Grammatica H4: Voegwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Introductie

Les over zinnen en zinsstructuur.

Planning en lesdoel

• 10 minuten in stilte lezen
• Herhalen samengestelde zinnen
• Uitleg voegwoorden

Jullie kunnen:

... nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden herkennen en gebruiken.

Het wordt vandaag mooi weer. We gaan naar het strand.

Het wordt vandaag mooi weer, dus we gaan naar het strand.

Enkelvoudige zin

• Zin met één persoonsvorm
  

Samengestelde zin

• Zin met twee of meer persoonsvormen
  

Voorbeeld enkelvoudige zin

• Het wordt slecht weer vandaag.
• Ik ga vandaag naar de Action.
• Hij kijkt veel naar Star Wars.
  

Voorbeeld samengestelde zin

• Toen de zomervakantie dichterbij kwam, werden de leerlingen minder gemotiveerd. 
• Hij kijkt veel naar Star Wars en schrijft daar over op zijn website.
  

Waaraan herken je het makkelijkst een hoofdzin?

1. aan de belangrijke informatie
2. aan meerdere persoonsvormen
3. onderwerp en persoonsvorm staan niet naast elkaar
4. onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar

Geef de structuur.
Ik heb nooit geld bij me, want ik gebruik mijn pinpas.

1. hz+bz
2. bz+hz
3. hz+hz
4. bz+bz+hz

Welke structuur?
Omdat ik mijn pinpas gebruik, heb ik nooit geld bij me.

1. hz+hz
2. bz+bz
3. bz+hz
4. hz+bz

Drie studerende kinderen kunnen een flinke kostenpost worden voor ouders.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Ik zou vandaag best in bed willen blijven.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Als je nu naar huis gaat, regen je flink nat.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Wil je liever zuurkool of spruitjes?

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Wil je liever naar Duitsland of wil je liever naar Oostenrijk?

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Mijn moeder vraagt of je vanavond wilt blijven eten.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Voegwoorden

Verbinden zinnen, woorden of woordgroepen met elkaar.

Je kunt kiezen uit zeilen of zwemmen.

Voegwoorden

want, maar, of, tenzij, dus, als, hoewel, en, aangezien, omdat, voordat, zodra,...

(veel voegwoorden ken je al van lezen, maar dan heten ze vaak signaalwoorden)

Neven- en onderschikkend

• Nevenschikkende voegwoorden verbinden twee woorden, twee woordgroepen of                    twee hoofdzinnen.
• Onderschikkende voegwoorden verbinden bijzinnen met hoofdzinnen.

Nevenschikking voegwoorden

• Want
• Of
• Dus
• En
• Maar

Ezelsbruggetje: WODEM

Onderschikking voegwoorden

• Aangezien
• Als
• Dat
• Doordat
• Terwijl
• Toen
• Omdat
• Hoewel
• ....
  

Nevenschikking voegwoorden

• of
• hoofdzin/hoofdzin
• Hij gaat werken of hij gaat zwemmen

Onderschikking voegwoorden

• of
• hoofdzin/bijzin
• bijzin/hoofdzin
• vb. Ik weet niet zeker of het morgen gaat regenen

Wat is een onderschikking?

1. Hoofdzin + hoofdzin
2. Hoofdzin + bijzin
3. Bijzin + hoofdzin
4. Bijzin + bijzin

Wat is het makkelijkst te onthouden over de onderschikkende voegwoorden?

1. het zijn er veel
2. dat-woorden
3. alles behalve en, maar, want, dus en of.
4. geen idee

- Dus, en, maar, of, want - zijn nevenschikkende voegwoorden.

1. Waar
2. Niet waar

Een onderschikkend voegwoord...

1. is een voegwoord dat twee gelijke delen aan elkaar voegt.
2. is een voegwoord dat twee ongelijke delen aan elkaar voegt.

Een nevenschikkend voegwoord...

1. is een voegwoord dat twee gelijke delen aan elkaar voegt.
2. is een voegwoord dat twee ongelijke delen aan elkaar voegt.

Aan de slag

Maak opdracht 2 en 5 van blz. 121.

Klaar? Kijk je antwoorden na.

Leren/oefenen voor de SO ww-spelling.

Samengestelde zin

• Bestaat uit twee of meer zinnen.
• Kunnen nevengeschikte zinnen zijn, of ondergeschikte zinnen.