Wet-BIG NIET GEBRUIKEN

Module B2 -Wet-BIG

Periode 4, week 1

Lesdoelen

1. Aan het einde van de les kan de student uitleggen wat de WET-BIG inhoudt en de beroepen die onder deze wet vallen.
   
2. De student kan het verschil uitleggen tussen bevoegd en bekwaam handelen en benoemen wat dit betekent voor de eigen professionele grenzen binnen de zorg.
   
3. De student kan voorbeelden uit de praktijk beoordelen en zeggen of deze volgens de WET-BIG zijn.
   
4. De student kan uitleggen welke verantwoordelijkheden en plichten een zorgverlener heeft volgens de WET-BIG en hoe deze van invloed zijn op de kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid.
   

Check-in, hoe zit je er bij vandaag?

😒🙁😐🙂😃

Waar kan ik de theorie vinden?

Thiemen Meulenhoff -> Verpleegtechnische handeling

Module 1: Voorbehouden handelingen

Kopje 1: Voorbehouden handelingen

Thiemen Meulenhoff -> Beroep, zorgverlening en organisatie 

Module 2: Wet- en regelgeving in de zorg

Kopje 1: Wetten en regels over de zorgverlening

Introductie Module B

5 weken les over onderwerpen zoals; 

• Wet-BIG, Perifeer infuus en omgang met de zorgvrager.
• Een casus oefentoets

Eindproduct: casustoets 

Wat weet je over de Wet-BIG?

Wet op de Beroepen in de individuele gezondheidszorg

Wet BIG; wet die voorwaarden schept voor het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van de beroepsuitoefening in de individuele gezondheidszorg en de patiënt (zorgvrager) beschermt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen.

Aangezien verpleegtechnische handelingen risicovol kunnen zijn, zijn ze nauwkeurig uitgeschreven in protocollen. Je weet daardoor hoe je moet handelen en kent de mogelijke complicaties van elke handeling. Een protocol ondersteunt de zorgverlener in het juist uitvoeren van handelingen waardoor de zorgvrager minder risico loopt op foutief handelen door beroepsbeoefenaren in de zorg.

In protocollen uitgeschreven handelingen zijn onderdeel van een uitgebreide regelgeving. Elke organisatie moet kunnen aantonen wat zij doet om de deskundigheid en zorgvuldigheid van medewerkers te borgen. De regelgeving is vastgelegd in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG). Deze wet geldt niet in de privésfeer of in noodsituaties, maar geldt specifiek voor beroepsbeoefenaren in de zorg.

Voorbeeld

Diabetici leren vaak om bij zichzelf insuline te spuiten. Als daarin iets niet goed verloopt, hoeven zij zich niet volgens de Wet BIG te verantwoorden.

Na het behalen van jouw diploma tot verpleegkundige, val je onder de Wet BIG. Je kunt je inschrijven in het BIG-register. Je mag dan rechtmatig de titel van verpleegkundige voeren.

Welke beroepen bevinden zich in de Wet-BIG?

Tot het geven van injecties zijn bevoegd:

de artsen;

de tandartsen;

de verloskundigen;

de physician assistants;

bij ministeriële regeling aan te wijzen categorieën van verpleegkundigen, behorend tot een wettelijk erkend specialisme, een en ander met inachtneming van de beperkingen, bij de regeling te stellen;

de klinisch technologen,

In de Wet BIG staan veertien voorbehouden handelingen genoemd met de opleiding en achtergrond die de uitvoerder van deze handelingen moet hebben. Bijvoorbeeld tot het geven van injecties.

Doch de onder b, c, d en f genoemde personen uitsluitend voor zover het betreft handelingen, in de aanhef van dit lid bedoeld, die overeenkomstig het bij of krachtens hoofdstuk III bepaalde worden gerekend tot hun gebied van deskundigheid.

BIG-register

Het BIG-register is een wettelijk, online en openbaar register.

Alleen zorgverleners die aan bepaalde eisen voldoen, mogen zich registreren. Er zijn scholingseisen en werkervaringseisen. De zorgverleners die erin geregistreerd staan, zijn bevoegd om hun beroep uit te oefenen. Ze mogen ook de bij hun beroep horende voorbehouden handelingen uitvoeren. Het register dient als een extra controlemiddel voor de zorgvrager.

Bevoegd en bekwaam

• Bevoegd zijn wil zeggen: je bent gekwalificeerd om als verpleegkundige te werken omdat je een diploma hebt behaald. 
• Bekwaam zijn houdt in dat je de handeling volgens de afgesproken regels en procedures uitvoert.

Om bevoegd te blijven moet je wel voldoende praktijkuren maken op het niveau van je opleiding, zodat je steeds je registratie als verpleegkundige in het BIG-register kunt verlengen.

Bekwaam

Bekwaam zijn houdt in dat je de handeling volgens de afgesproken regels en procedures uitvoert. Dat betekent dat je:

• Het doel en de gevolgen van de handeling kent
• De technische uitvoering kunt verrichten
• Alle zorgvuldigheidseisen in acht neemt
• Weet wat je moet doen als er complicaties optreden
• Bij voorkeur de handeling recent nog hebt uitgevoerd

Je bent zelf verantwoordelijk voor het bepalen of jij jezelf voldoende bekwaam vindt om de handeling te verrichten. Daarnaast moet je deze bekwaamheid op peil houden. De zorgorganisatie biedt voorwaarden om de medewerkers bekwaam te houden door middel van het aanbieden van bijscholing.

De bekwaamheid om verpleegkundige handelingen te verrichten, kun je op verschillende manieren verkrijgen. Het volgen van de opleiding verpleegkunde legt de eerste basis voor deze bekwaamheid. Vervolgens kun je bijscholingen volgen of onder toezicht van een collega de handeling in de praktijk uitvoeren. 

Verpleegtechnische handelingen

• Risicovolle handelingen
• Voorbehouden handelingen
• Overige handelingen

Verpleegkundige handelingen zijn alle handelingen die je binnen je beroepsuitoefening uitvoert. Daaronder vallen handelingen op het gebied van de organisatie, uitvoering en verbetering van de zorg rondom de zorgvrager. Daarnaast voer je handelingen uit die technisch van aard zijn en een specifieke deskundigheid vereisen: de verpleegtechnische handelingen. 

Voor alle handelingen in de zorg geldt dat je ze zorgvuldig moet uitvoeren. Je hebt door jouw handelen een groot aandeel in het herstel en het welzijn van de zorgvrager. Je hebt hierin een grote verantwoordelijkheid.

Risicovolle handelingen

• Als er bij de zorgvrager directe schade kan ontstaan bij het foutief uitvoeren van de handeling.
• Handeling vanuit opdracht arts.
• Je leert handelingen in praktijk. Je hebt voldoende kennis, voor- en nadelen, risico's en complicaties. 

Wanneer is een handeling risicovol? Als er bij de zorgvrager directe schade kan ontstaan bij het foutief uitvoeren van de handeling. Tijdens de opleiding tot verpleegkundige leer je deze handelingen in de praktijk op het moment dat je voldoende kennis hebt over de voor- en nadelen, en de risico's en complicaties van de handeling. Je krijgt een opdracht tot uitvoering van een risicovolle handeling altijd van een arts. Daarnaast observeer je de zorgvrager tijdens en na een risicovolle handeling altijd op het optreden van ongewenste effecten.

Risicovolle handelingen zijn bijvoorbeeld:

verwijderen van hechtingen;

toedienen van zuurstof;

uitzuigen van mond- en keelholte;

oplossen van medicijnen in een infuuszak;

spoelen van de blaas;

verwijderen van een infuusnaald.

Welke risicovolle handelingen denk je dat er zijn?

Voorbehouden handelingen

Handeling die voor de zorgvrager een verhoogd risico met zich meebrengt als ze wordt uitgevoerd door een ondeskundige.

Risicovolle handelingen zijn voorbehouden handelingen als er onaanvaardbare risico's bestaan bij ondeskundige uitvoering. Alle voorbehouden handelingen zijn dus risicovol. Niet alle risicovolle handelingen zijn voorbehouden.

Het inbrengen van een infuus is een risicovolle handeling en een voorbehouden handeling

1. Waar
2. Niet waar

Overige handelingen

Deze handelingen vormen niet direct een risico van schade voor de zorgvrager. 

Naast risicovolle en voorbehouden handelingen zijn er overige handelingen die minder risicovol zijn. Deze handelingen vormen niet direct een risico van schade voor de zorgvrager. Het is wel belangrijk om bij elke handeling het protocol te volgen en de handeling deskundig en zorgvuldig uit te voeren. Daarnaast wordt van je gevraagd om altijd zelf na te denken over de toepassing van een handeling bij die specifieke zorgvrager. Er kan altijd een situatie ontstaan waarbij een handeling verkeerd uitpakt of toch risicovol wordt. Je moet dan weten wat je moet doen om de nadelige gevolgen zo klein mogelijk te houden.

Bedenk voorbeelden van overige handelingen

Nader uitleg: Het opvangen van urine is op zich geen risicovolle handeling. Maar als je per ongeluk de sticker van een andere zorgvrager op het buisje plakt, is dit erg vervelend voor de zorgvrager.

Welke afspraken gelden er voor jou als student als het gaat om bekwaam en onbekwaam?

Als je stage gaat lopen in een zorgorganisatie, is het van belang dat je de regels kent over aanleren van verpleegtechnische handelingen, waaronder de voorbehouden handelingen. Je voert een handeling eerst uit onder begeleiding van een verpleegkundig werkbegeleider. Vervolgens oefen je enkele keren de handeling onder toezicht en ten slotte mag je de handeling zelfstandig uitvoeren.

Als je eenmaal een handeling zelfstandig mag uitvoeren, blijft de regel van bekwaamheid altijd gelden. Als je niet bekwaam bent om een handeling uit te voeren, ben je ook niet bevoegd om de handeling uit te voeren.

Let op!

Niet bekwaam betekent dus: niet bevoegd!

Dit betekent dat als je nog geen toets over het toedienen van medicijnen met voldoende resultaat hebt afgelegd, je de handeling niet mag uitvoeren. Dit moet je tegen jouw werkbegeleider zeggen. Voer je deze handeling toch uit en ontstaat er schade bij de zorgvrager, dan ben je aansprakelijk. De zorgvrager of diens naaste kan een klacht indienen bij de klachtencommissie van de organisatie of bij de strafrechter.

Casus

Ben je nu wel bekwaam of niet?

Je bent tweedejaars student verpleegkunde en je bent volop aan het oefenen in het uitvoeren van verpleegtechnische handelingen. Vandaag is het erg druk op de afdeling. Jouw werkbegeleider vraagt of je bij meneer Veraa een vitamine B-injectie intramusculair toe wilt dienen. Jij geeft aan dat je die handeling wel een keer onder begeleiding hebt geoefend, maar dat je dat nog niet zelfstandig mag doen. De werkbegeleider geeft als antwoord: 'Dat heb jij vorige keer netjes gedaan, dus dat mag je van mij wel doen'. Enthousiast over het vertrouwen dat de werkbegeleider hiermee naar jou uitspreekt, ga je de injectie voorbereiden. Dan komt een andere student binnen en vraagt jou waarom jij deze injectie gaat geven. Jij antwoordt: 'Ik mag dat doen want mijn begeleider zei dat ik bekwaam ben'. Maar terwijl je dat zegt, begin je toch te twijfelen.

Borgen van kwaliteit van risicovolle en voorbehouden handelingen

Deze handelingen vormen niet direct een risico van schade voor de zorgvrager. 

Naast risicovolle en voorbehouden handelingen zijn er overige handelingen die minder risicovol zijn. Deze handelingen vormen niet direct een risico van schade voor de zorgvrager. Het is wel belangrijk om bij elke handeling het protocol te volgen en de handeling deskundig en zorgvuldig uit te voeren. Daarnaast wordt van je gevraagd om altijd zelf na te denken over de toepassing van een handeling bij die specifieke zorgvrager. Er kan altijd een situatie ontstaan waarbij een handeling verkeerd uitpakt of toch risicovol wordt. Je moet dan weten wat je moet doen om de nadelige gevolgen zo klein mogelijk te houden.

Huiswerk

Maak op Thiemen Meulenhoff de volgende opdrachten:

Thiemen Meulenhoff -> Verpleegtechnische handeling

Module 1: Voorbehouden handelingen

Kopje 1: Voorbehouden handelingen

Opdrachten: Verwerkingsopdrachten en Begrijp je de theorie?

Volgende week

Perifeer infuus (voorbereiden en inbrengen)

Naast risicovolle en voorbehouden handelingen zijn er overige handelingen die minder risicovol zijn. Deze handelingen vormen niet direct een risico van schade voor de zorgvrager. Het is wel belangrijk om bij elke handeling het protocol te volgen en de handeling deskundig en zorgvuldig uit te voeren. Daarnaast wordt van je gevraagd om altijd zelf na te denken over de toepassing van een handeling bij die specifieke zorgvrager. Er kan altijd een situatie ontstaan waarbij een handeling verkeerd uitpakt of toch risicovol wordt. Je moet dan weten wat je moet doen om de nadelige gevolgen zo klein mogelijk te houden.