Scheikunde mavo3 H5.2 Reactievergelijkingen opstellen

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Scheikunde mavo3

Hoofdstuk 5.2

Reactievergelijkingen opstellen

Triviale namen

Water is een triviale (alledaagse) naam.

De systematische naam is: diwaterstofmono-oxide.

Molecuulformule: H   O

2

Systematische namen

rationele naam 

Systematische naam

(Regels naamgeving van moleculen)

Naamgeving moleculaire stoffen

1. Bepaal de index van de 1e atoomsoort

2. Bepaal de index van de 2e atoomsoort

3. Zet het voorvoegsel voor de naam van de atoomsoort

N.B. het voorvoegsel "mono" laat je alleen weg als deze bij de 1e atoomsoort hoort, bijvoorbeeld:   CO ,   CO     SO                

Je zegt dus geen: monokoolstofmono-oxide maar wel  koolstofmono-oxide

Je zegt geen monokoolstofmono-oxide maar wel koolstofdioxide.

Je zegt geen monozwaveldioxide maar wel zwaveltrioxide.

2

3

Systematische naamgeving

naamgeving

mono       di         tri         tetra.        penta       hexa

1             2            3             4               5              6 

Let op, deze telwoorden komen voor het atoom waar het over gaat, het kleine getal komt erna.

CO₂  koolstofdioxide

O ..........oxide

Br........bromide

Cl.........chloride

S..........sulfide

I...........jodide

F..........fluoride

waar komen de namen vandaan?

koolstofdioxide = CO₂                        koolstofmono-oxide = CO

di = twee                                                           mono= één

1 koolstof en 2 zuurstof                         1 koolstof en 1 zuurstof

1 C en 2 O                                                     1 C en 1 O

samen maakt dat CO₂                           samen maakt dat CO

Voorbeeld

NO

N= Stikstof

O = zuurstof (maar zuurstof in een verbinding noemen we een oxide)

 = hoort hier bij oxide 

dus de naam is: stikstofdioxide

2

2

Voorbeeld

diwaterstofmono-oxide

di=2  waterstof=H  dus H₂

^{mono=1   oxide=O  dus O}

formule is H₂O

(= water)

Geef de molecuulformule van

koolstofmono-oxide

diwaterstofsulfide

difosforpentaoxide

zwaveldichloride

diwaterstofmono-oxide

Schrijf de systematische namen van de volgende stoffen op papier.

1. distikstoftetrabromide

2. fosforpentachloride

3. koolstofdisulfide

4. koolstofdioxide

5. tinoxide

6. natriumbromide

7. zwaveldioxide

8. difosforhexabromide

9. siliciumtetraoxide

10. methaan

11. ammoniak

12. dikoolstofhexasulfide

Antwoorden

1. distikstoftetrabromide

2. fosforpentachloride

3. koolstofdisulfide

4. koolstofdioxide

5. tinoxide

6. natriumbromide

7. zwaveldioxide

8. difosforhexabromide

9. siliciumtetraoxide

10. methaan

11. ammoniak

12. dikoolstofhexasulfide

1. N₂Br₄

2. PCL₅

3. CS₂

4. CO₂

5. SnO

6. NaBr

7. SO₂

8. P₂Br₆

9. SiO₄

10. CH₄

11. NH₃

12. C₂S₆

Een verbrandingsreactie

Een verbrandingsreactie ziet er zo uit:

Brandstof + Zuurstof --> Reactieproduct(en)

verbrandingsreactie

Bij een verbrandingsreactie is altijd zuurstof nodig. Er ontstaat altijd een een oxide.

Verbrandingsreactie opstellen

-voor een verbrandingsreactie is altijd zuurstof (O₂) nodig

Eindproducten vormen een oxide:

element	naam van het oxide	formule
koolstof (C)
waterstof (H)
zwavel (S)

Verbrandingsreactie opstellen

-voor een verbrandingsreactie is altijd zuurstof (O₂) nodig

Eindproducten:

element	naam van het oxide	formule
koolstof (C)	koolstofdioxide	CO 2
waterstof (H)	water	H 2 O
zwavel (S)	zwaveldioxide	SO 2

Vragen

De brandstof CS2 (koolstofdisulfide wordt verbrand) er ontstaan koolstofdioxide en zwaveldioxide:

a. Wat zijn de beginstoffen?

b. Wat zijn de reactieproducten

c. Geef het reactie schema

d. Geef de reactievergelijking

Uitwerking

1.  Beginstoffen: koolstofdisulfide + zuurstof
2. verbrandingsproducten: koolstofdioxide + zwaveldioxide
3. koolstofdisulfide + zuurstof → koolstofdioxide + zwaveldioxide
4. ... CS₂ + ... O₂ → ... CO₂ + ... SO₂
5.  CS₂ + 3 O₂ →  CO₂ + 2 SO₂

Reactievergelijkingen kloppend maken

Als je reactievergelijkingen kloppend gaat maken, mag je alleen de coëfficiënt veranderen (dat is het aantal moleculen; dit is het getal vóór de molecuulformule: 2 CH_4. 

In dit voorbeeld is het getal 4 de index; deze mag je NOOIT veranderen, anders wordt het een andere stof!! Van de kleintjes blijf je af (heel strafbaar en kwalijk!!!).

Wat hield 'kloppend maken' ook al weer in? 

_{Je moet van elke atoomsoort (element) zowel vóór als ná de pijl hetzelfde aantal ATOMEN hebben! Zie de video op de volgende dia.} 

Stappenplan reactievergelijkingen kloppend maken

Stap 1: Stel het reactieschema op

Stap 2: Vervang elke stofnaam door de bijbehorende formule

Stap 3: Stel de kloppende reactievergelijking op

Stap 4: Controleer of de reactievergelijking klopt

Aandachtspunten:

• Je mag alleen de coëfficiënten veranderen (dus niet de index)
• Voor en na de pijl moet het aantal atomen van 1 soort gelijk zijn
• Je laat de coëfficiënt 1 weg (dit is overbodige informatie)
• Een coëfficiënt mag geen breuk zijn
• De coëfficiënten moeten zo klein mogelijk zijn

Huiswerk H5.2

Maken opdracht 1 t/m 13