H3.4&H3.5 De regering regeert

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3.4 De regering regeert

& H3.5 Het parlement controleert

Wat leer ik vandaag van mevrouw Tiemersma?

Je kunt het begrip regering & kabinet uitleggen

Je kunt uitleggen wat de Koning voor taken heeft

Je kunt uitleggen wat voor taken het parlement heeft

de regering

koning

ministers

regering

verkiezingen

- regering vormen

- meerderheid in Tweede Kamer

regeerakkoord

Als er verkiezingen voor de Tweede Kamer zîjn geweest wordt duidelijk welke partijen er in de Kamer komen en welke partij de grootste is. Vaak gaat daarna de grootste partij met andere partijen een regering vormen.

In het regeerakkoord staat wat de regering de komende jaren wil bereiken.

ministers en staatssecretarissen

Een minister houdt zich bezig met een deel van onze samenleving; bijvoorbeeld met landbouw, veiligheid, economie, milieu, immigratie of onderwijs. Bij dat werk krijgen ze hulp van duizenden ambtenaren.

minister

+

+

staatssecretarissen

een soort onderminister die verantwoordelijk is voor een deel van de taken van een minister.

kabinet

minister-president

De minister-president, ook wel premier genoemd, is de leider van het kabinet. Hij is voorzitter als de ministers met elkaar vergaderen.

Minister president

Nog heel eventjes....

Welke ministers werken samen bij drugsgebruik onder jongeren?

Ministers werken samen

Drugsgebruik onder jongeren

Minister van Onderwijs

Minister van Justitie en Veiligheid

Ministers werken samen

Ministers werken samen om tot goed beleid te komen. Bijvoorbeeld de minister van Veiligheid en Justitie wil minder vuurwerkschade. 

De minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media vraagt scholen om voorlichting te geven en de NPO om voorlichtingscampagnes op tv uit te zenden.

wetsvoorstel

aanpak

⬇︎

wetsvoorstel

⬇︎

goedkeuring door parlement

⬇︎

regering voert wet uit

02:36

Noem drie taken van de koning

Wat staat er in de Miljoenennota?

1. een overzicht van alle uitgaven en inkomsten die de regering voor dat jaar verwacht
2. een overzicht van alle uitgaven en inkomsten die de Tweede Kamer voor dat jaar verwacht
3. een overzicht van alle uitgaven en inkomsten die het parlement voor dat jaar verwacht
4. een overzicht van alle uitgaven en inkomsten die de koning voor dat jaar verwacht

Belangrijke herhaling

Parlement - Eerste & Tweede Kamer 

Regering - Koning & Ministers

Kabinet - Ministers & Staatssecretarissen

Eerste en Tweede Kamer

Tweede Kamer 

150 leden

Eerste Kamer 

75 leden

burgers

kiezen

kiezen

kiezen

Taken van het parlement

vraagt toestemming voor plannen aan

controleert

Regering

Parlement

(Mede)wetgeving. Ze mogen zelf ook een voorstel van een wet doen

Hoe wordt er een wet gemaakt?

 (Het verschil tussen de Eerste & Tweede Kamer?)

 1. Er is een Maatschappelijk probleem

 2. een minister of Tweede Kamerlid maakt een wetsvoorstel

3. de Tweede Kamer debatteert hierover 

4. de Tweede Kamer kunnen nog aanpassingen aanvragen 

5. de Tweede Kamer stemt hierover (meerderheid)

6. de Eerste Kamer stemt hierover (meerderheid) 

7. de Koning ondertekent de wet 

8. de wet wordt bekend gemaakt

 De Eerste Kamer kijkt vooral of er geen fouten in staan en of de wet klopt met bijvoorbeeld afspraken met andere landen of met de regels in de grondwet. De Eerste Kamer mag een wetsvoorstel niet veranderen, maar alleen in zijn geheel goed- of afkeuren. Het werk van de Eerste Kamer is dus een soort laatste check.

Elk voorstel gaat eerst naar de Tweede Kamer. Kamerleden debatteren erover. Ze kunnen veranderingen voorstellen en als de meerderheid voorstemt, dan komt die aanpassing erin. Ze mogen ook zelf een wetsvoorstel indienen.

Wetgeving

Wetgevende taak

Stemrecht

Recht van amendement

Recht van initiatief

Parlement kan wetsvoorstellen goed of afkeuren

Tweede Kamer kunnen (delen van) een wetsvoorstel veranderen

Tweede Kamerleden mogen zelf wetsvoorstellen maken en aan de Kamer voorleggen

Controleren

Controlerende taak

Vragenrecht

Motierecht

Recht van interpellatie

Enquêterecht

Een uitspraak waarin de Kamer zijn of haar mening geeft of een minister vraagt om iets te doen

de Kamer roept een minister tot verantwoording op. De minister moet op komen dagen om uitleg te geven over zijn beleid

Een groot onderzoek bij fouten van het kabinet

coalitie en oppositie

coalitie

oppositie

steunt

andere ideeën

regering

Totaal: 150 zetels

Lesopdracht

Maken: Paragraaf 4&5 van hoofdstuk 3: Politiek. Controleer je (foute) antwoorden goed en zorgvuldig.

Tijd: 25 minuten

Klaar? Maak wat extra oefeningen