6.1 - Afschrijving en toegevoegde waarde

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Economie

Leerdoelen:

1. Je weet hoe je de waardevermindering van kapitaalgoederen berekent.
2. Je weet wat een bedrijfskolom is.
3. Je kunt de toegevoegde waarde berekenen aan de hand van een bedrijfskolom.
   

Investeren

Bedrijven investeren geregeld in nieuwe kapitaalgoederen, zoals machines en bedrijfsauto's. Dat gebeurt bijvoorbeeld als het bedrijf groeit of uitbreidt.

Deze kapitaalgoederen moeten ook geregeld vervangen worden. Auto's en machines gaan niet oneindig mee. Ze hebben een "levensduur". Je moet er als bedrijf dus voor zorgen dat je, zodra de levensduur op is, genoeg geld hebt om bijvoorbeeld een nieuwe auto of machine aan te schaffen.

Afschrijving

Om er voor te zorgen dat het bedrijf genoeg geld heeft om nieuwe kapitaalgoederen te kopen als van de oude kapitaalgoederen de levensduur is bereikt, schrijven bedrijven de waarde elk jaar af. Dit noemen we afschrijven.

Voorbeeld: Je koopt een bedrijfsauto van € 10.000. Over vijf jaar wil je een nieuwe bedrijfsauto kopen. Je schrijft dan € 10.000 : 5 jaar = € 2.000 per jaar af.

Probeer het nu zelf eens.

Stel je koopt een kassa voor je winkel. Deze kassa heb je gekocht voor € 2.500. Je verwacht dat je de kassa over 10 jaar moet vervangen. Wat schrijf je ieder jaar af?

Restwaarde

Je hebt net de eerste stap gezien om de afschrijving te berekenen. We voegen nu iets extra's toe, namelijk de restwaarde.

De restwaarde is het bedrag wat je nog krijgt voor je kapitaalgoed op het moment dat je het vervangt. Bijvoorbeeld: ik schaf een bedrijfsauto aan voor € 12.000. Ik wil hier 5 jaar mee rijden en schrijf het dus in 5 jaar af. Ik verwacht daarna de bedrijfsauto nog te verkopen voor € 2.000.

De afschrijving bereken ik nu als volgt:

1. Aanschafprijs - restwaarde, dus: € 12.000 - € 2.000 = € 10.000
2. € 10.000 : levensduur, dus: € 10.000 : 5 jaar = € 2.000 per jaar.
   

Probeer het nu zelf eens.

Stel je koopt een kassa voor je winkel. Deze kassa heb je gekocht voor € 2.500. Je verwacht dat je de kassa over 10 jaar moet vervangen. De restwaarde bedraagt € 500. Wat schrijf je ieder jaar af?

Bedrijfskolom

De bedrijfskolom vertelt welke weg een product aflegt voordat het in de winkel terecht komt. Bovenaan de bedrijfskolom staat het bedrijf dat de grondstof levert. Dit is een bedrijf uit de primaire sector. 

Elk geel vlak noemen we een schakel. Deze bedrijfskolom bestaat dus uit 6 schakels. Elke schakel draagt bij aan het maken / verbeteren van het product en draagt daardoor waarde bij. 

Maak zelf een kloppende bedrijfskolom van een wollentrui

Schapenhouderij

Spinnerij

Breifabriek

Textielfabriek

Boetiek

Toegevoegde waarde

De waarde die elke schakel bijdraagt, noemen we de toegevoegde waarde. 

In dit voorbeeld zie je dat de hoogoven € 20 betaalt aan het bedrijf dat ijzerts delft en het product doorverkoopt aan de staalleverancier voor € 90. De hoogoven voegt dan € 90 - € 20 = € 70 aan waarde toe.

Bereken de toegevoegde waarde van de textielfabriek. 

Einde nieuwe lesstof H6.1

Begrijp je de nieuwe lesstof van hoofdstuk 6 paragraaf 1? Tijd om te testen!

1. Kaasboer de Jong heeft een bestelwagen van € 12.900 die hij vijf jaar gebruikt. Bij inruil verwacht hij € 3.400 voor de bestelauto te krijgen.

Bereken de jaarlijkse afschrijving.

2. Een bedrijf vervangt machines, apparaten of de inrichting om de zoveel tijd. Dat gebeurt niet alleen als ze versleten zijn. Wat voor reden kan een bedrijf hebben om bijvoorbeeld zijn computers of kassa's te vervangen terwijl die nog niet versleten zijn?

3. Fabrikant van elektrische scooters QWIC schaft een assemblageband aan. Op die ban worden de scooters in verschillende stappen in elkaar gezet. De band kost € 75.000 en gaat naar verwachting zes jaar mee. De restwaarde is dan nog € 6.000.

Bereken de jaarlijkse afschrijving.

4. Fabrikant van elektrische scooters QWIC schaft een assemblageband aan. Op die ban worden de scooters in verschillende stappen in elkaar gezet. De band kost € 75.000 en gaat naar verwachting zes jaar mee. De restwaarde is dan nog € 6.000.

Hoeveel is de assemblageband nog waard na twee jaar?

5. Fabrikant van elektrische scooters QWIC schaft een assemblageband aan. Op die ban worden de scooters in verschillende stappen in elkaar gezet. De band kost € 75.000 en gaat naar verwachting zes jaar mee.

Hoeveel is de afschrijving per jaar als de restwaarde € 7.500 is?

6. Bekijk de bedrijfskolom van scooters hiernaast. Je ziet steeds de verkoopprijs aan
het volgende bedrijf staan. De verkoopprijs aan de consument is € 1.290.

Hoeveel heeft de scooterfabriek aan waarde toegevoegd?

7. Bekijk de bedrijfskolom van scooters hiernaast. Je ziet steeds de verkoopprijs aan
het volgende bedrijf staan. De verkoopprijs aan de consument is € 1.290.

Op welke manier voegt de scooterfabriek waarde toe?

8. Bekijk de bedrijfskolom van scooters hiernaast. Je ziet steeds de verkoopprijs aan
het volgende bedrijf staan. De verkoopprijs aan de consument is € 1.290.

Ook de scooterwinkel zorgt voor toegevoegde waarde. Bedenk twee voorbeelden
van toegevoegde waarde door de scooterwinkel.

9. Geef nog twee voorbeelden van onderdelen die de scooterfabriek kan inkopen bij toeleveringsbedrijven.

10. Geef ook nog twee andere voorbeelden van diensten die bedrijven aan de scooterfabriek kunnen leveren.

11. Waarom koopt de scooterfabriek sommige diensten liever in dan ze zelf uit te voeren?

Oefenen

Opdracht 8, 9, 10 en 11 van bladzijde 180.

Klaar en wil je de opdrachten nakijken?