Vitamines & Mineralen

• Farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 3

BBL 19 december 2023

Indeling vitamines

Vitamines & Mineralen 

Lesdoelen

- 5 situaties benoemen waarin het innemen van vitamines raadzaam is

- de vitamines onderscheiden in vet- of wateroplosbare vitamines

- het begrip osteoporose uitleggen

Vetoplosbare vitamines

Vitamine A

Vitamine D

Vitamine E

Vitamine K

Ezelsbruggetje: 

Deze vitamines houden niet van water dus blijven ze liever op de KADE of Vetkade (Verkade)

Wateroplosbare vitamines

Alle B-vitamines

Vitamine C

Vitamines

• Vitamines komen in kleine hoeveelheden voor in voedsel. Er zijn dertien soorten vitamines en ze hebben veel verschillende functies voor het lichaam.
  
• In water oplosbare vitamines: B-vitamines en vitamine C. Doordat ze oplosbaar zijn, is het belangrijk groente in zo weinig mogelijk water te koken.
  
• In vet oplosbare vitamines: vitamine A, D, E en K. Je krijgt ze vooral binnen door het eten van voedingsvetten.
  

HYPOVITAMINOSE

= tekort aan vitamines

* onvoldoende gevarieerde voeding

* alcoholisten of drugsgebruik

* onvoldoende zonlicht

* onvoldoende opname (operatie of Crohn)

* baby's die alleen borstvoeding krijgen

HYPERVITAMINOSE

= teveel aan vitamines

* K,A,D,E

Extra aanvulling

Vergrote behoefte aan vitamines:

• Zwangere vrouwen
• Vrouwen die borstvoeding geven
• Topsporters 
• Opgroeiende kinderen

B-vitamines 

Vitamine B1 (Thiamine): muggen - alcoholgebruik

Vitamine B11 (Foliumzuur): voorkomen open ruggetje - ten minste één maand voor de bevruchting tot twee maanden daarna - dosering/sterkte

Vit B11: Bij MTX gebruik - niet op MTX dag - vermindert bijwerkingen MTX - gelijktijdig gebruik inactiveert MTX - dosering/sterkte 

Vitamine B12 (cyanocobalamine): bloedarmoede - opname problemen - injectie - veganisten & vegetariërs 

Vitamine C

• Acidum ascorbicum (ascorbinezuur)
• Vroegere reizen & scheurbuik
• Speelt een rol in de stofwisseling 

Vitamine D

- Rachitis  bij een tekort (afwijkende botopbouw)

- Onder invloed van zonlicht

- Donker huid meer behoefte aan vitamine D - 10mcg / dag 

- Cholecalciferol

- Kinderen tot 4 jaar 10mcg of 400IE / dag

- Vrouwen 50-70jr - 10 mcg / dag - botverlies tegengaan 

- Zwangere vrouwen - 10mcg / dag

- 70-plussers - 20mcg / dag - risico op botbreuken

- Calcium & vitamine D

Osteoporose  

Osteoporose

Osteoporose <> botontkalking

- Botmassa neemt af na 30ste levensjaar

- Vrouwen na de overgang < hormoonproductie > botafbraak

- Inzakken rugwervels (krom lopen)

- Verhoogd risico botbreuken

- Oorzaken < calcium < beweging

- Corticosteroïden > botafbraak

- 3 porties calcium / dag 

Behandeling

- Calcium / vitamine D

- Bisfosfonaten -> verhogen de botdichtheid 

- Calciumzouten & interacties -> tijd

- Denosumab 1 x per 6 maand 1 injectie (PROLIA)

Welke vitamines zijn in vet oplosbaar?

1. Vitamines B en C
2. Vitamine A, D, K, E
3. Vitamines B, A, K, D
4. Vitamine C en E

Noem 5 situaties waarin het innemen van vitamines raadzaam is

Hoe leg je aan de patiënt
uit wat osteoporose is?

Vragen?

... aan de slag!

Vitamine K

- Fytomenadion 

- Stollingsfactoren 

- Baby's die borstvoeding krijgen vanaf dag 8 tot 3 maanden na de geboorte 0.025mg

- Antigif cumarinederivaten 

- Recept? -> gelijk afleveren

Retinol - Schemerblindheid