§2.1 Naar een ander soort leven deel 1

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig op je plek zitten,

pak je laptop & boek alvast!

Log in op lessonup en volg de les.

We gaan beginnen als iedereen stil is!

Hoofdstuk 2: 

Naar een industriële samenleving

§2.1 Naar een ander soort leven deel 1

Planning

1. Proefwerk bespreken/nakijken

2. Start uitleg 2.1 

3. Zelfstandig aan de slag

4. Afsluiting

PROEFWERK BESPREKEN

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen hoe Nederland vanaf 1815 bestuurd werd. 
  
• Ik kan uitleggen wat er door de grondwet van 1848 veranderde in het bestuur van Nederland.
  
• Ik kan uitleggen hoe de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders waren.
  
• Ik kan beschrijven hoe door de industrialisatie de samenleving veranderde.

Voorkennis activeren:

• Vraag de leerlingen: wat hebben deze mensen met elkaar gemeen? (Evt even in duo's uitwisselen)
• Daarna de vraag: wat doet de koning nu nog? --> in de rest van de les kijken we naar hoe de rol van de koning vroeger was

Rond 18

Republiek = Nederland

- Deed niet mee aan de grote veranderingen

- Geen ijzer en steenkool dus bijna geen fabrieken 

- Pas rond 1839 een trein 

- Veel verschil met Engeland 

koning Willem I

• in 1815 gevraagd om koning te worden
• Had in Engeland gezien hoe de industrie was opgekomen
• Zorgde voor ontwikkeling in Nederland

SAMEN LEZEN blz 47 & 48

Leerstof: '' Het bestuur van Nederland vanaf 1815''

Leerstof '' Liberalen en conservatieven''

Pak een markeerstift en markeer belangrijke woorden/begrippen/zinnen

Nederland onder Napoleon 

Het Koninkrijk der Nederlanden 

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• Napoleon verslagen bij Waterloo!
• 1815 Nederland werd een koninkrijk
• Koning Willem I

• Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: Nederland, België en Luxemburg

• Een grondwet! We werden een constitutionele monarchie. (koning moet zich aan de grondwet houden)

Het bestuur van Nederland vanaf 1815

Koning Willem I was het staatshoofd:

• = persoon met het hoogste gezag (macht) in een staat

Nederland werd een constitutionele monarchie:

• Constitutie = grondwet
• Monarchie = koninkrijk 
  (koning moet zich aan de grondwet houden)

Constitutionele monarchie

Nederland land met een grondwet

Constitutionele monarchie 

Koning leider van de regering regeerde samen met de ministers

Naast de ministers was er een parlement met Eerste Kamer en Tweede Kamer

Het bestuur van Nederland vanaf 1815

Hoe werd Nederland bestuurd?

• De koning mocht ministers ontslaan en benoemen
• Ministers maakten wetten en voerden deze uit
• Er was een parlement met een Eerste en Tweede Kamer die stemden of wetten uitgevoerd mochten worden 
• De koning koos de Eerste Kamer en de Tweede Kamer werden bij verkiezingen gekozen door de rijkste mannen van het land 

01:02

Wat is een republiek?

1. Een land met een koning
2. Een land zonder koning

01:15

Willen V was de stadhouder van de republiek der Nederlanden. Wat doet een stadhouder?

1. Voert het leger aan en neemt belangrijke beslissingen
2. Is een ander woord voor koning, neemt ALLE politieke beslissingen

01:52

Welk leger hielp de opstand in de Nederlanden?

1. De Fransen
2. De Duitsers

02:30

Waarom zou de bevolking in Nederland toch graag een koning willen?

02:55

Wat is een monarchie?

1. Een staat met een koning aan het hoofd
2. Een staat met een gekozen regering

03:30

Wat staat er in de grondwet beschreven?

04:12

Waarom wilde Willem België, Nederland en Luxemburg samen besturen?

1. Om meer gebied te hebben
2. Om sterker te staan tegen Frankrijk

04:57

Waarom wilde koning Willem I de stoomtrein aanleggen?

1. Om zo de handel en economie te verbeteren
2. Om mensen sneller te vervoeren

06:28

Waarom werd Willem I ook welk koning koopman genoemd?

07:19

Koning Willem I liet altijd de wetten bedenken en maken door zijn ministers

1. Juist
2. Onjuist

08:50

Waarom zijn de mensen in het zuiden (België) ontevreden over de koning?

12:01

Waarom trok koning Willem I zich terug uit de oorlog en trad hij af in 1840?

12:32

Wat is het parlement?

1. De ministers
2. volksvertegenwoordigers (tweede kamer)

14:12

Er komt een grondwet, Nederland wordt een parlementaire democratie.. wat betekent dit voor de koning?

Door wie wordt de Tweede Kamer gekozen?

1. Door de Eerste Kamer
2. Door de Provinciale Staten
3. Rechtstreeks door de bevolking
4. Door het parlement

De eerste kamer kan

1. Wetten maken of veranderen
2. alleen weten veranderen
3. alleen wetten goed- of afkeuren

Waarom was de eerste kamer nou de 'eerste kamer'?

1. Omdat de koning deze belangrijker vond (adviesraad)
2. Omdat deze eerder was opgezet dan de tweede kamer

Samen lezen blz 48

Leerstof '' De grondwet van 1848''

Pak een markeerstift en markeer belangrijke woorden/begrippen/zinnen

Steeds meer ontevredenheid

1840-1848:

Koning Willem II

Er ontstonden 2 groepen in de politiek:

• Liberalen: vrijheid in de politiek            zij waren ontevreden over de politiek en wilden verandering 
• Conservatieven: de macht moet bij de adel en de koning blijven (alles bij het oude) 

De liberalen en katholieken komen in opstand in Zuid-Nederland           ontstaan van het koninkrijk België

De grondwet van 1848

In 1848 komen overal in Europa mensen in opstand tegen de koningen (= revoluties)            koning Willem II is bang dat hetzelfde gaat gebeuren in Nederland           hij laat Thorbecke de grondwet veranderen 

Gevolgen

De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt in 1848 nieuwe grondwet:

1. Koning is onschendbaar
2. Ministers zijn verantwoordelijk

Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (ook: voor de daden van de koning)

De grondwet van 1848

Wat staat er in de nieuwe grondwet?

• De koning is niet meer de leider van de regering          hij heeft minder macht
• Het parlement bepaalt wie er in de regering zit
• Eerste Kamer wordt niet meer gekozen door de koning

Nog steeds geen democratie          alleen de rijke mannen mogen stemmen

Liberalen

Conservatieven

"Ik wil dat de overheid zich niet bemoeit met mijn bedrijf."

"Het koningshuis moet blijven, omdat dit bij Nederland hoort.

"In het parlement moeten vooral veel mensen van adel zitten, want dit is hoe het altijd is geweest."

"Ik wil dat niet alleen mensen van adel kiesrecht hebben, maar ook anderen."

Wat hoort niet bij Nederland voor 1848?

1. De koning is de leider van de regering
2. Het parlement bepaalt wie er in de regering zit
3. De koning kiest de leden van de Tweede Kamer
4. Ministers worden gekozen door de koning

Zelf aan de slag

Wat: maak vraag 1 t/m 5

Hoe: Zelfstandig (overleggen mag zachtjes met buurman/vrouw)

          Lees de tekst goed door! Daar staat vaak het antwoord in!!!

Hoelang: 15 min 

Klaar: Geef antwoord op de eerste twee leerdoelen:

1: Hoe werd Nederland vanaf 1815 bestuurd?

2: Let uit wat er door de grondwet van 1848 veranderde in het bestuur van Nederland

LAAT DOCENT CONTROLEREN

Huiswerk

Tot 3: 44. 

Kijkvragen:

• Waarom bedenkt Willem II zich, en laat hij in 1848 toch een nieuwe grondwet opstellen?
• Waarom is de nieuwe grondwet van 1848 zo belangrijk?