H4 B4 Een langdurige strijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Herhaling - Onrust in de Nederlanden

Wat wordt bedoeld met de zin 'Karel V bestuurde een groot, maar verbrokkeld rijk.'

1. Het rijk van Karel was groot, maar bestond uit losse stukken land.
2. Het rijk van Karel was groot, maar dreigde uit elkaar te vallen.
3. Het rijk van Karel was groot, maar hij was niet in alle landen even machtig.

Wat voor soort verandering was het instellen van een centraal bestuur.

1. Cultureel
2. economisch
3. politiek-bestuurlijk
4. sociaal

Noem twee dingen waarover de burgers van de Nederlanden ontevreden waren over Filips II.

Voordelen van een centraal bestuur voor Filips II

Ambtenaren waren niet meer nodig. 

De adel in de Nederlanden zou meer macht krijgen. 

Filips II zou beter met de adel kunnen samenwerken.

Filips II zou beter met de adel kunnen samenwerken.

Filips II zou meer macht krijgen. 

Overal zouden dezelfde regels gelden.

Filips II vervolgde

1. katholieken
2. protestanten

leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom Willem van Oranje belangrijk was voor het begin van de Opstand.
  
• Je kunt uitleggen waarom de Opstand zo lang duurde.
  
• Je kunt uitleggen wat er veranderde toen de Noordelijke Nederlanden een zelfstandige staat werden.

Een langdurige strijd

Beeldenstorm

Protestanten vernielen de beelden en ramen in katholieke kerken. 

Oorzaak beeldenstorm

Hagepreek (H) 

Protestanten kwamen in opstand tegen het verbod op bijeenkomsten en begonnen kerken te vernielen. 

Gevolg beeldenstorm

Filips stuurde Alva naar de Nederlanden. 

Maatregelen Alva

• Er komt een rechtbank die de aanhangers van de beeldenstorm bestraft.  Bloedraad (H)
• Extra belastingen werden ingevoerd.

Gevolgen maatregelen

Grote ontevredenheid onder de bevolking

Willem van Oranje 

stadhouder van Holland en Zeeland

Voor de komst van Alva  gevlucht naar Duitsland

ontslagen als stadhouder

Aanleiding van de Nederlandse Opstand

Willem van Oranje verzamelt in Duitsland een leger.

In 1568 valt hij de Spanjaarden aan. 

Nederlandse opstand 

Tachtigjarige oorlog

1568 - 1648

Het verzet van de Nederlandse gewesten tegen de Spaanse koning tussen 1568-1684

Verovering van Den Briel 1572 

Holland en Zeeland volgen. Later sluiten nog meer gewesten zich aan bij de opstand tegen de Spanjaarden. 

Willem van Oranje wordt aanvoerder van de Opstand. 

Waarom duurde de Opstand zo lang zo lang?

1. Ten eerste werd er vooral in het oosten en zuiden van (het latere) Nederland gevochten. Daar lagen veel steden met grachten, aarden wallen en dikke stadsmuren. Het duurde lang om deze steden te veroveren. Dat kostte veel geld.

Ten eerste werd er vooral in het oosten en zuiden van (het latere) Nederland gevochten. Daar lagen veel steden met grachten, aarden wallen en dikke stadsmuren. Het duurde lang om deze steden te veroveren. Dat kostte veel geld.

1.

De stadmuren waar heel stevig, er was bijna niet doorheen te komen. 

2. 

Spanje voerde ook oorlogen tegen andere landen. Al die oorlogen kostten zoveel geld dat de Spaanse schatkist regelmatig leeg was. De Spaanse huursoldaten kregen dan niet betaald en weigerden te vechten. De opstandelingen kregen zo telkens een pauze in de strijd.

3. 

De handelssteden in Holland en Zeeland werden steeds rijker. Er was genoeg geld om de strijd vol te houden. Maar het was voor de Nederlanden onmogelijk om het machtige Spanje helemaal te verslaan.

Unie van Utrecht

• 1579
• Verbond tegen de Spaanse koning
• Noordelijke gewesten
• Elkaar helpen in de strijd tegen de Spanjaarden

Plakkaat van Verlatinghe 

• 1581
• De opstandige gewesten besluiten dat Filips II hun koning niet meer is. 
• De Nederlanden verklaren zich onafhankelijk. 

moord op Willem van Oranje 

1584

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

1588

Losgemaakt van Spanje

FHOZGGU

Vrede van Münster

1648

Spanje erkende de noordelijke Nederlanden als onafhankelijk land. 

Bestuur van de Republiek

• land zonder koning
• Rijke burgers bestuurde de steden en gewesten
• Geen vervolging voor geloof
• Geen centraal bestuur

De zeven gewesten samen > oorlog en andere buitenlandse zaken.

Per gewest > Eigen wetten en rechtspraak

Veel informatie he!

Kijk het filmpje op de volgende dia voor herhaling van de lesstof.