(havo/vwo3) H4 Verschuivende grenzen in Europa paragraaf 3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Planning:

• Introductie
• Uitleg: paragraaf 3 H4 Verschuivende grenzen, B150, B151, B152
  
• maken opdracht 1 t/m 5
  
• nabespreken paragraaf 3
  
• afsluiting

aan het einde van de les kan/weet je:

• dat staatsgrenzen veranderen Bijvoorbeeld die van oost en midden Europa
  
• de gevolgen van verschuivende staatsgrenzen voor steden als Lviv en Wroclaw
  
• waarom staatsgrenzen veranderen

uitleg/aantekeningen

Verschuivende grenzen in Europa

Grenzen veranderen  

- In Lviv (Oekraïne) en Wroclaw (Polen) zijn de gevolgen van allerlei grensverschuivingen sinds 1900 goed zichtbaar.  

B150 Staten en grenzen

• Staat heeft 2 kenmerken: 

1. Duidelijk begrensd
2. Bestuur is soeverein (er staat niemand boven)
2 soorten grenzen:
1. Natuurlijke grenzen (gebergte, rivier, kust)
2. Kunstmatige grenzen (door mensen bepaald, kunnen recht zijn (bijv. in Afrika) en wordt aangegeven met borden/grenspalen

• Continentaal plat (deel van het land dat onder water staat) wordt ook begrensd: grens ligt dan in zee

B151 Volk, natie, staat

• Volk: groep mensen met dezelfde cultuur (taal, geloof, muziek, kleding enz.)
• Natiestaat: een land met één volk (bijv. IJsland)
• De grenzen van een staat en woongebied van een volk vallen niet altijd samen: meerdere volken in 1 staat of een volk is verdeeld over meerdere staten. (Kan reden zijn voor conflicten)
  

B152 Cultuur

• Cultuur: alles wat je hebt aangeleerd (taal, godsdienst, gebruiken)
• Of inrichting van een gebied: kerken, moskeeen, fietspaden enz.
• 7 cultuurgebieden (globaal, want er zijn wel verschillen binnen dat gebied) zie ->
• Diffusie: cultuurelementen worden verspreid (denk aan muziek, feesten zoals Halloween)

Verschuivende grenzen in Europa

Lviv ->  Hoe verging het deze stad van 1902 tot nu?   

• 1902: Lemberg 
  - stad in oosten van Oostenrijks-Habsburgse rijk 
  - kruispunt van volken en culturen
  -> godsdiensten, talen  
• Na WO I: Lwow 
  - stad in oosten van Polen 
  - Oostenrijkers verdwenen  

Verschuivende grenzen in Europa

Lviv ->  Hoe verging het deze stad van 1902 tot nu?    

• Tijdens en na WO II: Lvov 
  - Sovjetunie neemt macht van Duitsers over -> Lvov in Sovjetunie 
  - Oekraïners en Russen kwamen naar Lviv, 
  Polen keerden terug naar Polen 
• Na 1991: Lviv 
  - Oekraïne wordt een zelfstandige staat 
  - stad in westen Oekraïne  

Verschuivende grenzen in Europa

Wroclaw -> Hoe verging het deze stad van 1902 tot nu?  

• Voor 1945: Breslau 
  - grote stad in het oosten van Duitsland 
  - 94% Duitsers, rest Joden en Polen   
• Vanaf 1945: Wroclaw 
  - stad in West-Polen 
  - veel Polen: Lviv -> Wroclaw 
  - Duitsers: Wroclaw -> Duitsland  

Europa in 1942

Europa in 1970

zelfstandig werken

lezen paragraaf 2 H4 Verschuivende grenzen B150, B151, B152
maken opdracht 1 t/m 5
gebruik hierbij:

• tekstboek blz. 66/67
  
• werkboek blz. 73/74/75
  

stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

herhalen/nabespreken

Hoe noem je ook al weer een land waar maar een volk (in de grote meerderheid) woont?

1. natie
2. staat
3. natiestaat
4. grens

Welk begrip pas het best bij de foto?

1. Staat
2. Kunstmatige grens
3. Continentaal plat
4. Natuurlijke grens

Welk begrip past bij deze uitleg?
Een duidelijk begrensd gebied met een soeverein bestuur

1. Staat
2. Natie
3. Natiestaat
4. Volk

Welk begrip past het beste bij het paars op de kaart?

1. Staat
2. Natie
3. Natiestaat
4. Volk

Zet de namen van Lviv en heersers bij het goede vakje!

1e

naam 

1902

2e naam 1939

3e naam 1967

4e naam 2015

Oekraïne

Oostenrijks Habsburgse keizerrijk

Polen

Sovjet unie

Lvov

Lviv

Lwow

Lemberg

In welke landen heeft de stad Lviv gelegen?

1. Oostenrijk-Hongarije, Polen, Sovjetunie en Oekraïne gelegen
2. Polen, Sovjetunie, Oekraïne
3. Duitsland, Polen, Sovjetunie
4. Duitsland, Polen, Oostenrijk-Hongarije, Oekraïne

Welke bevolkingsgroepen hebben er in Wroclaw gewoond?

1. Duitsers, Russen en Polen
2. Joden en Polen
3. Duitsers en Joden, later Polen
4. Russen, Joden en Polen