Les 1 - Klei: introductie, tegel
1 / 16
Lesduur is: 90 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Klei is te verdelen in 3 soorten: Aardewerk, Steengoed en Porselein.
Aardewerk is de meest gebruikte en meest goedkope soort. Je hebt het in verschillende kleuren. Hoe roder na het bakken, hoe meer ijzer in de klei. Omdat deze klei poreus is na het bakken, moet er altijd een glazuurlaag overheen om het waterdicht te maken als je er gebruiksgoed van wilt maken. Voor handvormen gebruikt men meestal klei met chamotte. Chamotte zijn kleine korreltjes gebakken klei. Die worden aan de klei toegevoegd omdat het stabiliteit aan de klei geeft. Daarbij krimpen de te bakken objecten minder sterk en blijven ze regelmatiger van vorm.
Porselein: Deze klei is het meest zuiver en het meest wit. Je kunt het tot 1300 graden bakken. Het is dan zeer sterk en kan er zelfs transparant uitzien.
Wat kun je maken met klei?
Slide 3 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Klei is eigenlijk een oeroud product. Voordat je klei in handen hebt is er een proces van miljoenen jaren aan voorafgegaan. De oorsprong is vulkanisch graniet. Het graniet wordt hoog in de bergen afgebroken door natuurlijke erosieprocessen. De kleine deeltjes veranderen in de loop der tijd door natuurkundige en scheikundige processen in klei.
Aardewerk is de meest gebruikte en meest goedkope soort. Je hebt het in verschillende kleuren. Hoe roder na het bakken, hoe meer ijzer in de klei. Omdat deze klei poreus is na het bakken, moet er altijd een glazuurlaag overheen om het waterdicht te maken als je er gebruiksgoed van wilt maken. Voor handvormen gebruikt men meestal klei met chamotte. Chamotte zijn kleine korreltjes gebakken klei. Die worden aan de klei toegevoegd omdat het stabiliteit aan de klei geeft. Daarbij krimpen de te bakken objecten minder sterk en blijven ze regelmatiger van vorm. Chamotte geeft stabiliteit aan de klei. Aardewerk bak je tussen de 1000 en 1180 graden.
Steengoed is veel sterkere klei dan aardewerk. Bij het bakken (1200-13.00 graden) verglaast de klei waardoor de vormen waterdicht worden. De glazuur die je er overheen doet is vooral decoratief. Ook steengoed klei kun je gechamotteerd krijgen.
Porselein: Deze klei is het meest zuiver en het meest wit. Je kunt het tot 1300 graden bakken. Het is dan zeer sterk en kan er zelfs transparant uitzien.
Slide 5 - Tekstslide
Alledaags gebruik
Slide 6 - Tekstslide
Bloemenhouder, circa 1690, De Metaale Pot, Delft, aardewerk, h. 61 cm.
Stadhouder Willem III van Oranje en zijn echtgenote prinses Mary Stuart II waren liefhebbers van Delfts blauw. Tijdens hun verblijf in Paleis ’t Loo van 1677 tot 1688 lieten zij vele stukken maken bij de plateelbakkerijen in Delft, waaronder dit soort bloemhouders.
Hoedenstandaard met floraal decor, circa 1736-1795, porselein, h. 27,3 cm en 15,5 cm
Ooit was dit bijzondere object eigendom van de Chinese keizer Qianlong, die van 1736 tot 1795 over China heerste. Op zijn veldtochten veroverde hij grote gebieden en onderwierp hij vele niet-Chinese volken, zoals de Mongolen en de Oeigoeren. Maar hij was ook een geletterd en zeer ontwikkeld man die er bovendien een extravagante en luxueuze levensstijl op nahield. Tijdens zijn leven vergaarde hij een enorme kunstcollectie, die tot op heden bewaard wordt in musea in Beijing en Taipei. En wanneer Qianlong een van zijn vele mooie hoeden afzette, dan werd die door een bediende op een chique parfumeerstandaard gezet. In de bolvormige bovenkant van de parfumeerstandaard zaten geurstoffen, die ontsnapten door de openingen in de boven- en zijkant.
Slide 7 - Tekstslide
Karel Appel, Tête, 1978, aardewerk, uitgevoerd bij Struktuur 68, Den Haag, h. 56,6 cm
Met zijn felle en expressieve kleuren trekt Tête alle aandacht naar zich toe. Bovendien herken je er meteen de hand van de meester in: het is duidelijk een Karel Appel. Dat het niet om een schilderij maar om een beeld van geglazuurd aardewerk gaat, maakt het extra bijzonder.
Artist Brett Kern demonstrates its seemingly shape-shifting properties with his clay dinosaurs that faithfully resemble soft, inflatable toys. To create this illusion, Kern forms creases and folds in all the places you’d expect for an air-filled object—its seams. The tiny wrinkles on the dinosaurs’ bodies, arms, and legs resemble plastic material being stretched and pulled. Coupled with shiny glazing, it’s as if these creatures could pop the prick of a pin.
Slide 8 - Tekstslide
Lei Xue's - Drinking tea
Though the patterns that adorn Lei Xue‘s ceramics are directly inspired by age-old Ming Dynasty porcelain, the pieces themselves are undeniably contemporary. For his Drinking Tea series, he has crafted vessels that look like crumpled cans. The juxtaposition of both aesthetic and concept challenges viewers' perceptions of traditional Chinese drinking vessels.
Slide 9 - Tekstslide
The styled object can be used to create moulds. However, largely because sulfur interfered with some mould-making processes, especially if clay surfaces are unsealed surfaces and platinum-cure Room Temperature Vulcanization silicone was used, sulfur-free variants are now available; these are usually much lighter than sulfur-containing clays.
More recently, clay models are 3D scanned into a digital file using laser technology. This is then opened in Computer-aided design software to be worked further.
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
