8.3 Stikstofkringloop

H8 Ecosystemen en evenwicht
Deze les
- §8.3 Stikstofkringloop

Huiswerk
- Opdracht 29 t/m 32
1 / 31
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

H8 Ecosystemen en evenwicht
Deze les
- §8.3 Stikstofkringloop

Huiswerk
- Opdracht 29 t/m 32

Slide 1 - Tekstslide

Koolstofkringloop
Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof (de C)




Slide 2 - Tekstslide

Welke stof hoort niet thuis in de koolstofkringloop?
A
Water (H2O)
B
Koolstofdioxide (CO2)
C
Glucose (C6H12O6)
D
Calciumcarbonaat (CaCO3)

Slide 3 - Quizvraag

Welke rol heeft het tropisch regenwoud in de koolstofkringloop voornamelijk?
A
uitstoot van koolstof
B
opslag van koolstof

Slide 4 - Quizvraag

Wat geven dieren in de koolstofkringloop door aan bacteriën en schimmels?
A
Afgevallen blaadjes
B
Verbranding
C
Dode resten en uitwerpselen
D
Fotosynthese

Slide 5 - Quizvraag

Er bestaan twee soorten koolstofkringlopen. Welke?
A
Natuurlijke en onnatuurlijke koolstofkringloop
B
Trage en snelle koolstofkringloop
C
Menselijke en dierlijke koolstofkringloop
D
Homogene en heterogene koolstofkringloop

Slide 6 - Quizvraag

Leg uit waardoor de CO2 uitstoot bij verbranding van fossiele brandstoffen een oorzaak is van de stijging van het gemiddelde CO2 gehalte van de dampkring.

Slide 7 - Open vraag

Eten van energierijk plantaardig voedsel

Dissimilatie door dieren

Afbreken van dode dieren door schimmels en bacteriën
Vorming van fossiele brandstoffen

Dissimilatie door schimmels en bacteriën

Fotosynthese

(Voortgezette) assimilatie door planten

Verbranding van fossiele brandstoffen

Afbreken van dode planten door schimmels en bacteriën
Sleep de nummers naar de juiste zin in de tabel:
1
2
3
4
5
6
7
8
9

Slide 8 - Sleepvraag

8.3 Stikstofkringloop

Slide 9 - Tekstslide

Lesdoelen
Antwoord op de vragen:

  • Hoe ziet de eenvoudige stikstofkringloop eruit?
  • Wat gebeurd er tijdens het rottingsproces? 
  • Wat gebeurd er bij anaerobe omzetting van organisch materiaal?
  • Wat is chemosynthese?
  • Wat is groenbemesting en hoe wordt het gebruikt in de akkerbouw? 

Slide 10 - Tekstslide

Bijzondere route
Knolletjesbacteriën (en een paar andere bacteriën) kunnen N2 (g) omzetten in NH3.

Stifkstof die eerst níet te gebruiken was voor de plant, is nu wél te gebruiken. Oftewel:
De bodem wordt voedselrijker.


Slide 11 - Tekstslide

Stikstofkringloop
Producenten
  • Gebruiken nitraat om
    vanuit glucose aminozuren te bouwen
  • Van anorganische stikstof inbouwen in organische stikstof heet Stikstofassimilatie

Slide 12 - Tekstslide

Consumenten
  • maken lichaamseigen eiwitten
  • In de lever worden de stikstofhoudende moleculen afgebroken
  • Lever zet ammoniakgas (NH3) om tot ureum of urinezuur en dit wordt uitgeplast

Slide 13 - Tekstslide

Reducenten
  • Schimmels en bacteriën breken de resten af tot ammoniak (NH4+) en ammonium (NH3)

  • Dit heet ammonificatie

Slide 14 - Tekstslide

Nitrificatie
  • Nitrificerende bacteriën
  • Nitrietbacteriën zetten ammonium en ammoniak om in nitriet (NO2- ) 
  • Nitraatbacteriën zetten nitriet om in nitraat (NO3- )    

Slide 15 - Tekstslide

Rotting
  • Omzetting van dood organisch materiaal door reducenten waarbij ammoniak (NH3) ontstaat

  • Ammonificatie

  • Anaeroob : Zonder zuurstof!!

Slide 16 - Tekstslide

Bijzondere route
Knolletjesbacteriën (en een paar andere bacteriën) kunnen N2 (g) omzetten in NH3.

Stifkstof die eerst níet te gebruiken was voor de plant, is nu wél te gebruiken. Oftewel:
De bodem wordt voedselrijker.


Slide 17 - Tekstslide

Stikstoffixatie
  • Vlinderbloemen leven in symbiose met knolletjesbacteriën die N2 uit de lucht omzetten in NH3
  • Dit heet Stikstoffixatie en gebeurd in de wortelknolletjes
  • Vlinderbloemen worden ondergeploegd 
  • Door nitrificatie wordt er NO3gemaakt
  • Dit proces heet groenbemesting

Slide 18 - Tekstslide

Chemosynthese
  • Nitrietbacteriën zetten ammonium en ammoniak om tot nitriet (NO2- )
    2 NH3 + 3 O2 → 2 NO2- + 2 H2O + 2 H+ + energie

  • Nitraatbacteriën zetten nitriet om in nitraat (NO3- ) 
    2 NO2- + O2 → 2 NO3- + energie

  • Hiervoor wordt zuurstof (O2) gebruikt: Aeroob!!  En er komt energie bij vrij
  • Met deze energie kunnen de bacteriën glucose maken uit CO2 en H2O zonder zonlicht: Chemosynthese
  • De bacteriën zijn chemo-autotroof

Slide 19 - Tekstslide

Wat gebeurd er bij nitrificatie en wat gebeurd er bij denitrificatie?
(binas 93G)

Slide 20 - Open vraag

Wat gebeurd er bij rotting?

Slide 21 - Open vraag

Stikstof (N2) Is een stof die niet reageert met andere stoffen. Een plant of dier heeft er dan ook niets aan. N2 blijft N2.
Alleen met geweld (bliksem, hitte in een motor) bindt N2 aan zuurstof. 
Of door sommige bacteriën bindt N2 aan waterstof. 
Ammoniak (NH3) en ammonium (NH4+) zijn eigenlijk twee toestanden van dezelfde stof. 
Als ammoniak oplost, pikt het een H+ van water zodat NH4+ ontstaat. Als ammonium de lucht in gaat, wordt het weer NH3. 
Nitriet bestaat maar heel kort in de natuur, omdat de reactie tot nitraat heel snel gaat. Dat is goed, want nitriet is giftig.
Deze NH3 zit binnenin een plant. Het wordt meteen gebruikt door de plant om er N-bevattende organische stoffen van te maken. Deze NH3 komt dus niet in de grond terecht. De andere NH3 wel.
Stikstofassimilatie is gewoon assmilatie met stikstof. Assimilatie = opbouw van grotere moleculen uit kleinere moleculen. Dus bv. opbouw van aminozuren uit nitraat (en glucose)
Besteed even een paar minuutjes aan het doornemen van de stikstofkringloop in je eigen BINAS 93F . 
De meeste onduidelijkheden vind je hiernaast toegelicht.

Hoe kan er 'N' verdwijnen uit de bodem?
anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is
anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is
aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is
aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is

Slide 22 - Tekstslide

Hoe verdwijnt N uit de bodem?
  • Denitrificerende bacteriën gebruiken nitraat  (NO3- ) als energiebron: Stikstofgas (N2) blijft over 

  • Uitspoeling nitraat (NO3- )
    door regenwater


Slide 23 - Tekstslide

Stikstofkringloop (Binas tabel 93G)
Aeroob
Anaeroob
Niet te achterhalen met Binas
Denitrificatie
Ammonificatie
Deammonificatie
Bacteriële stikstoffixatie
Fotochemische stikstoffixatie
Stikstofassimilatie
Nitrificatie
Dissimilatie

Slide 24 - Sleepvraag

Nijntje Nitraat
https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/nijntjeenhetnitraat.htm

Slide 25 - Tekstslide

Slide 26 - Video

Slide 27 - Video

Stikstofkringloop
plant neemt nitraat op
plant maakt aminozuren en daaruit eiwitten
Consument eet de eiwitten van de plant, verteert deze en maakt eiegen eiwitten
Dode dieren (en planten) geven eiwitten af aan de bodem
Bacterien in de bodem zetten eiwitten om in ammoniakgas dat ammonium wordt in de bodem; andere bacterien maken daar nitriet en nitraat van.

Slide 28 - Tekstslide

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?
A
Nitriet
B
Water
C
Glucose
D
Nitraat

Slide 29 - Quizvraag

Lesdoelen
Antwoord op de vragen:

  • Hoe ziet de eenvoudige stikstofkringloop eruit?

  • Wat gebeurd er tijdens het rottingsproces? 

  • Wat gebeurd er bij anaerobe omzetting van organisch materiaal?

  • Wat is chemosynthese?

  • Wat is groenbemesting en hoe wordt het gebruikt in de akkerbouw? 

Slide 30 - Tekstslide

Zelfstandig werken
8.3 - 29 t/m 33
Examenopdracht afmaken en inleveren

Slide 31 - Tekstslide