Introductie rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

Berg je telefoon op en pak meteen je spullen

Vandaag

Introductie nieuw thema: Democratische rechtsstaat 

• Casus
• Uitleg
• Werken

Lesdoel: na deze les kan je uitleggen wat de democratische rechtsstaat is en welke principes daar bij horen

Casus

Teunis T zit vaak te lezen in de bibliotheek van de TU Delft. Hij vindt het fijn om dan zijn schoenen uit te trekken. Maar Teunis heeft nogal last van zweetvoeten. Zelfs studenten die een verdieping hoger zitten worden er niet goed van. Bibliotheekmedewerkers hebben er al een paar keer iets van gezegd, maar Teunis blijft zijn schoenen uittrekken. De universiteit besluit dat de man niet meer welkom is en Teunis krijgt een toegangsverbod.

Teunis is het hier niet mee eens, want zegt hij 'in de regels van de bibliotheek staat niets vermeld over kleding of schoeisel'

Vragen

• Wie zou jij in het gelijk stellen, de bibliotheek of Teunis?
• Wat denk je dat er daadwerkelijk is gebeurd?

Begrippen

Rechtszekerheid is belangrijk

Daarom kan je alleen gestraft worden voor iets dat in de wet staat

Legaliteitsbeginsel

Uitspraak zweetvoetenman

• Op het eerste gezicht deed hij niets strafbaars
• Maar veroorzaakt wel overlast
• Veroordeeld vanwege 'lokaalvredebreuk'
• Wet die zegt dat een eigenaar van een 'lokaal' recht heeft om ordemaatregelen te stellen
• Boete 250 euro, 150 euro voorwaardelijk

Democratische rechtsstaat

Een staat waarin de macht door of namens het volk wordt uitgeoefend binnen de grondwet, zodat individuele grondrechten zijn beschermd 

Burgers zijn beschermd tegen de macht van de overheid

Zoeken naar een balans tussen vrijheid en veiligheid

Mensenrechtendilemma

Belangrijke principes 

• Grondwet met grondrechten (blz 92 en 109)
• Trias politica (institutie)
• Legaliteitsbeginsel (institutie)
• Onschuldspresumptie (institutie)

Instellingen

• Rechtbank
• Hoge raad
• College voor de rechten van de mens

Aan de slag!

Bestuderen pag. 108 t/m 110

Maken 7.2: opdr. 6 t/m 9