Rugpijn, nekpijn + trauma rug/nek

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Triage DA2BOL periode 2.4

Rugpijn/nekklachten

Trauma rug/nek

Vragen?

- Heb je het onderwerp voorbereid?

- Heb je vanuit deze voorbereiding nog vragen/onduidelijkheden?

Docent schrijft vragen op het bord. Na afloop van de Lessonup bekijken of dit voldoende aan bod is gekomen of dat er nog even aandacht aan besteed moet worden. 

Hoe zit het ook alweer met...?

Je ziet een aantal criteria staan bij nekklachten; snap je nog hoe dit zit? En waarom het de urgentie is die het is?

• - Meningeale prikkeling (met of zonder koorts)
• - Petechiën
• - Acuut ontstane zeer ernstige hoofdpijn
• - Neurologische uitval arm 

Meningeale prikkeling - hoe vraag je dit uit? -> buigen van de nek/kin op de borst? luierpijn bij kinderen

Kan duiden op meningitis - dit is ernstig!

Met koorts U1 , zonder koorts U2 urgentie inzetten

Petechiën - hoe vraag je dit uit? Huiduitslag zichtbaar, kleine vlekjes, niet weg te drukken, met name op armen, benen, onderbuik. 

Ook een alarmsignaal - urgentie U1, kan in combinatie met nekklachten ook op meningitis duiden

Acuut ontstane zeer ernstige hoofdpijn - ook een uiting die bij meningitis kan horen

Neurologische uitval in arm (gevoelsstoornissen of krachtverlies) - vanuit hernia in de nek waarbij de tussenwervelschijf  tegen een zenuwwortel drukt - U3 urgentie 

Myalgie

Wat is ook al weer myalgie?

Welke urgentie koppel je hier aan?

Welke adviezen kun je geven? 

Myalgie: pijn aan een overbelaste of verrekte spier

Komt veel voor in de nek, door verkeerde beweging of verkeerde houding. 

U5 urgentie - zelfzorgadviezen met altijd een duidelijk vangnet/contactadvies!

Thuisarts.nl - nekpijn:

- Blijf bewegen (gedoseerd)

- Oefeningen doen

- Oorzaak onderzoeken - stress? houding?

- Warmte - bijvoorbeeld sjaal om of warmtegel (niet bewezen)

- Paracetamol (evt i.cm. NSAID)

Casus

Dhr. Petterson (30 jaar) belt: 'Ik heb vreselijke pijn in mijn nek; als ik mijn nek draai schieten de tranen me in de ogen. Pijncijfer 8! Mijn vrouw denkt dat ik misschien wel nekkramp heb en is erg ongerust. Ik wil vandaag nog naar de dokter' 

Hoe reageer je op deze ingangsklacht?

Welke vragen stel je? 

Wat zou je vervolgens doen?

Eerst aandacht hebben voor de ongerustheid en de pijn - toon empathie

Vragen:

- Trauma? nee - dus niet kaart trauma nek, maar nekklachten

- Buigen van de nek pijnlijk? nee

- Koorts? nee

- Veranderingen huid? nee

- Hoofdpijn? - ja, ook een beetje, maar vooral echt de nek, hoofdpijn zeurt een beetje (niet acuut en niet ernstig)

- Krachtsverlies armen? - nee 

Beleid: U3 i.v.m. hevige pijn + vangnet!

Rugpijn

Wat is ook alweer een aneurysma en wat heeft dit met rugpijn te maken?

Welke vragen stel jij als DA om hier duidelijkheid over te krijgen?

Verwijding van de buikaorta. 

Een toename of zelfs een scheurtje in de aorta uit zich meestal vooral in de buik, maar deze pijn kan uitstralen naar de rug. 

- Bekend met aneurysma?

- Buikpijn?

- Vegetatieve verschijnselen? 

- Hoe hevig is de pijn?

Wat komt er in je op als denkt aan rugpijn in combinatie met plasklachten?

Blaasontsteking - bij een uwi kun je ook wat klachten hebben van je onderrug (zeurderig gevoel) 

Pijn bij plassen i.c.m. rugpijn - U4

Bij koorts evt. nierbekkenontsteking (dan ook wel iets meer rugpijn) - U3

Bij hevige pijn - kolieken - nierstenen (bewegingsdrang?)

Urineretentie - volle blaas, veel aandrang, maar niet kunnen plassen. Onrust. - alleen urineretentie = U3 (zie kaart mictieklachten) i.c.m. rugpijn - U2 (dan mogelijk nierschade) 

Rugpijn door hernia

Een rughernia kan de volgende klachten veroorzaken:

- Doof gevoel rijbroekgebied 

- Controle blaas verliezen (retentie of incontinentie)

- Neurologische uitval 

- Uitstralende pijn tot onder de knie

Welke urgenties koppel jij aan deze verschillende klachten?

- Doof gevoel rijbroekgebied - U2

- Controle blaas (retentie/incontinentie) kwijt - U2

- Neurologische uitval (tintelingen, krachtsverlies) - U3

- Uitstralende pijn tot onder de knie - U4

Aspecifieke lage rugpijn

> 90% van de rugklachten zijn aspecifieke lage rugpijn

< 6 weken

U5 urgentie - welke adviezen geef je?

(bekijk hier zelf ook eens de thuisarts.nl pagina over) 

Warmte ter ontspanning van de spieren

Blijven bewegen - maar niet overbelasten

Bewegen kan geen kwaad - juist goed!

Afwisseling in houding

Eventueel oefeningen doen

Pijnstilling

Röntgenfoto niet zinvol en verandert het beleid niet

In de volksmond ook wel spit genoemd. 

Kan wel tot 4 weken duren

Advies geven - aandachtspunten

Wees oprecht (denk aan je verbale en non-verbale signalen) 

Geef voldoende erkenning -> niet een standaard zinnetje, pas dit aan om de persoon

Zorg dat je de feiten op een rijtje hebt - heb het complete toestandsbeeld compleet

Neem onrust weg door te herhalen wat je hoorde

Check of het advies begrepen is

Geef goed aan wanneer patiënten weer moeten/mogen bellen

Neem de verwachting van hoelang een klacht mag duren hierin mee

Check of het advies goed is zo, voor de patiënt-> hiermee voorkom je dat je collega ‘s middags de patiënt weer aan de telefoon krijgt

Wanneer de pijn onder in de rug als hevig wordt beschreven (>8), welke urgentie past daar bij?

1. U5
2. U2
3. U3
4. U4

Wanneer iemand hevige pijn aangeeft die niet onder in de rug zit; welke urgentie kies je dan?

1. U2
2. U3
3. U4
4. U5

Welke vragen stel jij bij een trauma nek of/rug? En waarom?

Je wilt weten wat er precies gebeurd is - ga het plaatje voor je zien

Bewustzijn? 

HET? Acuut of niet acuut?

Penetrerend letsel? 

Gevoel en beweging in armen en benen? (neurologische uitval?)

Waarom is het advies om iemand na een trauma rug/nek te laten liggen in de aangetroffen houding?

Er kan sprake zijn van schade aan de wervels en het ruggenmerg. Dit kan blijvende gevolgen hebben. Niet forceren dus.

Hoofd vasthouden in een vaste positie t.o.v. de romp. Rest van het lichaam stabiliseren. 

Wat doe je met iemand die na een trauma rug (of buik) bloed in de urine heeft?

1. Daar stuur ik een ambulance naar toe
2. Ik geef een spoedafspraak
3. Ik geef de zelfde dag een afspraak
4. Ik geef advies om af te wachten; het bloed is goed te verklaren

Hematurie bij trauma rug = U2 urgentie i.v.m. mogelijke nierconstusie.