14.2 Het centrale zenuwstelsel

H14 Zenuwstelsel
1 / 30
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 30 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

H14 Zenuwstelsel

Slide 1 - Tekstslide

zenuwstelsel

Slide 2 - Woordweb

Slide 3 - Video

druk is een ...... voor je huid
A
ruggenmerg
B
prikkel
C
impuls

Slide 4 - Quizvraag

De huid geeft onder invloed van druk ......... af, die naar de hersenen gaan
A
prikkels
B
ruggenmerg
C
impulsen

Slide 5 - Quizvraag

Zet de delen die betrokken zijn bij het in een reflex wegtrekken van de hand uit een vlam in de juiste volgorde:
armspier
bewegingszenuw
gevoelszenuw
ruggenmerg
zintuig

Slide 6 - Sleepvraag

een klasgenoot roept je naam, in welk deel van je hersenen neem je dat waar?
A
grote hersenen
B
hersenstam
C
kleine hersenen

Slide 7 - Quizvraag

14.2 Het centrale zenuwstelsel 1

Slide 8 - Tekstslide

Inhoud hoofdstuk

14.1 Cellen in het zenuwstelsel
14.2 Het centrale zenuwstelsel
14.3 Impulsgeleiding (hoe gaan signalen door een zenuwcel) (2 lessen)
14.4 Impulsoverdracht tussen neuronen (2 lessen)
14.5 Autonoom zenuwstelsel (onbewuste deel van het zenuwstelsel)

Slide 9 - Tekstslide

Leerdoel 14.2
  • Je leert de bouw en de functie van delen van het zenuwstelsel

Slide 10 - Tekstslide

succescriteria
  • je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: centraal zenuwstelsel (CZS), neuronen (zenuwcellen), perifere zenuwstelsel, grijze stof, myeline, bloed-hersenbarriëre, tight junctions, astrocyten, gliacellen, grote hersenen, hersenbalk, hersenschors, hersenstam, ruggenmerg, sensorische centra, motorische centra, interpreteren, hersenstam, reflexboog
  • je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen
  • je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken
  • je weet welke binas-tabellen bij het onderwerp horen en informatie uit deze tabellen halen en gebruiken

Slide 11 - Tekstslide

Centraal zenuwstelsel
Zenuwcellen (neuronen) van
  • de hersenen
  • het ruggenmerg 
met ondersteunende cellen.


Slide 12 - Tekstslide

Perifeer zenuwstelsel
Wat?
  • (Uitlopers van) zenuwcellen, gebundeld in zenuwen
Functie:
  • verbinden zintuigen met het CZS
  • verbinden het CZS met spieren en klieren.

Zenuw= bundel zenuwceluitlopers


Slide 13 - Tekstslide

Drie typen neuronen binas 88A
Sensorische neuronen:
  • vervoeren impulsen van zintuigen naar het CZS
  • vaak lange uitlopers.
Schakelneuronen: 
  • Zenuwcellen binnen het CZS.
Motorische neuronen:
  • vervoeren impulsen van CZS naar spieren of klieren
  • vaak lange uitlopers.

Slide 14 - Tekstslide

Witte en grijze stof Bron 4
Grijze stof = Cellichamen met de celkern
Witte stof = Uitlopers met beschermlaag (myeline)


Ruggenmerg
Binas 88j

Slide 15 - Tekstslide

Witte en grijze stof Bron 4
Grijze stof = Cellichamen met de celkern
Witte stof = Uitlopers met beschermlaag (myeline)


Hersenen
Binas 88L

Slide 16 - Tekstslide

Bescherming CZS -ruggenmerg
3 vliezen:
  • Zacht vlies (binnenste)
  • Spinnenwebvlies 
  • Hard vlies (buitenste)



Slide 17 - Tekstslide

Bescherming CZS-hersenen
3 vliezen:
  • Zacht vlies (binnenste)
  • Spinnenwebvlies
  • Hard vlies (buitenste)



Slide 18 - Tekstslide

Bloed-hersenbarriëre
Tussen spinnenwebvlies en zachte hersen/ ruggenmergvlies zit hersenvocht en daar lopen de bloedvaten.

NB:
Er is geen directe verbinding
tussen bloed en hersenvloei-
stof.


Slide 19 - Tekstslide

Bloed-hersenbarriëre
bron 5
Doel:
Controle welke stoffen wel/ niet van bloed naar hersen vloeistof gaan door:
  • tight junctions in bloedvatwand
  • astrocyten om het bloedvat heen
NB:
Stoffen moeten dus door 2 cellen heen.

Slide 20 - Tekstslide

Bloed-hersenbarriëre
bron 5
Diffusie:
  • Kleine en/ of vet-oplosbare stoffen: zuurstof, koolstofdioxide, steroïdhormonen maar ook  alcohol, cocaïne en antidepressiva.
Gefaciliteerd/ actief (transporteiwitten):
  • Grotere moleculen zoals glucose of insuline -> selectief!

Slide 21 - Tekstslide

Anatomie hersenen bron 6 (Binas88C1)

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Video

Anatomie grote hersenen 
  • Twee helften
  • Verbonden met de hersenbalk
  • Schors en merg

Slide 24 - Tekstslide

Anatomie grote hersenen 
  • Ontvangt informatie van de rechterkant van het lichaam.
  • Stuurt de spieren/ klieren van de rechterkant aan.
 L         R
  • Ontvangt informatie van de linkerkant van het lichaam.
  • Stuurt de spieren/ klieren van de   linkerkant aan.

Slide 25 - Tekstslide

Grote hersenen bron 7 (binas 88C3) 

Slide 26 - Tekstslide

Leerdoel en begrippen 14.2
  • Je leert de bouw en de functie van delen van het zenuwstelsel
centraal zenuwstelsel (CZS), neuronen (zenuwcellen), perifere zenuwstelsel, grijze stof, myeline, bloed-hersenbarriëre, tight junctions, astrocyten, gliacellen, grote hersenen, hersenbalk, hersenschors, hersenstam, ruggenmerg, sensorische centra, motorische centra, interpreteren, hersenstam, reflexboog

Slide 27 - Tekstslide

Huiswerk
  • Maak de opdrachten van basisstof 14.2
  • Moeilijk / onvoldoendes dan  + herhalings: 10, 11, 14, 15, 18
  • Snap het wel / voldoendes dan basis: 12, 16, 19, 20, 21, 22, 23.
  • Snap het / wil meer uitdaging dan verdieping: 12, 13, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25

NB: Snap je het nog niet zo goed?
  • kijk een van de uitleg video's op de volgende dia's nog eens op het gemak terug.

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Video

Slide 30 - Video