Les 1.1 Stofeigenschappen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Les 1.1 Stofeigenschappen

Leerdoelen 1.1 Stofeigenschappen

• Je kunt beschrijven waar scheikundigen zich mee bezighouden.
• Je kunt een stof herkennen aan zijn stofeigenschappen.
• Je kunt informatie over de eigenschappen en het veilig gebruik van stoffen opzoeken op een chemiekaart.
• Je kunt de betekenis van de gevarensymbolen benoemen voor corrosief, schadelijk, explosief, ontvlambaar en giftig.
• Je kunt berekeningen maken met dichtheid. 

Scheikunde

Bij scheikunde onderzoek je de eigenschappen van stoffen, hoe je deze stoffen kunt veranderen of hoe je nieuwe stoffen kunt maken

Stofeigenschappen

Stofeigenschappen maken een stof uniek. 

Stofeigenschappen zijn belangrijk voor het herkennen en gebruiken van stoffen

Stofeigenschappen: kenmerken waaraan je een stof kunt herkennen:

• Smaak
• Geur
• Fase: is iets vast, vloeibaar of gasvormig? 
• Kleur
• Oplosbaarheid in water

• Elektrische geleiding
• Kookpunt: de temperatuur waarbij een vloeistof begint te koken
• Smeltpunt: de temperatuur waarbij een vaste stof begint te smelten. Als de gesmolten stof weer afkoelt, stolt de stof weer bij dezelfde temperatuur = stolpunt.
• Dichtheid

Stofeigenschappen die overeen komen

Stofeigenschappen die verschillend zijn

Smaak

Geur

Kleur

Fase

Oplosbaar in water? 

Kookpunt

Smeltpunt

Dichtheid

Stofeigenschappen die overeen komen

Stofeigenschappen die verschillend zijn

Smaak

Geur

Kleur

Fase

Oplosbaar in water? 

Kookpunt

Smeltpunt

Dichtheid

Is de prijs van een stof een stofeigenschap?

1. Ja
2. Nee

Is de temperatuur van een stof een stofeigenschap?

1. Ja
2. Nee

Is de massa van een stof een stofeigenschap?

1. Ja
2. Nee

Is de dichtheid van een stof een stofeigenschap?

1. Ja
2. Nee

Gevaarlijke stoffen

Op potten of flessen van chemicaliën ((gevaarlijke)stoffen) staan gevarensymbolen/veiligheidspictogrammen.

corrosief

explosief

giftig

ontvlambaar

schadelijk

Maken opgave 6, 7, 9, 10, 12 en 13

Blz 15 t/m 17

Nakijken

6

• a)   Bijvoorbeeld: bloedonderzoek in het  laboratorium, urineonderzoek in het laboratorium, chemokuur voor behandeling kanker, maken van medicijnen. 
• b)    Bijvoorbeeld: verven van haar, permanent zetten in haar, wassen van het haar. 

7

• a)   Suiker en keukenzout
• b)   de smaak (suiker=zout, keukenzout=zout)

9

• a)   A
• b)   Wanneer je iets gaat verdunnen, wordt het stofje minder gevaarlijk 

10

1. Terpentine kan de fles aantasten, waardoor de vloeistof kan weglekken. 
2. Iemand anders zou kunnen denken dat er limonade in zit (en dus drinken) 

12

• a)   IJzer
• b)   IJzer heeft de grootste dichtheid, want de massa van het blokje ijzer is het grootste (en de blokjes zijn even groot. volume = hetzelfde)

13

• Aardgas heeft een kleinere dichteid dan lucht en water 
• OF
• Aardgas is brandbaar 

Dichtheid

Dichtheid=massa/volume

p=m/v

Voorbeeld opgave

Er is een ijzerblok met een massa van 14,72 gram en een volume van 2 kubieke cm.

Wat is de dichtheid van het ijzerblok?

Massa en volume berekenen

Soms staat de dichtheid gegeven en moet je de massa of het volume berekenen

Dichtheid = massa/volume

Massa = dichtheid * volume

Volume = massa/dichtheid

Voorbeeld opgave

Een aluminiumcilinder heeft een massa van 6 kg en een dichtheid van 2,755 kg/dm3. 

Wat is het volume van de aluminiumcilinder?

Voorbeeld opgave

Een goudenring heeft een volume van 0,1 cm3 en een dichtheid van 19,2 g/cm3. 

Wat is het volume van de aluminiumcilinder?

Een houten stoel heeft een massa van 3 kg en een volume van 2 dm3.
Wat is de dichtheid?

Een plastic glas heeft een dichtheid van 2 g/cm3 en een volume van 3 cm3.
Wat is de massa?

Huiswerk

Practica 2

Opdracht 1 t/m 6

Blz 51 t/m 54