VWO3 H1 P4 Grenzen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Cultuur en identiteit

Par. 1.4 Grenzen

Leerdoelen par. 1.4

• Je kent de verschillen tussen soorten grenzen.
  
• Je kent de relatie tussen natie en staat.
  
• Je weet welke invloed grenzen hebben op cultuur en identiteit.

Enclave en exclave

Grens

Territorium

Enclave

Exclave *

deel van een staat dat ruimtelijk gescheiden is van het belangrijkste deel van het land

denkbeeldige lijn die aangeeft tot hoe ver het grondgebied van een staat of land reikt

grondgebied van een staat inclusief territoriale wateren

deel van een staat dat geheel is omringd door het gebied van een andere staat

Definities

• Grens: denkbeeldige lijn die aangeeft tot hoe ver het grondgebied van een staat of land reikt
  
• Territorium: grondgebied van een staat
  inclusief territoriale wateren 
• Enclave: deel van een staat dat geheel is omringd door het gebied van een andere staat
• Exclave: deel van een staat dat ruimtelijk gescheiden is van het belangrijkste deel van het land

Natie

Natiestaat

Staat

Territoriale wateren

Alle binnenwateren en een strook vanuit de kust in zee tot ruim 22 km die bij het grondgebied van een land worden gerekend.

Een groep mensen die door gemeenschappelijke belangen, ideeën, waarden, normen en taal een eenheid vormt

Gebied met eigen regering die wetten maakt voor inwoners die het gevoel hebben bij elkaar te horen

Het eigen grondgebied waar een regering de baas is die wetten maakt die voor alle inwoners gelden

Definities

• Staat = Het eigen grondgebied waar een regering de baas is, die wetten en regels maakt die voor alle inwoners gelden.
• Natie = Een groep mensen die door gemeenschappelijke belangen, ideeën, waarden, normen en taal een eenheid vormt.
• Natiestaat  = Gebied waar een regering op het eigen grondgebied de baas is en die regering wetten en regels maakt voor de inwoners die het gevoel hebben dat ze bij elkaar horen door gemeenschappelijke belangen, ideeën, waarden, normen en taal.
• Territoriale wateren = Alle binnenwateren en een strook van de zee vanuit de kust tot ruim 22 km die tot het grondgebied van een land gerekend worden.

Natuurlijke en kunstmatige grenzen

Soorten grenzen

• Kunstmatige grens: door de mens bepaald
• Natuurlijke grens: door de  natuur bepaald (rivier, zee, bergen)
• Zichtbare en onzichtbare grenzen
• Open en gesloten grenzen

Wat zijn Schengenlanden?

Grenzen: recht of kronkelig? 

Wat verklaart dat de grenzen in Afrika veelal rechte lijnen zijn (en niet zoals in Europa kronkelig)?

Grenzen en identiteit

• Steeds meer landen in de wereld werken samen
    Gevolg: grenzen vervagen 
• Weerstand tegen globalisering
  (gevoel van onveiligheid,  werkgelegenheid, één Europees leger) 
• Nationalisme: gemeenschappelijk gevoel dat zich uit in een sterke voorkeur voor eigen land en volk
  > Roep om bescherming 
• Grenzen versterken de nationale en culturele identiteit van een volk

Video: Nederland van Boven - Grenzen

8.41 minuut

Toelichting video Nederland  van boven in de klas - Grenzen

Mensen bakenen hun eigendommen graag af. Een hek om je land. Je eigen tuin afgeschermd door een schutting of een heg. Daarbinnen is alles van jou en je kunt er doen wat je wilt. Ook in het groot heeft alles zijn grenzen, duidelijk gemarkeerd en soms ook ter bescherming. Sinds de tijd van Napoleon is elke millimeter in ons land in kaart gebracht en afgebakend. Al die gegevens zijn opgeslagen bij overheidsinstantie het kadaster.

Waaraan zie je na de Duitse grens direct dat je in Nederland bent?

Wat doet het kadaster?
Waarom is dat belangrijk?

Extra - Video: Danny in Arabistan in de klas - Palestina

9:44 minuut

Toelichting video Danny in Arabistan in de klas - Palestina

Presentator Danny Ghosen reist af naar Palestina. Palestina bestaat uit twee gebieden: de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, voorheen de Palestijnse Gebieden genoemd. In de Gazastrook ervaart hij hoe het is om te moeten overleven in een stad die al tien jaar van de buitenwereld is afgesloten. Om van Israël naar Gaza te komen moet Danny één van de meest bewaakte grenzen oversteken.