Christendom in Het Romeinse Rijk ( online les 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

Het Romeinse Rijk

 Het christendom

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het christendom ontstond en waarom dit een belangrijke godsdienst werd. Je kan met een voorbeeld uitleggen wat het verschil is tussen het monotheïsme en het polytheïsme 

Geloven in 1 God

• = Monotheïsme 
• Voorbeeld:
• Het volk in de Romeinse provincie Judea (deel huidige Israël) waren monotheïstisch --> Jodendom 
• Was bijzonder in die tijd

De Grieken en Romeinen geloofden in meerdere goden: Polytheïsme.

Kenmerken Jodendom

• Monotheïsme (Wilden daarom Romeinse keizer niet vereren als een god)
• Heilige boeken --> Hoe moet je leven?
• Geloofden dat God hun een land zou geven --> Israël. Dit gebied was bezet door de Romeinen. 
• Geloofden dat er een verlosser zou komen

Ontstaan Christendom

• In tijd van Keizer Augustus leefde in Judea een Joodse man --> Jezus van Nazareth 
• Jezus is een Joodse man die rondreist in de streek Palestina en vertelt dat God goede mensen beloont en slechte mensen straft.
• Dit sprak vooral de mensen aan die het slecht hadden: Slaven, arme mensen, zieken.
• Ze zagen Jezus als de verlosser,

Ontstaan van het Christendom

• Volgelingen gaven Jezus de naam 'Christus' --> Hoge priester / koning 
• Volgelingen noemde zichzelf Christenen 
• Zo ontstond het Christendom 

• Jezus krijgt veel aanhangers. De Romeinen vinden hem daarom gevaarlijk. Ze nemen hem gevangen en kruisigen hem, de straf voor een opstandige slaaf.

Christenvervolging

Voor de christenen is het levensgevaarlijk in het Romeinse Rijk ! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Onder sommige Romeinse steden bevonden zich catacomben waarin christenen (maar ook Joden) hun doden begroeven.

Veel van deze catacomben zijn mooi versierd met christelijke muurschilderingen.

De catacomben werden soms ook gebruikt voor kerkdiensten, omdat het boven de grond te gevaarlijk was om openlijk voor je geloof uit te komen.

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Om voor elkaar (maar niet voor de Romeinen!) herkenbaar te zijn, gebruikten christenen symbolen. Zo tekenden ze bijvoorbeeld een ichthus (vis) in het zand om hun geloof aan andere christenen kenbaar te maken. Als er dan een Romein in de buurt was, konden ze het symbool weer eenvoudig wissen.

Hoewel de naam ichthus, vis betekent, is het ook een afkorting van de eerste letters van: Jezus Christus, Gods zoon, (en / de) Redder, in het Grieks.

Om voor elkaar (maar niet voor de Romeinen!) herkenbaar te zijn, gebruikten christenen symbolen. Zo tekenden ze bijvoorbeeld een ichthus (vis) in het zand om hun geloof aan andere christenen kenbaar te maken. Als er dan een Romein in de buurt was, konden ze het symbool weer eenvoudig wissen.

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Voor de leeuwen gooien, was een gebruikelijk doodstraf voor christenen tijdens hun vervolgingen in het Romeinse Rijk.

Het moet een gruwelijk spektakel zijn geweest, maar wat vooral indruk op de toeschouwers maakte was dat de christenen soms niet gingen vechten met de leeuwen, maar bidden tot hun god. 

De toeschouwers waren verbijsterd, maar ook nieuwsgierig: als je toch zoveel vertrouwen in je god hebt, dan moet het wel een hele goede god zijn. 

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Keizer Nero was één van de felste tegenstanders van de christenen. Hij gaf hen de schuld van de grote brand van Rome (die hij vermoedelijk zelf had laten stichten) en liet hen op de meest gruwelijke manieren aan hun eind komen.

Dit is een schilderij uit de 19e eeuw: Nero kijkt naar het lichaam van een christen die zojuist om het leven is gebracht.

Constantijn de Grote

Christenen zijn ruim 3 eeuwen vervolgd in het Romeinse Rijk. Door Constantijn de Grote komt daar een einde aan:  kort voor een veldslag zou hij in een visioen een teken hebben gezien met daarbij geschreven de woorden dat de god van de christenen hem de zege belooft. 

Hij won de veldslag en werd christen...

Constantijn de Grote ziet een christelijk teken. Gravure uit de 17e eeuw.

...vermoedelijk was de werkelijkheid iets anders: er braken steeds meer rellen uit tussen christenen en Romeinen. 

Constantijn bedacht de oplossing: godsdienstvrijheid voor de christenen. 

Hij werd zelf pas christen vlak vóór zijn dood.

Een standbeeld van Constantijn de Grote, of eigenlijk Flavius Valerius Aurelius Constantinus. De naam 'de Grote' heeft niets te maken met zijn lengte of het feit dat hij een goede keizer was. Het is een titel die de christelijke kerk aan hem heeft gegeven voor zijn bijdrage aan het christendom.

Staatsgodsdienst

In 380 gebeurt er iets bijzonders: keizer Theodosius verplicht iedereen om christen te worden. Het christendom wordt staatsgodsdienst en alle andere godsdiensten worden verboden. 

Iedereen die niet christen is wordt vervolgd en hij verbiedt de Olympische Spelen, omdat ze niet christelijk zijn.

Romeinse munt met het hoofd van Theodosius I de Grote

Begrippen uit deze les

• polytheïsme
• monotheïsme
• christendom
• Christus
• vervolgen
• staatsgodsdienst

Personen uit deze les

• Jezus van Nazareth
• Constantijn de Grote
• Theodosius I de Grote

Jaartallen uit deze les

• 63 v. Chr.: Romeinen veroveren de streek Palastina
  
• 30 n. Chr. Jezus wordt door de Romeinen gekruisigd
• 312: Constantijn de Grote staat het christendom toe
• 380: het christendom wordt staatsgodsdienst onder Theodosius