Zinsontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

Zinsontleden

K/GT: Persoonsvorm, het werkwoordelijk gezegde, het onderwerp en het lijdend voorwerp.

GT: Meewerkend voorwerp en bijwoordelijke bepaling

Weet je het nog? AANTEKENINGEN

Pv: (het eerste werkwoord in de zin. Vraagproef, tijdproef, getalproef)

Wwg: alle werkwoorden in de zin

Onderwerp: Wie/wat + wwg?

Lijdend voorwerp: Wat/wie + onderwerp + wwg?

Alleen voor gt:

Meewerkend voorwerp: Aan wie/voor wie + lv + ow + wwg?

Bijwoordelijke bepaling: alles wat overblijft. (Hoe, wanneer, waar enz?)

De persoonsvorm bestaat uit een...

1. zelfstandig naamwoord
2. werkwoord
3. lidwoord
4. bijvoeglijk naamwoord

We hebben het over drie manieren gehad om achter de persoonsvorm (pv) te komen.

Ik fietste naar school.

Pv: fiets

Fiets ik naar school?

Pv: fiets

Wij fietsen naar school.

Pv: fiets

Welke manier (proef) hoort bij welke uitkomst?

Zin: Ik fiets naar school.

getalproef

vraagproef

tijdproef

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in een zin.

1. waar
2. niet waar

"Hebben zij in die nieuwe auto gereden?"

Het werkwoordelijk gezegde in deze zin is...

1. er zit geen werkwoordelijk gezegde in deze zin
2. hebben
3. hebben gereden
4. gereden

"Wat heb jij vanochtend gegeten?"

Het werkwoordelijk gezegde in deze zin is...

1. heb
2. wat heb jij gegeten
3. heb jij gegeten
4. heb gegeten

"De zon schijnt in mijn gezicht."

Het werkwoordelijk gezegde in deze zin is...

1. schijnt
2. schijnt in mijn gezicht
3. de zon schijnt

Het onderwerp (ow) van de zin vinden we door de volgende vraag te stellen:

Wie/Wat + persoonsvorm?

Sleep de juiste onderdelen naar de juiste zinsdelen.

Ik

eet.

De robot

stofzuigt.

pv

pv

ow

ow

"Mijn konijn eet alleen gekookte wortels."

Het onderwerp in deze zin is...

1. eet
2. gekookte wortels
3. mijn konijn
4. wortels

"Op X11 gaat de schoolbel nooit af."

Het onderwerp in deze zin is...

1. de schoolbel
2. gaat
3. op X11
4. nooit af

Het lijdend voorwerp (lv) vind je door te vragen:

Wie/wat + gezegde + onderwerp

Sleep de onderdelen naar de juiste plek.

"Heb

jij

de wedstrijd

gespeeld?"

ow

pv

wwg

lv

wwg

"Ik heb voor jou een laptop uitgezocht."

Het lijdend voorwerp in deze zin is...

(wie/wat + (ww)gezegde + onderwerp?)

1. heb uitgezocht
2. een laptop
3. voor jou
4. ik

"Haal jij de boodschappen?"

Het lijdend voorwerp in deze zin is...

(wie/wat + (ww)gezegde + onderwerp?)

1. haal
2. jij
3. de boodschappen

Zinsdelen/pv/wwg/ond/lv

1. Hannah laat 's avonds altijd de hond uit. 

2. Heb jij dat verslag al gemaakt?

3. De burgemeester zal een toespraak houden. 

4. Elk weekend belt Twan zijn oma op. 

5. Wij moesten van onze mentor onze ouders interviewen. 

1. Maak de zinnen hieronder

2. Kies een leesboek bij de bieb

3. Ga lezen in je boek.

3k

Jullie maken nu Grammatica opdracht 1 op blz. 20

De docent heeft ons het antwoordenboekje gegeven.
Wat is de pv?

1. de docent
2. heeft
3. ons
4. het antwoordenboekje

De docent heeft ons het antwoordenboekje gegeven.
Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. de docent
2. heeft
3. heeft gegeven
4. ons

De docent heeft ons het antwoordenboekje gegeven.
Wat is het onderwerp?

1. de docent
2. heeft
3. ons
4. het antwoordenboekje

De docent heeft ons het antwoordenboekje gegeven.
Wat is het lijdend voorwerp?

1. heeft
2. ons
3. het antwoordenboekje
4. gegeven

De docent heeft ons het antwoordenboekje gegeven.
Wat is het meewerkend voorwerp?

1. heeft
2. ons
3. het antwoordenboekje
4. gegeven

Op mijn moeders nachtkastje ligt altijd een boek.
Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

Op mijn moeders nachtkastje ligt altijd een boek.
Wat is/zijn de bijwoordelijke bepaling(en)?

1. op mijn moeders nachtkastje
2. ligt
3. altijd
4. een boek

3g

Maak nu opdracht 1 en 2 van Grammatica op blz. 22 en 23