Pop Art

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Pop Art

Popart is een kunststroming die tegelijkertijd, maar los van elkaar, is ontstaan in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika in het midden van de jaren vijftig en haar hoogtijdagen beleefde in de jaren zestig van de 20e eeuw.

 Het kunstwerk van de Engelsman Richard Hamilton "Just What Is It That Makes Today's Homes So Different, So Appealing?", een collage uit 1956, wordt algemeen beschouwd als het begin van de popart. In die collage zijn alle elementen aanwezig waarvan de popart gebruik zal maken.

Popart was een kunststroming die voortkwam uit een bepaalde tijdgeest, namelijk die van de vrijheid, seksuele revolutie en vrouwenemancipatie. De popart zette zich gedeeltelijk af tegen het Amerikaanse abstract expressionisme. Het hyperserieuze en -conceptuele karakter van deze kunststroming was de ideale voedingsbodem voor een reactionaire beweging als de popart. Omdat kunstenaars van het abstract expressionisme het museum zagen als de ideale elitaire plek voor hun kunstwerken was de logische reactie dat de popart de kunst naar de mensen wilde brengen

Veel popartwerken zijn op de eerste plaats decoratief en hebben nauwelijks een diepere boodschap. Alledaagse gebruiksvoorwerpen uit de consumptiemaatschappij, massaal vervaardigde serieproducten, alle mogelijke reproduceerbare objecten worden voortaan als motieven aanvaard in de kunst, zie volgende dia.

Daarmee stond de popartbeweging dichter bij het leven en was het veel platter dan de werken die daarvoor werden gemaakt.

In juli en augustus van 1962 stelde Warhol voor het eerst zijn doeken met soepblikken van Campbell tentoon. Dit gebeurde in de Ferus Gallery in Los Angeles. Hij had voor deze serie 32 kleine schilderijen gemaakt die hij presenteerde alsof het om conserven in een supermarkt ging. Deze tentoonstelling wordt gezien als de eerste manifestatie van popart aan de Westkust van de Verenigde Staten

 Bij meerdere popartkunstenaars speelde de ironie ( bijtende spot) een grote rol in hun werk. In overeenstemming met het politieke klimaat in de jaren zestig hield de popart zich toch ook wel bezig met politieke thema's. Tot de belangrijke verschijnselen die verband houden met deze kunststroming behoren de happenings. Aan de hand van performances op straat drukten kunstenaars op expressieve wijze hun vrijheid uit.

Een happening is een spectaculaire openbare, spontaan lijkende maar vooraf bedachte gebeurtenis, bedoeld om de openbare orde op een ludieke manier te verstoren, zodoende te choqueren, en daarmee als star en ouderwets ervaren denkbeelden belachelijk te maken

Een performance wordt in de beeldende kunst gebruikt als verzamelnaam voor muzikale, beeldende of uitgesproken fysieke optredens, waarbij taal een ondergeschikte rol speelt en die vaak kort van duur zijn

De thema's van de popart zijn ontleend aan stripverhalen, reclame, televisie, kranten en tijdschriften. Popart is het in beeld brengen en de verheerlijking van de consumptiemaatschappij met behulp van alledaagse afbeeldingen en triviale voorwerpen. Afbeeldingen van algemeen bekende beroemdheden als Elvis Presley, Marilyn Monroe en Mao, en ook soepblikken, spaghettiverpakkingen, colaflessen en andere supermarktproducten konden in de kunstwerken als onderwerp uitgebeeld worden.

Dit is beroemde serie van 10 portretten die Warhol na het overlijden van Marilyn Monroe in 1962 van haar maakte, op grond van één oude foto. In de portretten gebruikt hij soms gedekte kleuren, of juist fluorescerende kleuren om bijvoorbeeld de mond te accentueren, dan wel goudverf.

Binnen de popart bestaan vele verschillende werkwijzen. Andy Warhol reproduceerde zijn werk in series door middel van zeefdruk. Roy Lichtenstein specialiseerde zich in het weergeven van zijn onderwerpen als plaatjes uit stripverhalen met handgeschilderde rasterpunten. Tom Wesselmann koos ervoor het vrouwenbeeld uit de hoogglanstijdschriften te idealiseren. Robert Rauschenberg maakte grote geschilderde Assemblages. Verschillende materialen werden samen verwerkt: foto's, verf maar ook reële objecten, die als reliëf in de schilderijen werden opgenomen.

Rasterdots

De naam 'popart' is afgeleid van popular art en werd begin jaren zestig overgenomen uit Amerika en Engeland. Het merendeel van de popart bestaat uit schilderijen met grote tot zeer grote afmetingen maar popart bestaat ook uit sculpturen, collages en assemblages. Zoals blijkt uit de bovenstaande beschrijving is het, afgezien van de voorkeur voor populaire onderwerpen, moeilijk om één algemene stijl aan te duiden waaraan alle kunstenaars van de popart voldoen.

Kenmerken en kunstenaars popart

-Speels gebruik van de identiteit en de symbolen van de Westerse consumptiecultuur. (Kunstenaars: Jasper Johns, Andy Warhol, Heiner Meyer)

-Gebruik van commerciële materialen en voorwerpen; producten uit het leven van alledag: plastic voorwerpen, kitsch, advertenties, affiches, (Kunstenaars: Robert Rauschenberg, Gustave Asselbergs) pin-ups (Kunstenaars: Tom Wesselmann, Allen Jones, Woody van Amen) film- en popsterren (Andy Warhol)

-Gebruik van strips. (Roy Lichtenstein, Heiner Meyer)

-Glamourachtige kleuren ontleend aan reclameafbeeldingen op straat. (Andy Warhol, James --Rosenquist, Rik van Bentum). Geen persoonlijk handschrift van de kunstenaar. Veel werk wordt door anderen uitgevoerd. De kunstenaar gebruikt vaak 'ready mades': kant-en-klare, bestaande voorwerpen. (Tom Wesselmann, Robert Rauschenberg, Woody van Amen).

-Vervreemding door vergroting of herhaling, of door gebruik van ongebruikelijke materialen. (Claes Oldenburg).

In de jaren tachtig van de twintigste eeuw sprak men van neopopart als kunstvorm afgeleid van de popart

Claes Oldenburg

Troffel 1971

 “Great American nude”

 door Tom Wesselmann in 2014. 

David Hockney,

 A Bigger Splash, 1967

Robert Rauschenberg, Charlene, 1954

Meer informatie is hier te vinden:

http://kunst-postmodernisme.blogspot.com/p/pop-art.html