V4 Nederlands Inhoud en opbouw samenvatting

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Inhoud

Les 2: onderwerp en hoofdgedachte

Les 3: tekstsoorten

Les 4: inleiding, kern, slot

Les 6: alinea's en verbanden

Les 5 (tekststructuren) kun je overslaan.

Les 2

onderwerp en hoofdgedachte

blz. 56/57

Het onderwerp

- samenvatting in één woord of woordgroep

- oriëntatie

- deelonderwerpen

De hoofdgedachte

- het belangrijkste over het onderwerp

- samenvatting in één zin

Onderwerp of hoofdgedachte?

Het onderwerp van een tekst = het samenvatten van de tekst in één woord of woordgroep.

De hoofdgedachte van een tekst = onderwerp + hoofdzaken in één zin.

Voorkeursplaatsen

Onderwerp: titel, inleiding, afbeeldingen

Deelonderwerpen: middenstuk - deeltitels (tussenkoppen)

Hoofdgedachte: slot

Omgekeerde piramide

Les 3

tekstsoorten

blz. 58/59

Tekstsoort, doel en vorm

Een tekstsoort kenmerkt zich door het doel van de tekst en de stappen die in de tekst gezet worden om dat doel te bereiken.

Tekstsoorten verschijnen in allerlei vormen. Je hebt het dan over een tekstvorm.

Een tekst kan meer dan één doel hebben. Dan kan er ook meer dan één tekstsoort aangewezen worden.

Tekstsoort en taalgebruik

Een tekstsoort kenmerkt zich ook door taalgebruik en taalmiddelen.

Voorbeeld: verhaal

- taalgebruik: mag subjectief (ik-vorm)

- taalmiddelen: beeldspraak en stijlfiguren

Ook het onderwerp van de tekst, het vakgebied en het publiek hebben invloed op het taalgebruik.

Tekstsoort en opbouw

De stappen binnen een tekst moeten herkenbaar voor de lezer zijn.

De eerste stap in een tekst en het taalgebruik kunnen voor de lezer al een aanwijzing zijn met welke tekstsoort hij of zij te maken heeft.

Op blz. 59 vind je het overzicht van de tekstsoorten.

Les 4

inleiding, kern, slot

blz. 60/61

De indeling

Inleiding

Kern

Slot

De inleiding (1)

Aandacht trekken:

- anekdote

- opvallende stelling of mening

- actuele gebeurtenis

- het voordeel voor de lezer

De inleiding (2)

- kennismaking met het onderwerp

- richting geven aan de tekstopbouw

- idee geven van het genre (tekstsoort)

De kern

- uitwerking van het onderwerp in deelonderwerpen

- uitwerking in hoofdstukken, paragrafen of alinea's

- overzichtspunten: titels, kopjes, signaalwoorden

Het slot

- de afronding

- terugblik op inleiding en de kern

- krachtiger maken van strekking of boodschap

- vaak de hoofdgedachte

Les 6

alinea's en verbanden

blz. 64/65

Van grof naar fijn

Boek:

- hoofdstukken - macro

- paragrafen - meso

- alinea's - micro

De alinea

- microstructuur

- start op nieuwe regel

Inhoud

- deelonderwerp (soms meer dan één alinea)

- kernzin is hoofdgedachte

- kernzin: 1e, 2e of laatste zin van de alinea

Lengte

- ongeveer 10 regels

Verbanden

Tekstdelen (alinea's, zinnen, deelzinnen):

- logische volgorde

- verband: signaalwoorden en verbindingswoorden

- functie: functiewoorden (meestal 1e of laatste zin van de alinea)

Wordt niet altijd gegeven.

- voorbeelden van functies: aanleiding, voorbeeld, afweging, anekdote, argument, constatering, definitie, gevolg, nuancering, oplossen en verklaring.