*Begrijpend lezen H3, vwo2

• Nederlands
• Middelbare school

klas V2- Begrijpend lezen- nn6  H3

Tekstverbanden en signaalwoorden

- doel-middelverband

- samenvattend verband

- voorwaardelijk verband

- toegevend verband 

Leerdoelen

Na de lessen kun je: 

- doel-middelverband, samenvattend verband, voorwaardelijk verband en toegevend verband herkennen in een tekst

- de bijbehorende signaalwoorden herkennen 

twee andere woorden voor 'indien'...

Uitvinder beschuit met inkeping wint rechtszaak

[1]

Uitvinder Theo Tempels houdt het octrooi op de beschuit met een inkeping. De rechtbank in Den Haag heeft dat bepaald in een zaak die was aangespannen door Haust. Tempels heeft dit octrooi sinds 1999. Indien bedrijven hun beschuit zo willen produceren, tekenen ze een overeenkomst met Tempels, die daarvoor geld ontvangt. Volgens het bakkersconcern had elke vakman het ‘uitneemprobleem’ kunnen oplossen middels een gat in de beschuit.

Twee andere woorden voor indien...

Met welk middel is het uitneemprobleem opgelost?

Uitvinder beschuit met inkeping wint rechtszaak

[1]

Uitvinder Theo Tempels houdt het octrooi op de beschuit met een inkeping. De rechtbank in Den Haag heeft dat bepaald in een zaak die was aangespannen door Haust. Tempels heeft dit octrooi sinds 1999. Indien bedrijven hun beschuit zo willen produceren, tekenen ze een overeenkomst met Tempels, die daarvoor geld ontvangt. Volgens het bakkersconcern had elke vakman het ‘uitneemprobleem’ kunnen oplossen middels een gat in de beschuit.

Met welk middel is het uitneemprobleem opgelost?

Wat geeft de rechtbank in deze alinea toe?

[2]

De rechtbank achtte weliswaar de uitvinding eenvoudig, maar vindt het een inventieve oplossing die getuigt van uitvinderskwaliteiten. Daarom houdt de uitvinder zijn octrooi. ‘Het is onzin dat iedereen een beschuit met een inkeping had kunnen bedenken. Dat het moeilijk is om beschuit uit de rol te krijgen, was al lang bekend, maar vóór mijn uitvinding zijn bakkers nooit op deze oplossing gekomen’, aldus Tempels. Al met al is hij content met de uitspraak.

Wat geeft de rechtbank toe in alinea 2 van de vorige dia?

Herschrijf de eerste zin van alinea 2. 

Begin met Ook al...

[2]

De rechtbank achtte weliswaar de uitvinding eenvoudig, maar vindt het een inventieve oplossing die getuigt van uitvinderskwaliteiten. Daarom houdt de uitvinder zijn octrooi. ‘Het is onzin dat iedereen een beschuit met een inkeping had kunnen bedenken. Dat het moeilijk is om beschuit uit de rol te krijgen, was al lang bekend, maar vóór mijn uitvinding zijn bakkers nooit op deze oplossing gekomen’, aldus Tempels. Al met al is hij content met de uitspraak.

Ook al...

Wat betekent 'al met al' in de laatste zin? Geef antwoord bij de volgende dia.

[2]

De rechtbank achtte weliswaar de uitvinding eenvoudig, maar vindt het een inventieve oplossing die getuigt van uitvinderskwaliteiten. Daarom houdt de uitvinder zijn octrooi. ‘Het is onzin dat iedereen een beschuit met een inkeping had kunnen bedenken. Dat het moeilijk is om beschuit uit de rol te krijgen, was al lang bekend, maar vóór mijn uitvinding zijn bakkers nooit op deze oplossing gekomen’, aldus Tempels. Al met al is hij content met de uitspraak.

Wat betekent 'al met al'?

Welke tekstverbanden ken je?

Tekstverbanden

In dit hoofdstuk leer je over de volgende tekstverbanden: 

- doel-middelverband

- samenvattend verband

- voorwaardelijk verband

- toegevend verband

Wat zou een doel-middelverband inhouden?

doel-middelverband

Een doel-middelverband geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

aan de hand van, zodat, om te, door middel van, met, met behulp van, middels, opdat 

Voorbeeld

Fabrikanten van voedingsproducten willen veel verkopen. Om dat te bereiken, gebruiken ze in hun productinformatie slimme termen als 'geen vet', 'extra vitamines' en 'licht verteerbaar'. 

Ook hebben ze regelmatig kortingsacties. Tenslotte spelen ze handig in op verlangens van mensen door middel van reclamekreten als 'de lekkerste' en 'eenvoudig te bereiden'.  

Wat zou een samenvattend verband inhouden?

Samenvattend verband

Bij een samenvattend verband geeft de auteur een verkorte weergave van de informatie uit de tekst. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

kortom, samengevat, met andere woorden, al met al 

Voorbeeld

Het bestuur wil strenge maatregelen nemen tegen de speler. De spelersraad vindt dit overdreven en de leider van het team denkt dat een waarschuwing voldoende is. Kortom, het is nog onduidelijk hoe dit gaat aflopen.

Wat zou een voorwaardelijk verband inhouden?

Voorwaardelijk verband

Een voorwaardelijk verband maakt duidelijk onder welke voorwaarden iets gebeurt. 

bijbehorende signaalwoorden: 

als...dan, indien, tenzij, mits 

Voorbeeld

Als je nu meteen vertrekt, dan kun je nog op tijd komen voor het concert.

Wat zou een toegevend verband inhouden?

Toegevend verband

Bij een toegevend verband wordt een andere kant van de zaak gegeven. De toegeving kan ook achteraan staan. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

ook al, zij het (dat), weliswaar, 

(al)hoewel, ofschoon, desondanks, niettemin 

Voorbeelden

Hoewel An van kamperen houdt, gaat ze dit jaar niet mee naar de camping. 

Ik trok de hele dag met de kinderen op, hoewel ik eigenlijk doodmoe was.