosreactie

reactie mechanismen

HOE vindt een reactie plaats? 'Wie valt wie aan?'

Dit vraag inzicht in de geometrie van de reagerende stoffen.

We bespreken radicaal-mechnisme en ionair mechanisme.

na deze les

additie reactie

Wat kun je zeggen
over een radicaal?

1. het heeft een + lading
2. het heeft een - lading
3. het heeft een ongepaard elektron
4. het heeft een vrij elektronenpaar

Noem de namen van de drie stappen in het radicaalmechanisme van een additiereactie

Als but-1-een en chloor (Cl₂) met elkaar reageren, ontstaat eerst een radicaal molecuul.
Welke structu(u)r(en) kan (kunnen) dit zijn?

1. 
2. 
3. 
4. 

Initiatie van Cl₂ leidt tot 2x Cl∙ radicaal, dit valt de C=C binding aan. Er kunnen 2 radicaal-moleculen van chloorbutaan ontstaan.

Uitdaging: Welk bijproduct met 8 C-atomen kan ontstaan als but-1-een en chloor met elkaar reageren.

twee radicaal-moleculen kunnen samen reageren, de ongepaarde elektronen vormen een binding

1,2 additie en 1,4 additie

het volgende filmpje moet je thuis bekijken 

voor het maken van je HW opgaven

HW

lees 12.4 (nog niet behandeld: substitutie via radicaal mechanisme en ionair mechanisme)

maak opg 36, 37, 41, 42

Kijk voor 41 en 42 de youtube filmpjes in deze lessonUp.

substitutie reactie

HW

lees 12.4

maak opg 36, 37, 38, 41, 42

Teken twee eenheden uit het midden van poly-2-broom-penta-1,3-dieen waarbij 1,4-additie plaats vond.

Teken de structuurformules van bijproducten met 6 C atomen van de reactie tussen propaan en chloor.