Vraag en aanboed H3 Kosten, opbrengsten en winsten

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Vraag en aanbod H3 Kosten, opbrengsten en winsten

Leerdoelen:

• Ik kan de eerste 16 begrippen op pagina 61 omschrijven (zie LWEO). 
• Ik kan voorbeelden geven van constante (vaste) en variabele kosten.
• Ik kan aan de hand van gegevens de vergelijkingen van de totale constante kosten (TCK), de totale variabele kosten (TVK) en de totale kosten (TK) opstellen en grafisch weergeven.
• Ik kan aan de hand van gegevens de vergelijkingen van de gemiddelde constante kosten (GCK), de gemiddelde variabele kosten (GVK) en de gemiddelde totale kosten (GTK) opstellen.
• Ik kan de invloed analyseren van de productieomvang op de gemiddelde constante kosten (GCK).
• Ik kan het verschil uitleggen tussen progressief, degressief en proportioneel variabele kosten en de invloed daarvan op de gemiddelde variabele kosten (GVK) beschrijven.

Leerdoelen H3. Kosten, opbrengsten en winsten

• Ik kan aan de hand van gegevens de vergelijking van de totale opbrengst (TO) en de gemiddelde opbrengst (GO) opstellen.
  
• Ik kan met behulp van de vergelijkingen van de totale opbrengst (TO) en de totale kosten (TK) de vergelijking van de totale winst (TW) opstellen en grafisch weergeven
• Ik kan de vergelijking van de gemiddelde winst (GW) opstellen.
• Ik kan verklaren dat een producent winst maakt als de opbrengst hoger is dan de kosten en dit zowel grafisch als rekenkundig onderbouwen.
• Ik kan de betekenis uitleggen van het break-evenpunt (BEP), de break-evenafzet (BEA) en de break-evenomzet (BEO)en deze grafisch en rekenkundig bepalen.

H3: kosten opbrengsten en winst

Prijsvorming

• Samenspel van vraag en aanbod.
• Prijs moet hoog genoeg zijn voor voldoende aanbod.

Korte termijn

• Extra kosten per extra product dekken. 

Lange termijn

• Alle kosten dekken en ook nog winst. 

Vaste en variabele kosten

 Vaste kosten

 bijv.

• huisvesting
• rentekosten
• contributies
  
• personeel?

 Variabele kosten

 bijv.

• zakelijk verbruik
• schoonmaak
• wasserij
• personeel?
  

Variabele kosten

TK = totale kosten

TVK = totale variabele kosten

TCK = totale constante kosten

q = afzet --> productieomvang

Kosten, opbrengsten en winst

p       = prijs (price)

q       = hoeveelheid (quantity) = afzet

TO    = Totale Opbrengst = omzet = p x q

TCK = Totale Constante Kosten (onafhankelijk van q) = CK

TVK = Totale Variabele Kosten (afhankelijk van q) = VK x q

TK    = Totale Kosten = TCK + TVK

TW   = Totale Winst = TO - TK

Constante kosten

• zijn onafhankelijk van de productieomvang, variëren niet met de productieomvang
• worden bepaald door de productiecapaciteit van de onderneming (capaciteitskosten)
• kunnen wel veranderen door bijv. huurverhoging, loonstijging of renteverhoging

Variabele kosten

• zijn afhankelijk van de productieomvang, variëren met de productie
• kunnen proportioneel (gelijk stijgend), progressief (toenemend stijgend of degressief (afnemend stijgend) zijn

Totale Kosten (TK)

Totale Kosten (TK)

Auto (2e hands): € 10.000

Benzinekosten per rit: € 10

Loonkosten per rit: € 20

q (afzet) = aantal ritten per maand (x-as)

TCK =

• Totale Constante Kosten = 10.000 

TVK =

• Totale Variabele Kosten = 30q
  

TK =

• Totale Kosten = 10.000 + 30q 

Gemiddelde Kosten

Gemiddelde = totaal / aantal

GCK = Gemiddelde Contante Kosten = TCK / afzet (q)

GVK = Gemiddelde Variabele Kosten = TVK / afzet (q)

GTK = Gemiddelde Totale Kosten = TK / afzet (q) = GCK + GVK

Waarom blijft de GVK gelijk als de afzet (q) toeneemt?

• de variabele kosten zijn hier proportioneel: per product blijven de variabele kosten gelijk

Waarom daalt de GCK (en GTK) als de afzet (q) toeneemt?

• je kunt de TCK over meer producten verdelen: per product dalen de constante kosten

Productiekosten

Welke lijn is de Totale Kosten functie?

• de rode lijn

Hoeveel is de TCK?

• TCK = Totale Constante Kosten
• TCK = startgetal van de TK
• TCK = 20.000

Hoeveel is de VK? 

• VK = Variabele Kosten (per product)
• VK = richtingscoëfficient van de TK =  ∆TK / ∆q
• VK = € 100 (bv € 80.000 - € 20.000) / 600) 

Hoeveel is de TVK? 

• TVK = Totale Variabele Kosten
• TVK = 100q 

 Hoeveel is de TK?

• TK = Totale Kosten = TCK + TVK
• TK = 20.000 + 100q

Kosten, opbrengsten en winst

Welke lijn is de Totale Opbrengst functie?

• de groene lijn

Hoeveel is de verkoopprijs?

• p = richtingscoëfficient van de TO = ∆TO / ∆q
• p = € 150 (bv € 90.000 / 600)

Hoeveel is de TO? 

• TO = Totale Opbrengst
• TO = 150q

Hoeveel is de TK?

• TK = Totale Kosten = TCK + TVK
• TK = 20.000 + 100q

Hoeveel is de Totale Winst (TW)?

• TW = TO - TK
• TW = 150q - (20.000 + 100q)
• TW = 50q - 20.000

Break-evenpunt

Het break-evenpunt van een onderneming is de omzet die een bedrijf moet genereren om in financieel evenwicht te zijn. Op het break-even punt zijn de kosten en de opbrengsten voor een onderneming gelijk. De onderneming maakt op het break-evenpunt geen winst of verlies met de productie en de verkoop van een product.

Wat is links het Break-evenPunt (BEP)?

• snijpunt bij TO = TK

Wat is links de Break-evenAfzet (BEA)?

• q bij TO = TK
• BEA = 400

Wat is links de Break-evenOmzet (BEO)?

• p x q bij TO = TK
• BEO = € 60.000

Kosten, opbrengsten en winst

Hoeveel is de TO?

• TO = 150q

Hoeveel is de TK?

• TK = 20.000 + 100q
  

Hoeveel is de TW?

• TW = 50q - 20.000
  

Hoeveel is de BEA?

• BEA = Break-EvenAfzet = q bij TO = TK
• 150q = 20.000 + 100q
• 50q = 20.000
• q = 400 (winst = 0)
• of TW = 0 = 50q - 20.000 => q = 400

Hoeveel is de BEO?

• BEO = Break-EvenOmzet = p x q bij TO = TK
  
• BEO = 150 x 400 = 60.000 (winst = 0)

Gemiddelde kosten, opbrengsten en winst

Gemiddelde = totaal / aantal

GCK = Gemiddelde Contante Kosten = TCK / afzet (q)

GVK = Gemiddelde Variabele Kosten = TVK / afzet (q)

GTK = Gemiddelde Totale Kosten = TK / afzet (q) = GCK + GVK

GO   = Gemiddelde Opbrengst = TO / afzet (q) = p

GW  = Gemiddelde Winst = TW / afzet (q) = GO - GTK

Break-EvenPunt (BEP) bij:

• TO = TK (of TW = 0) en 
• GO = GTK (of GW = 0)

Break-even punt

Afkortingen en formules

p =

q =

TO =

TCK = 

TVK = 

TK = 

TW =

GO =

GCK =

GVK =

GTK =

GW = 

BEP = 

BEA =

BEO =

• prijs (price)
  
• hoeveelheid (quantity) = afzet
  
• Totale Opbrengst = omzet = p x q
  
• Totale Constante Kosten (onafhankelijk van q) = CK
• Totale Variabele Kosten (afhankelijk van q) = VK x q
• Totale Kosten = TCK + TVK
  
• Totale Winst = TO - TK

• Gemiddelde Opbrengst = TO / afzet (q) = p
• Gemiddelde Contante Kosten = TCK / afzet (q)
  
• Gemiddelde Variabele Kosten = TVK / afzet (q)
  
• Gemiddelde Totale Kosten = TK / afzet (q) = GCK + GVK
  
• Gemiddelde Winst = TW / afzet (q) = GO - GTK
  

• Break Even Punt (TO = TK)
• Break Even Afzet (q bij TO = TK)
• Break Even Omzet (p x q bij TO = TK)