4.1 Het Middellandse Zeegebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

4.1 Platentektoniek rond de Middellandse Zee

H4 Middellandse Zeegebied

Systeem Aarde

Ontstaan Tethyszee

• Op de grens van Trias en Jura (-180 mln j) ontstaat de Tethyszee tussen Afrika en Europa 

• Uit de breuklijn op een midoceanische rug stroomt magma omhoog -> Basalt bedekt de oceaanbodem

• Kalk, zand en kleilagen sedimenteren

• Koraalriffen aan de randen 

Vanaf Krijt

• Botsing van twee continentale platen:

–Tethysbodem van basalt, klei, zand en klei onder Zuid-Europa

–Delen van Afrika schuiven Europa binnen

• Alpiene plooiingsfase

– Ontstaan van de Alpen

– Ontstaan van de Pyreneeën

Subductie

Afrikaanse plaat zwaarder, dook onder Euraziatische plaat

-> Botsing met Iberische schiereiland

-> Ontstaan gebergtes

Plooiingsgebergte

Italië

Tyrrheense plaat: 

tegen de wijzers 

van de klok in 

rondom scharnierpunt

Italië

Apulische plaat (oceanisch) 

duikt onder Tyrrheense plaat.

Noorden langzamer dan zuiden.

Apennijnen: plooiing en 

opheffing, noord naar zuid

Vulkanisme: zuiden actiever dan noord

 

Maken opgave 1, 2 en 6

Italië

Apulische plaat (oceanisch) 

duikt onder Tyrrheense plaat.

Noorden langzamer dan zuiden.

 

Egeïsche zee - Griekenland

Subductie

Afrikaanse plaat duikt onder Egeïsche plaat

Te zien aan:

• De rand van de Egeïsche zee wordt samengeperst -> gebergten
• Boog van vulkanen langs de rand van de plaat

Maar anders, want ...

1. Afrikaanse plaat steeds ouder, dus zwaarder. Zakt eerder weg.
   
2. Helleense boog verschuift naar het zuiden.
3. Egeïsche plaat wordt uitgerekt. Komt dus lager te liggen en is onder water gelopen.
4. Eilanden zijn dus toppen van gebergte

Rollback-principe: subductiegebied verschuift

Oost-Afrika + Arabisch blok

Turkije

Transforme breukzones in Turkije

In Turkije loopt eigenlijk 1 grote transforme breukzone. Hier ontstaat er met enige regelmaat ontzettend zware aardbevingen. Omdat de huizen niet aardbevingsbestendig zijn (vooral in arme, rurale gebieden), storten veel gebouwen in en vallen er veel slachtsoffers.

1

Er wordt al jaren verwacht dat er op korte termijn een aardbeving gaat plaatsvinden in Istanbul, de grootste stad van Turkije. De bevolkingsdichtheid is hier erg hoog. Ook zijn veel huizen niet aardbevingsbestendig gebouwd. De combinatie van slechte bouw en een hoge bevolkingsdichtheid leidt ertoe dat er waarschijnlijk veel slachtoffers zullen vallen bij een aardbeving.

2

Opdrachten

Maak (Over)leven in Europa

Hoofdstuk 4

§ 1

Opdrachten: 

Conclusie?