Tijdvak 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Kenmerkende aspecten

Tijd van ontdekkers en hervormers    1500-1600

Kenmerkende aspecten

KA18: Het begin van Europese overzeese expansie

Europeanen konden niet meer langs Turkije voor de specerijen uit Azië → zochten zeeroute naar Indie. Stimuleert nieuwe ontwikkelingen oa betere schepen en navigatie. 1492: Columbus komt uit in Amerika . Conquistadores nemen het land van Azteken en Inca’s over (kolonisatie), maar door ziektes sterven de volkeren (indianen) uit. Ontdekkingsreis vanwege: machtsuitbreiding, vergroten handel, kolonisatie en verspreiding Christendom, drang naar avontuur.

Tijd van ontdekkers en hervormers   1500-1600

Kenmerkende aspecten

KA19: Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

Tijd van ontdekkers en hervormers   1500-1600

Kenmerkende aspecten

KA20: De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.

In Italië ontstond nieuw mens- en wereldbeeld: plezier (carpe diem), god niet meer centraal, rede en onderwijs; humanisme (gebaseerd op klassieke oudheid). Herleving van de klassieke oudheid is derenaissance. Ideale mens = uomo universalis (Leonardo da Vinci). Erasmus: christelijk humanisme. More: Utopia. Copernicus: zon middelpunt (aanloop wetenschappelijke revolutie). Kunstenaars focusten op menselijke anatomie en natuur.

Tijd van ontdekkers en hervormers   1500-1600

Kenmerkende aspecten

KA21: De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had

Kritiek op kerk: corruptie, rijkdom, verkoop van geestelijke zaken en rol van priester. In 1517 verspreidt Luther deze kritiek via uitvinding boekdrukkunst. 1521 Rijksdag in Worms: verbannen uit de kerk en vogelvrij verklaard. Luther wordt in bescherming genomen door de vorst van Saksen. Calvijn: hemel of hel voorbestemd, volledig leven aan God, overheid bepaalt staatsgodsdienst. 1555 Vrede van Augsburg: vorst bepaalt godsdienst in Duitsland. 1598 Edict van Nantes: godsdienstvrijheid in Frankrijk.

Tijd van ontdekkers en hervormers   1500-1600

Kenmerkende aspecten

KA22: Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat

Karel V probeerde de Nederlanden te centraliseren dmv raad van State, Staten-Generaal etc. Onder Filips II komt verzet olv Willem van Oranje tegen centralisatie en vervolging protestanten. Hertog van Alva vermoordt vele edelen → Nederlandse opstand (1568). Filips komt in geldnood → spaanse furie door Europa. Zuidelijke gewesten horen bij Spanje. Noordelijke gewesten vrede ( Unie van Utrecht ) en daarna Plakkaat van Verlatinghe (1581): onafhankelijkheid. 1588: ontstaan Republiek der Verenigde Nederlanden . 1648: NL erkent als Republiek

Tijd van ontdekkers en hervormers   1500-1600

Kenmerkende aspecten

Leer deze uit je hoofd en oefen daarna op de volgende slides

18 Het begin van de Europese overzeese expansie.

19 Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

20 De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.

21 De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke Kerk in West-Europa tot gevolg had.

22 Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat

Tijd van ontdekkers en hervormers   1500-1600

Kenmerkende aspecten

• Het begin van de ....?......
  
• Het veranderende .....?..... van de .....?...... en het begin van een nieuwe .....?...... belangstelling.
  
• De h....?.... op het erfgoed van de .....?......Oudheid.
  
• De ...?..... die splitsing van de ...?....... in West-Europa tot gevolg had.
  
• Het ...?..... in de Nederlanden dat resulteerde in de ....?......... staat

Noem ze nog eens!

Kenmerkende aspecten

• Het begin van de Europese overzeese expansie.
  
• Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
  
• De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.
  
• De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke Kerk in West-Europa tot gevolg had.
  
• Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat

Noem ze nog eens!

wiewatwanneer.wixsite.com