Groepsdynamica

• Maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 1

Groepsdynamica

Deel 2

Waarom is kennis van groepsdynamica zo belangrijk voor een medewerker in de maatschappelijke zorg?

1. Het effect van groepsleden op elkaar verklaart gedrag van individuen.
2. Het proces dat de groep doormaakt geeft inzicht in gedrag.
3. Cliënten willen geen groep vormen dus zijn ze niet als groep te begeleiden.
4. Cliënten willen niet als groep benaderd worden en daardoor ontstaat individueel gedrag.

Primaire groepen kenmerken zich door....

1. Persoonlijke en ongedwongen relatie
2. Formele en gedwongen relatie

Als er veel gemeenschappelijke kenmerken zijn binnen een groep dan noemen we dit een....

1. Heterogene groep
2. Homogene groep

In welke fase wordt bepaald welke rol elk groepslid speelt?

1. Oriëntatie.
2. Strijd om de macht.
3. Samenwerking.
4. Strijd om de intimiteit.

In welke fase wordt bepaald van hoeveel diepgang en openheid sprake kan zijn in de groep?

1. Strijd om de macht.
2. Samenwerking.
3. Strijd om de intimiteit.
4. Harmonie.

De groepsleden zijn afwachtend en er is weinig onderling contact.

Bij welke fase hoort dit gedrag?

1. Oriëntatie.
2. Samenwerking.
3. Strijd om de intimiteit.
4. Harmonie.

Denise geeft geen ruimte aan Sterre en wil constant aan het woord zijn.

Wat voor dysfunctionele rol heeft Denise?

1. Agressief gedrag
2. Blokkeren
3. Sympathie zoeken
4. Rivaliteit

Anne zit tijdens de bespreking constant op haar mobiel.

Wat voor dysfunctionele rol heeft Anne?

1. Demonstratief terugtrekken.
2. Aandacht trekken.
3. Stokpaardjes.
4. Clown uithangen.

Wat wordt verstaan onder conformiteit?

1. Verandering van gedrag als gevolg van bevelen van een autoriteit.
2. Verandering van gedrag om in de groep te passen.
3. De mate waarin groepsleden elkaar de ruimte geven zichzelf te zijn.
4. De mate waarin groepsleden zich verbonden voelen met elkaar.

Het leven in een groep

Als medewerker Maatschappelijke Zorg heb je vaak te maken met groepen. Cliënten wonen of werken vaak in een groep.

Wat zijn voordelen van leven in een groep?

Voordelen leven in een groep

Sociaal contact

Ergens bij horen

Sociale veiligheid en zekerheid

Leren van sociale vaardigheden

Waardering en erkenning

Etc.

Een groep kan dus veel waarde toevoegen aan het leven van mensen. Zeker als er sprake is van positieve groepsvorming, positieve onderlinge verhoudingen, een gezonde dynamiek en een veilig klimaat.

Wat zijn nadelen van leven in een groep?

Sociogram

Soms is het handig om inzicht te krijgen in de onderlinge verhoudingen in een groep.

Observeren is dan handig maar in aanvulling daarop kun je een sociogram maken.

Dit is een visuele voorstelling die je gebruikt om sociale relaties te analyseren.

Vorm sociogram

Kan bijvoorbeeld in een grafiek of in een tekening

Het geeft in ieder geval inzicht in de onderlinge verhoudingen

Informatie verzamelen

Via observatie: Begeleider observeert via een schema en trekt hieruit conclusies. Nadelen: veel werk voor de begeleider en niet heel objectief.

Via het stellen van vragen aan de groepsleden: Begeleider stelt (een) gesloten vraag/vragen (aangepast aan niveau van de cliënt). Met wie werk je graag samen? Met wie werk je niet graag samen? Welke vraag/vragen je stelt is afhankelijk van wat je te weten wilt komen.

Waarom zou ik?

Misschien wil je de groep waar je werkt gewoon beter leren kennen. Je wilt weten hoe de hiërarchie in de groep is, wie de leiders zijn en of er mensen buiten de groep vallen.

Het kan ook dat het groepsklimaat is verstoord; er spelen dingen waar jij geen grip op lijkt te krijgen.

Een sociogram kan je dan meer inzicht geven.

Belangrijk bij het maken van een sociogram

• Een sociogram kom niet in plaats van observeren.
  
• Bedenk vooraf goed wat je precies te weten wilt komen en stem daar je vraagstelling op af.
  
• Stel je je vragen positief of negatief? 
• Een sociogram maak je van de hele groep om een goed beeld te krijgen.
• Een sociogram is een momentopname.

Tools gebruiken

Je kunt een sociogram maken door te tekenen, op papier of via de computer.

Er zijn ook online tools die je hiervoor kunt gebruiken. Een voorbeeld hiervan is via Sometics.com. Je moet hier wel een account voor aanmaken; gratis of via een abonnement. 

Aan de slag