Jouw Rechten op de Werkvloer!

• Burgerschap
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 4

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Lesplanning

• Voorkennis activeren 
• Leerdoelen van de les 
• Uitleg basisrechten
• Uitleg arbo-wet
• Uitleg vakbonden
• Opdracht. Werknemers detective
• # Exit ticket 

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

Icoontjes:

Sla deze slide op in je favorieten of klik op het oog om de slide te verbergen.

Kleurcodes:

De kleurcodes in deze les verschillen per lesfase:

• Voorkennis activeren: #EBE7F7 / #9C89D7
• Theorie/Instructie: #F8DACF / #FE8F6B
• Verwerking: #C4E5C9 / #38A84A
• Afsluiting: #EBE7F7 / #9C89D7

Info

https://help.lessonup.com/nl/articles/4875571-eigen-kleuren-toevoegen-aan-lessonup

Quizvraag "Waar of niet waar?"

Ga STAAN als je denkt dat het 

antwoord op de vraag WAAR is.

Na elke stelling bespreek je kort de antwoorden en introduceer je het thema: rechten van werknemers, vakbonden en de Arbowet.

"Iedere werknemer heeft recht op een veilige werkplek."

"Je kunt lid worden van een vakbond als je problemen hebt op je werk."

"Je baas mag bepalen hoeveel pauze je krijgt."

"Je hebt recht op een arbeidscontract als je werkt."

Leerdoelen

• Leerlingen begrijpen de basisrechten van werknemers, inclusief het recht op een veilige werkplek volgens de Arbowet.
• Leerlingen weten wat vakbonden zijn en hoe ze werknemers kunnen helpen.

Basisrechten van werknemers

Met deze basisrechten weet je wat je als werknemer mag verwachten en waar je recht op hebt. 

Recht op... 

• een arbeidscontract.
• een eerlijk loon.
• pauzes en werktijden.
• gelijke behandeling (geen discriminatie).
• een veilige werkplek.
• op vakantie.
• op ziek zijn.
• hulp bij problemen.

Justin werkt in de bediening van een restaurant. In zijn contract staat dat hij drie dagen per week van één tot negen moet werken. Soms moet Justin langer doorwerken, maar hij krijgt daar niet voor betaald. Justin wil dat hij betaald krijgt voor de uren die hij extra werkt. Zijn baas vindt dat extra uren werken bij zijn baan hoort.

Over welk recht van een werknemer gaat deze situatie?

1. gelijke behandeling
2. eerlijk loon
3. vakantie
4. hulp bij problemen

Je werkt 6 uur op een dag. Hoeveel pauze heb je recht op?

1. geen pauze
2. 15 minuten pauze
3. 30 minuten pauze
4. Alleen een pauze als je baas dat goed vindt

Dit zijn voorbeelden van onveilige werksituaties in landen waar er geen Arbowet is. 

Veiligheid op de werkplek

Werkgevers moeten zorgen voor een veilige werkplek.

Denk aan: beschermende kleding, geen gevaarlijke machines zonder uitleg, en gezonde omstandigheden.

Je mag aangeven als je je onveilig voelt.

De Arbowet 

De Arbowet is een wet in Nederland die zorgt dat je veilig en gezond kunt werken. Hier staat in wat een baas moet doen om ervoor te zorgen dat jij goed kunt werken zonder gevaar of gezondheidsproblemen.

Wat zegt de Arbowet over een veilige werkplek?

1. Je baas mag zelf bepalen of de werkplek veilig is.
2. Als een werkplek onveilig is, moet je zelf maar oppassen.
3. De Arbowet verplicht je baas om voor een veilige werkplek te zorgen.
4. Alleen grote bedrijven moeten een veilige werkplek hebben.

Je werkt met een gevaarlijke machine en hebt geen uitleg gekregen.
Wat kun je doen volgens de Arbowet?

1. Je moet de machine toch gebruiken en hopen dat het goed gaat.
2. Je zoekt zelf uit hoe de machine werkt.
3. Je doet niets, want het is je eigen verantwoordelijkheid.
4. Je vraagt je baas om uitleg of training over de machine.

Veilige werkplek

Hoe veilig is jouw werkplek? Doe de test!

• Selecteer eerst de branche van jouw werkplek.
• Je krijgt 15 afbeeldingen te zien. 
• Zoek in elke afbeelding de onveilige situatie en klik erop.
  
• Hiervoor heb je 10 seconden. Klik je mis, dan gaan er seconden van je tijd af.
  
• Na afloop zie je de veiligheidstips bij de situatie en weet je hoe je veilig kunt werken. Het is jouw werk, jouw veiligheid.
  
• Succes!
  
• START DE TEST

Vakbond

Het kan lastig zijn om als werknemer op te komen voor je rechten. Soms kan een vakbond je dan helpen. 

Een vakbond komt op voor de rechten van werknemers. 

Een vakbond kan er bijvoorbeeld voor zorgen 

dat werknemers meer loon krijgen.

Wat is een vakbond en wat doet die?

1. Een groep werknemers die samen feestjes organiseert op het werk.
2. Een organisatie die werknemers helpt met problemen en betere afspraken maakt met werkgevers.
3. Een plek waar werknemers spullen kunnen kopen met korting.
4. Een afdeling van het bedrijf die regels opstelt voor werknemers.

Overzicht: Basisrechten, Arbowet en Vakbonden

Basisrechten van werknemers:

• Recht op een eerlijk loon.
• Recht op pauzes.
• Recht op vakantie.
• Recht op een veilige en gezonde werkplek (Arbowet).
• Recht op een schriftelijk contract.
• Recht op gelijke behandeling.

Arbowet (veiligheid):

• Je mag alleen werken met veilige machines en gereedschap.
• Je hebt recht op beschermende kleding of hulpmiddelen.
• Je mag niet ziek worden door je werk.
• Je baas moet uitleggen hoe je veilig kunt werken.
• Je mag gevaar melden en je baas moet hier iets aan doen.

Vakbonden:

• Vakbonden zijn organisaties die werknemers helpen.
• Ze geven advies en helpen bij problemen op je werk.
• Ze onderhandelen over betere afspraken, zoals meer loon of meer vrije dagen.
• Iedereen mag lid worden van een vakbond.

Werknemers Detective

• Elk groepje krijgt een situatiekaartje met een werkpleksituatie waarin de Arbowet of vakbonden een rol spelen. 
• Elk groepjes bespreekt aan de hand van de situatie de volgende vragen:
  - Wat gebeurt er in de situatie?
  - Wat zijn de rechten van de werknemer?
  - Welke oplossing kan een vakbond of de Arbowet bieden?
• Je kan de rechten en oplossingen vinden in het overzicht basisrechten,
  Arbowet en vakbond die op je scherm staan.
• Elk groepje presenteert hun situatie kort en leggen de oplossing uit.

EXIT TICKET

Overleg met je schoudermaatje

1. Wat moet een baas doen als een werkplek gevaarlijk is?
   gebruik de woorden: veilig, verplicht, arbo-wet
2. Wat doet een vakbond voor werknemers?
   gebruik de woorden: rechten, opkomen, organisatie
3. Noem twee rechten dat je hebt als werknemer.
   
4. Wat kun je doen als je vindt dat je werkplek onveilig is?
   gebruik de woorden: arbo-wet, werkgever, zeggen
5. Mag je lid worden van een vakbond, ook als je baas dat niet leuk vindt?
   gebruik de woorden: rechten, werknemer

"Wat moet een baas doen als een werkplek gevaarlijk is?"

(Antwoord: Het probleem oplossen volgens de Arbowet)

"Wat doet een vakbond voor werknemers?"

(Antwoord: Helpen bij problemen en onderhandelen over arbeidsvoorwaarden)

"Noem één recht dat je hebt als werknemer."

(Antwoord: Bijvoorbeeld recht op een veilig werkplek of pauzes)

"Wat kun je doen als je vindt dat je werkplek onveilig is?"

(Antwoord: Het melden bij je baas of een vakbond)

"Mag je lid worden van een vakbond, ook als je baas dat niet leuk vindt?"

(Antwoord: Ja, iedereen mag lid worden van een vakbond)

Opdracht vakbonden

• Je gaat een opdracht maken over vakbonden  
• Je werkt zelfstandig aan deze opdracht
• Ga naar de website fnvjong.nl
• Maak de opdrachten op het werkblad

Casus

Jesse is boos. Op zijn werkgever, de Plus supermarkt in Wezep. Hij zit achter de kassa, verricht alle werkzaamheden die een kassamedewerker kan doen, maar krijgt uitbetaald als een aankomend kassamedewerker. Dit zou betekenen dat hij nog in opleiding is, en dus minder uitbetaald krijgt. Hij krijgt uitbetaald in schaal A, maar zou eigenlijk een schaal hoger moeten zitten, in schaal B. En Jesse blijkt niet de enige te zijn met dit probleem.