1.1 Ontstaan en opbouw van de aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

1.1 Ontstaan en opbouw van de aarde

Inleiding Systeem Aarde

Dynamisch systeem

Krachten van binnen en buiten de aarde 

Systeem aarde

Exogene krachten

Endogene krachten

Invloed van de mens

Dynamisch systeem 

Klimaat

Landschappen

H1: De actieve aarde

Hoe kunnen de endogene processen die samenhangen met de platentektoniek, worden verklaard? Zoek het op aan het einde van deze les met chatgpt

Hoofdstuk doel vraag

1.1 Ontstaan en opbouw van de aarde

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Þingvellir is a historic national park and one of the most visited sites in Iceland

In the grand scheme of Earth’s timeline, Iceland is a relatively young geological formation: the island of Iceland was formed from volcanic activity, triggered by tectonic plates pulling apart, allowing magma to flow upwards, forming the impressive landmass. In fact, tectonic plates can be thanked for many of the incredible sights Iceland has to offer. For one, this is one of the few places where one can witness tectonic activity up close, and even see a mid-ocean ridge on land. Normally you’d need to be a person of James Cameron caliber (including owning a submarine capable of incredibly deep dives like the acclaimed director) to have the privilege of seeing such normally submersed wonders of nature. 

Lesdoelen (deelvragen)

Aan het einde van deze paragraaf beantwoorden we de volgende twee vragen. Schrijf ze nu vast op in je schrift met antwoord:

1. Hoe kunnen wij het verre verleden van de aarde bestuderen en begrijpen?
   
2. Hoe is de aarde ontstaan en opgebouwd?

Benodigde voorkennis 

Je weet wat aardplaten zijn; zie volgende slide voor antwoord
Je weet de twee soorten aardplaten; zie volgende slide voor antwoord
Je weet dat de aardplaten bewegen;
Je weet dat aardbevingen, vulkanen en gebergte ontstaan als gevolg van platentektoniek;

Aardplaten:   een stuk van het oppervlak van de Aarde dat als één geheel beweegt. Er zijn op 

de aarde zeven grote tektonische platen, en verschillende kleinere.

2 soorten: continentale platen: liggen onder land, en zijn iets lichter en dikker dan oceanische. 

                       oceanische platen:   liggen onder zee, en zijn zwaarder en dunner dan continentale 

www.mrchadd.nl

Aan de slag

Huiswerk

Instaptoets: Vraag 1 t/m 20 (blz 5 + 6)

Artikel:

https://www.uu.nl/nieuws/op-zoek-naar-goud-en-dan-een-nog-grotere-schat-vinden

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=p0dWF_3PYh4

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

npokennis.nl

Teken hoe de aarde is opgebouwd

Het grote plaatje

ons zonnestelsel

Hoe is de aarde ontstaan?

Geologische tijdschaal

Ga naar blz. 13 in je boek

onderscheid op basis van

kenmerkend planten- en dierenleven of gesteente

Opbouw van de aarde

Van binnen naar buiten:

Kern: binnenkern vast door hoge druk

mantel: binnenmantel vast, buitenkern plastisch

korst: hard gesteente

Wat zie je?

Actualiteit

https://www.scientias.nl/tijd-om-de-aardrijkskundeboeken-te-herschrijven-de-aarde-bestaat-mogelijk-uit-vijf-lagen/

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Boek
Verdieping
Klaar?	Begin vast met opdrachten 1+2

Verdiepend artikel

https://www.uu.nl/nieuws/op-zoek-naar-goud-en-dan-een-nog-grotere-schat-vinden

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent: schrijf deze op

geologische tijdschaal

lithosfeer

asthenosfeer

graniet

plastisch

actualiteitsbeginsel

mantel

basalt

Aan de slag

Artikels	- Platentektoniek: terug naar de tekentafel - Tijd om de AK-boeken te herschrijven: Een vijfde, extra laag? - Binnenkern aarde zou ineens de andere kant op draaien
Filmpjes	- DWDD University met Robert Dijkgraaf - Mantle convection cells and continental drift - How the earth was formed
Oefenen	Oefenvragen, examenopdracht, samenvatting, schrijfopdracht

Artikel:

https://www.uu.nl/nieuws/op-zoek-naar-goud-en-dan-een-nog-grotere-schat-vinden

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=p0dWF_3PYh4

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Lava from Hawaii's volcanoes tends to be comparatively runny due to its lower silica content. 

Mafic magmas like those in Hawaii tend to form when the heavier crust that forms the ocean floor melts. They contain between 47 to 63 percent silica, the mineral that makes up glass and quartz. As far as molten rocks go, mafic magmas are fairly runny, with viscosities ranging from molasses to peanut butter. They're also the hottest variety of magma, reaching temperatures between 1,800 degrees to 2,200 degrees Fahrenheit.

https://www.nationalgeographic.com/science/article/volcano-magma-lava-difference-science

Lesdoelen (deelvragen)

Aan het einde van deze paragraaf beantwoorden we de volgende twee vragen. Schrijf ze nu vast op in je schrift:

1. Hoe kunnen wij het verre verleden van de aarde bestuderen en begrijpen?
   
2. Hoe is de aarde ontstaan en opgebouwd?

Opdracht bij elke deelvraag

Vraag aan CHAT GPT antwoord op de deelvraag en toets deze met de theorie van de paragraaf en schrijf deze in je schrift. 

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Zelfstandig oefenen

Na deze slide vind je verschillende filmpjes en oefenopdrachten waar je zelfstandig mee kan oefenen

Artikel

Lees het artikel

Verdiepende vragen

https://www.uu.nl/nieuws/op-zoek-naar-goud-en-dan-een-nog-grotere-schat-vinden

Oefenvragen §1.1

- Hoe wordt de ouderdom van de aarde gemeten?

- Hoe is de aardbol opgebouwd?

Oude examenopdracht

      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Samenvatting

Atlaskaarten