18.4 Regeling van eiwitten in een cel - CRISPR-Cas
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6
In deze les zitten 21 slides, met tekstslides en 1 video.
Lesduur is: 50 min
Onderdelen in deze les
Paragraaf 1 Dierenwelzijn
18.4 Regeling van eiwitten in een cel - CRISPR-Cas
Slide 1 - Tekstslide
Doel 18.4
☐ Je kunt beschrijven hoe bacteriën zich wapenen tegen bacteriofagen met CRISPR-Cas.
☐ Je kunt beschrijven hoe wij het CRISPR-Cas principe kunnen inzetten voor gentechnologie.
Slide 2 - Tekstslide
siRNA
Specifieke
Slide 3 - Tekstslide
Bacteriofagen/fagen
Bacteriofagen zijn virussen die in staat zijn om bacteriën te infecteren.
Virussen (en dus ook bacteriofagen) vermeerderen zich door het gen-apparaat van een cel (in dit geval een bacterie) te gebruiken voor het maken van nieuwe virussen.
2 methodes.
Slide 4 - Tekstslide
Faag infecteert bacterie
Lytische cyclus
Faag DNA blijft gescheiden van het bacterie DNA
Slide 5 - Tekstslide
Faag infecteert bacterie
Lysogene cyclus
Faag DNA wordt geïntegreerd in het bacterie DNA
Slide 6 - Tekstslide
Immuunsysteem bacterie
Sommige bacteriën hebben een afweersysteem tegen bacteriofagen. Hierbij bewaren ze ná een virusinfectie een stukje van het virus DNA in hun eigen DNA.
Slide 7 - Tekstslide
Bacterie bewaart faag DNA
De spacers zijn stukken faag DNA van eerdere besmettingen.
Er tussenin zit palindroom DNA (CRISPR)
Bacterie DNA
Slide 8 - Tekstslide
Bacterie bewaart faag DNA
Het CRISPR-locus (met de spacers en het de CRISPR stukjes) wordt afgelezen en vormt RNA
Slide 9 - Tekstslide
Bacterie bewaart faag DNA
Het CRISPR-RNA wordt geknipt in stukjes met steeds een spacer en een palidroom stuk: gids RNA
Slide 10 - Tekstslide
Bacterie bewaart faag DNA
Bij transcriptie en translatie van het de Cas (CRISPR ASsiciated) genen worden een helicase en een nuclease Cas9 gevormd
Slide 11 - Tekstslide
Bacterie bewaart faag DNA
Gids RNA gecombineerd met Cas9 vormt een bacteriofaag herkennings- en afbraak complex.
Slide 12 - Tekstslide
Bacterie bewaart faag DNA
Helicase splitst het virus RNA naar enkelstrengs, het gidsRNA herkent een specifiek stuk bacteriofaag DNA en Nuclease Cas9 knipt het faag DNA stuk.
Slide 13 - Tekstslide
CRISPR-Cas gentechnologie
Door het injecteren van een CRISPR-Cas complex in een cel kun je specifieke genen opsporen (doordat je een specifiek gidsDNA gebruikt).
Slide 14 - Tekstslide
CRISPR-Cas gentechnologie
Als een target gen wordt geknipt door CRISPR-Cas wordt het daarna door de cel hersteld maar meestal verkeerd: knock-out genen (het gen is uitgeschakeld)
Je kunt dan de functie van het gen onderzoeken.
Veel onderzoek bij muizen: knock-out muizen.
Slide 15 - Tekstslide
CRISPR-Cas gentechnologie
Je kunt zelfs een defect gen knippen en een nieuw gen toevoegen als gentherapie.
Je knipt dan het defecte
gen eruit en voegt een
werkend gen toe in de hoop
dat het werkende gen wordt
ingebouwd bij herstelacties.
Slide 16 - Tekstslide
Knockout Mice
Slide 17 - Tekstslide
Knockout Mice
Slide 18 - Tekstslide
CRISPR-Cas en ethiek
Chinese wetenschapper claimt
bij een tweeling met HIV besmette
vader het gen uitgeschakeld te
hebben waar het HIV virus op bindt.
Slide 19 - Tekstslide
Doel 18.4
☐ Je kunt beschrijven hoe bacteriën zich wapenen tegen bacteriofagen met CRISPR-Cas.
☐ Je kunt beschrijven hoe wij het CRISPR-Cas principe kunnen inzetten voor gentechnologie.