9.4 Bloed- en orgaandonatie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

9.4 Bloed - en orgaandonatie

Programma

• Welkom
  
• Terugblik


• Nieuwe stof
  
• Opdracht/werkvorm
  
• Klassikale afsluiting
  
• Aan de slag/huiswerk
  

Waar herkennen de witte bloedcellen de ziekteverwekkers aan?

1. antistoffen
2. antigenen

Wat zit er in een prik bij een vaccin?

1. antistoffen
2. verzwakte ziekteverwekkers
3. medicijnen

Waarom word je elke keer weer opnieuw ziek van verschillende ziekteverwekkers? Gebruik het woord 'antigenen' in je antwoord.

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wanneer iemand welk onderdeel van bloed nodig heeft.

- Je kunt uitleggen of je van iedereen bloed kunt krijgen.

- Je kunt uitleggen wat er gebeurt bij een orgaandonatie.

Uit welke onderdelen bestaat bloed?

Wanneer heb je welk bloedonderdeel nodig?

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Jessica heeft bloedgroep B, dat betekent dat ze                                          op haar rode bloedcellen heeft.

Haar lichaam maakt antistoffen tegen de antigenen die ze           heeft.

Ze maakt dus antistoffen tegen antigeen        ,dat is                        .

antigeen B

niet

wel

antigeen A

A

B

anti-B

anti-A

Jessica heeft bij een ernstig auto-ongeluk veel bloed verloren en moet een bloedtransfusie hebben. Jessica heeft bloedgroep B.

Het donorbloed mag dus geen antigeen         bevatten.

Ze kan dus bloedgroep         en bloedgroep          ontvangen.

A

B

AB

O

Resusfactor

Resusantigenen

- Rh+ als je het resusantigeen 

hebt op je bloedcellen.

- Rh- als je geen resusantigeen

hebt op je bloedcellen.

Orgaantransplantatie

Welke onderdelen van bloed kun je krijgen bij een bloedtransfusie?

1. Bloedplasma, bloedplaatjes, rode bloedcellen, witte bloedcellen
2. Bloedplasma, bloedplaatjes, rode bloedcellen
3. Bloedplasma, rode bloedcellen, witte bloedcellen
4. Bloedplasma, rode bloedcellen

Jeffrey heeft hemofilie (bloedstollingsziekte) welk onderdeel van bloed heeft hij nodig?

1. Bloedplaatjes
2. Bloedplasma
3. Rode bloedcellen
4. Witte bloedcellen

Je kunt niet van iedere donor bloed krijgen. Dat komt doordat de witte bloedcellen vreemde bloedcellen bestrijden met antistoffen. Hoe herkennen witte bloedcellen vreemde bloedcellen?

1. aan de antigenen in het bloed
2. aan de antigenen op de bloedcellen
3. aan de antistoffen in het bloed
4. aan de antistoffen op de bloedcellen

Op de cellen zit antigeen A

Op de cellen zit antigeen A en antigeen B

Op de cellen zitten geen antigenen

Op de cellen zit antigeen B

Bloedgroep A

Bloedgroep B

Bloedgroep AB

Bloedgroep O

Welke van de 4 rode bloedcellen hoort bij bloedgroep O?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Het groene driehoekje stelt antigeen A voor.
Van welke bloedgroep is rode bloedcel nr. 3?

1. A
2. B
3. AB
4. O

Het paarse rondje stelt antigeen B voor. Bij welke rode bloedcel(len) kun je antistof A terugvinden?

1. 1
2. 2
3. 4
4. 1 en 4

Is de stelling juist of onjuist?

Iemand met resus positief bloed kan bloed ontvangen van iemand met resus negatief bloed.

1. juist
2. onjuist

Is de stelling juist of onjuist?

Resus negatief bloed bevat altijd antistoffen voor het resus antigeen.

1. juist
2. onjuist

Wanneer kan een (ongeboren) baby de resusziekte krijgen?

1. moeder is R+ baby is R+
2. moeder is R- baby is R-
3. moeder is R+ baby is R-
4. moeder is R- baby is R+

Anti - B

Anti - A

Anti A en Anti B

Geen antistoffen

Bloedgroep A

Bloedgroep B

Bloedgroep AB

bloedgroep O

Je kan niet van iedere donor bloed krijgen. Dit komt doordat er verschillende bloedgroepen zijn. Welke eigenschappen horen bij welke bloedgroep?

Iemand met bloedgroep A heeft cellen met antigeen:

1. A
2. B
3. AB
4. geen

Aan de slag

maken 9.4