Paragraaf 8.2

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Analyse: Sociale cohesie, cultuur en sociale institutie

Paragraaf 8.2

Na deze les weet je ...

• ... wat het kernconcept sociale cohesie inhoudt.
• ... wat de functie van sociale cohesie is in de samenleving.
• ... wat het kernconcept cultuur inhoudt.
• ... dat culturen relatief zijn.
• ... wat het kernconcept sociale institutie inhoudt.
• ... wat de kenmerken van sociale instituties zijn.

Leg uit dat het gezamenlijk zingen van het Wilhelmus bijdraagt aan de sociale cohesie in een land.

Sociale cohesie

Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben,

Sociale cohesie

Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn,

Sociale cohesie

Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn, lid te zijn van een gemeenschap,

Sociale cohesie

Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn, lid te zijn van een gemeenschap, verantwoordelijkheid voelen voor elkaars welzijn en een beroep op anderen kunnen doen.

Belangrijk om niet alleen te zeggen dat deze definitie geleerd moet worden door de leerlingen. Ik denk dat we het beste de definitie met de leerlingen samen kunnen ontleden. 

Pak het bord erbij en schrijf de verschillende componenten uit de definitie op het bord en laat ze er een visueel idee bij krijgen.

Voorstellingen = Sinterklaas / kleding

Uitdrukkingsvormen = Molens / taal

Opvattingen = liberaal / tolerant / normaal

Normen en waarden = 'u' zeggen, handen schudden, etc.

Cultuur

Het geheel van waarden, voorstellingen, uitdrukkingsvormen, opvattingen en normen die mensen als lid van een groep of samenleving hebben verworven.

Hoe wordt een cultuur overgedragen?

Opgedeeld: Cultuur

Een cultuur bevat elementen die ... :

• Mensen in hun hoofd meedragen;

> Waarden, opvattingen en voorstellingen

• Je aan de buitenkant kunt zien of merken;

> Uitdrukkingsvormen

• Het gedrag regelen van mensen.

>Normen en instituties

Idealen, zoals vrijheid, gelijkheid en vrijheid

Elementen van cultuur

Ideeën die passen in een groter geheel van opvattingen, zoals een Islamitische of linkse  opvatting. Dit zijn waardensystemen.

Beelden, ideeën, verhalen die mensen hebben over een gebeurtenis, bijvoorbeeld over een oorlog.

Waarden

Opvattingen

Voorstellingen

Culturen: materieel en immaterieel

Cultuur is materieel

• Geld en zaken als kunstobjecten, architectuur en kleding
• Het is tastbaar (je kunt het aanraken)

Cultuur is immaterieel

• Taal, waarden en normen
• Het is niet tastbaar (je kunt het niet aanraken)

Een cultuur is relatief

Culturen zijn relatief. Dit betekent dat culturen zowel tijd- als plaatsgebonden zijn.

• Geef een voorbeeld waaruit blijkt dat culturen tijdsgebonden zijn.
• Geef een voorbeeld waaruit blijkt dat culturen plaatsgebonden zijn.

Sociale institutie

Complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren.

Kenmerken sociale instituties

Een sociale institutie heeft verschillende kenmerken:

1. Instituties hebben vaak een lange traditie.
2. Instituties zijn enerzijds vrij stabiel en anderzijds vrij veranderlijk omdat het gedrag van mensen betreft.
3. Instituties hebben een 'eigen realiteit'. Ze zijn dus niet makkelijk door individuen zelf te veranderen.
4. Instituties zijn niet alleen gebaseerd op dwingende macht, maar berusten vaak ook op gezag.