Nieuwste tijd (1945-nu)

Nieuwste tijd (1945-nu)

Oorlog en wederbouw

De Tweede Wereldoorlog liet diepe sporen na. De gevolgen zijn tot op de dag van vandaag voelbaar.

Politionele acties

- Nederlands-Indië was sinds 1816 een kolonie.

- 15 augustus 1945: verklaarde zichzelf onafhankelijk.

- 1947 en 1948: militaire campagnes --> politionele acties.

- 1949: Indonesische onafhankelijkheid erkend.

Wederopbouw 

- Marshallplan: financiële hulp uit Amerika.

- Europa lag in puin: veel verwoesting en een lamgeslagen industrie.

- Met hulp snel weer hersteld.

- Koude Oorlog: communistische Oostblok tegenover kapitalistische Westen.

- Kernwapenwedloop.

- 9 november 1989: val Berlijnse muur --> einde Koude Oorlog  

Veranderende maatschappij

- In de jaren 60 twijfelde men aan de kapitalistische consumptiemaatschappij.

- Macht van politici, kerk, leraren en ouders niet meer vanzelfsprekend.

- Emancipatie: rassengelijkheid, vrouwen, homoseksuelen.

- Vrijere seksuele moraal.

Vrouwenbeweging

- Eind jaren 60: de Dolle Mina's 

- Tweede feministische golf (eerste was in 1919): gelijke behandeling man/vrouw, recht op werk, recht op abortus, vrij beschikbare anticonceptiemiddelen.

Milieu

- Vanaf begin jaren 70 besef dat het enorme energieverbruik een aanslag pleegde op het milieu.

- Opkomst milieubewegingen als Greenpeace en groene partijen

Immigratie

- Eerste jaren na WOII vooral immigranten uit Nederlands-Indië.

- Vanaf begin jaren 60: gastarbeiders.

- Na 1975: veel immigranten uit de Antillen en Suriname.

- Ook asielzoekers en vluchtelingen

- Leidt tot groei diversiteit in Nederland.

Opstandigheid en verzet

Alle gebeurtenissen hebben hun weerslag op de literatuur.

- Na 1945: veel romans over de Tweede Wereldoorlog, die verschillende aspecten belichten.

- Later ook romans met aandacht voor de tweede en derde generatie oorlogsslachtoffers.

Postkoloniale roman

- Houding naar koloniën veranderd --> ze worden onafhankelijk.

- Koloniale relaties worden kritisch bekeken.

- Romans met als thema dekolonisatie en repatriëring.

Feministische roman

Er komen steeds meer boeken met een feministische inslag: 

- pleiten voor gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen

- stelling nemen tegen de moraal die meisjes en vrouwen in de rol van huisvrouw en moeder drukt 

Migrantenliteratuur

Literatuur vanuit het perspectief van migranten:

- Over het land van herkomst

- Over de reis naar een nieuw land

- Over opgroeien in Nederland met een buitenlandse afkomst

Klimaatfictie

Romans over de gevolgen van de opwarming van de aarde en een tekort aan water en voedsel. Meestal zijn het dystopieën.