3.1 De Eerste Wereldoorlog

3.1 De Eerste Wereldoorlog

Intro: gebruik gifgas.

Gasmasker meenemen.

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

• Waardoor en hoe de Eerste Wereldoorlog begon.
• hoe de partijen elkaar bestreden.
• welke gevolgen de oorlog had in Nederland.

Wat weet je al van de Eerste Wereldoorlog?

Verschillende dingen zorgden voor spanning en uiteindelijk oorlog in Europa (oorzaken):

• Nationalisme
• Militarisme
• Wapenwedloop

Nationalisme: liefde voor het eigen volk, haat naar de ander.

Militarisme: bewondering van het leger.

Wapenwedloop: elk land wilde graag de sterkte wapens hebben.

Er waren twee bondgenootschappen gevormd:

• Geallieerden: Engeland, Frankrijk, Rusland en later VS en Italië.
• Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en later het Ottomaanse Rijk.

Aanleiding voor de Eerste Wereldoorlog:

28 juni 1914: De kroonprins van Oostenrijk-Hongarije (Frans Ferdinand) wordt vermoord in Sarajevo door een nationalis-

tische Serviër.

Ga naar de game over het begin van de Eerste Wereldoorlog. Klik op:

http://kleinestappen.ntr.nl/missie1/

28 juli 1914:

Oostenrijk-Hongarije verklaard de oorlog aan Servië.

--> Begin Eerste Wereld-oorlog.

Afbeeldingen: Franz Joseph (O-H) en Wilhelm II (DL)

Duitsland had een geheim aanvalsplan om een twee-frontenoorlog te voorkomen.

Dit mislukte...

Er ontstond een loopgraven-oorlog op twee fronten.

Nieuwe wapens:

• machinegeweer
• gifgas
• vlammenwerper
• handgranaten
• dieptebom
• vliegtuig
• tank

Kijken naar loopgraven

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Video: slag bij de Somme.

Ga naar de game over de gevechten in de loopgraven. Klik op::

http://kleinestappen.ntr.nl/missie3/

1917, het keerpuntjaar

In 1917 waren de Russen uitgeput en wilden eigenlijk stoppen. Dan zou het westen verliezen, maar de geallieerden kregen er vanaf april een nieuwe bondgenoot bij: de Verenigde Staten.

      

       --->

      Duitse

           onderzeeër

Rusland stopt met WOI

Begin 1918 lieten de Russen het westen in de steek door een apart verdrag te sluiten met de Duitsers. Door de komst van de Amerikanen bleken de geallieerden net op tijd sterk genoeg.

            --->

             De nieuwe

                Russische leider: 

               Lenin (communist)

Einde WOI

Op 11 november 1918 kwam er een wapenstilstand en was de Eerste Wereldoorlog voorbij. De overlevenden konden naar huis, maar er waren ook miljoenen doden, vermisten en gewonden.

Nederland neutraal

Nederland was neutraal, maar kwam in problemen door de oorlog. Een handelsblokkade zorgde voor economische crisis. Ook kwamen 1 miljoen Belgische vluchtelingen ons land binnen.

Bekijk de vensterplaat over de Eerste Wereldoorlog. Klik op:

https://www.canonvannederland.nl/nl/vensterplaten/vensterplaat-eerste-wereldoorlog

Voor havo:

Bekijk de website over de Eerste Wereldoorlog. Klik op:

https://www.canonvannederland.nl/nl/eerstewereldoorlog