De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Verlichting

Wat gaan we doen vandaag?

- lessonup met uitleg, quiz en filmpje

- in duo's aan de gang met werkblad

- werkblad klassikaal nabespreken (afhankelijk van de tijd)

- klassikaal afsluiten

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat de Verlichting een gevolg is van de       Wetenschappelijk Revolutie
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat de verlichting inhieldt
• Je kunt belangrijke thema's van verlichtingsdenken noemen, en daar voorbeelden bij geven.
• Je kunt uitleggen hoe de denkbeelden van de verlichting hebben bijgedragen aan het uitbreken van de Franse revolutie

De Verlichting

vanaf ±1700

• Een periode waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand (rede, ratio)
• Ze hadden de hulp van God niet meer nodig

• Hierdoor kregen mensen ook meer kritiek op de koning, de Kerk en de adel.
  

Terugblik

- Renaissance: er kwam weer interesse naar onderzoek en wetenschap uit de oudheid

- Wetenschappelijke Revolutie: mensen begonnen onderzoek uit te breiden, en deden steeds meer ontdekkingen.

Wat is rationeel denken?

1. Alles uitproberen wat je bedenkt
2. Je ideeën te bepalen door aan een rad te draaien
3. Met je verstand alles proberen te verklaren
4. Denken door te luisteren naar de kerk

Je gaat zo een filmpje bekijken over wat de Verlichting is. De volgende denkers komen aanbod:

• Montesqieu
  
• Rousseau
  
• Loche
  
• Smith
  
• Diderot
  
• Spinoza
  
• Voltaire 
  

Hoe ontstond een veranderings-idee?

• De wetenschappelijke revolutie 1650-1800 (H3!)

• Als gevolg van de wetenschappelijke revolutie
• Zelf nadenken, niet alles zomaar geloven (ratio gebruiken)

De Verlichting

De ideeën van de Verlichting

1. Mensen horen vrij te zijn en mensenrechten te hebben.
2. Meer macht voor het volk (meer democratie en een grondwet)
3. Scheiding van kerk, staat en rechtspraak
4. Het verstand is belangrijk en moet goed gebruikt worden door iedereen.

Verlicht denker of niet?

Bekijk onderstaande zinnen en bedenk of ze wel of niet van een Verlichte denker zouden zijn.

Waarom wel / niet?

'Emotie is het allerbelangrijkste in het menselijk bestaan'

'De koning zou zijn macht moeten delen met een parlement'

'Je moet wel nadenken over jouw geloof, maar de Kerk heeft altijd gelijk.'

'Niet iedereen is gelijk.'

1

2

3

4

De Verlichters en het geloof

Verlichters

• God heeft de aarde gemaakt, maar grijpt niet in.
• Er is niet 1 waar geloof

Gevolg

• Voor godsdienstvrijheid
• Tegen een grote invloed van de kerk

Voltaire. (Fr.1694-1778)

De Verlichters en gelijkheid

Verlichters

• Mensen zijn gelijk en vrij

Gevolg

• Tegen standenmaatschappij
• Tegen slavernij/slavenhandel (Abolitionisme)

De Verlichters en politiek 

Verlichters

• Een koning is er voor het volk
• Het volk mag een slechte koning afzetten
• De echte macht ligt bij het volk

Gevolg

• Tegen absolutisme
• Voor democratie

De Verlichters en politiek II

John Locke (Eng. 1632-1704)

Het volk geeft de koning macht en zij mogen een slechte koning afzetten.

Charles de Montesquieu (Fr. 1689-1755)
Trias Politica, de scheiding der machten

Jean Jacques Rousseau (Fr. 1712-1778)

Volksvertegenwoordiging doet wat het volk wil.

Opdracht: werkblad

Wat? Werklad opdracht maken

Hoe? In duo's

Hulp? Je mag je boek gebruiken, eventueel google en de docent vragen om hulp (en natuurlijk overleggen met je buurman/ buurvrouw)

Tijd? 10 min

Uitkomst? Je hebt het werkblad ingevuld

Klaar? Als je klaar bent ga je zelfstandig aan de gang met de opdrachten van 3.3 of eventueel 3.2 afmaken als je dit nog niet af hebt.

Wat is volgens jou de beste omschrijving van de Verlichting?

1. Er ging bij mensen een lichtje branden
2. Mensen begonnen weer zelf na te denken
3. De TL- verlichting werd uitgevonden
4. Huh? Wat is de verlichting?

Het volgende begrip past het best bij de Verlichting...

1. verstand
2. Renaissance
3. ontdekkingsreizen
4. Grieken

Bij Verlichting past het volgende begrip...

1. oorlog
2. gelijkheid
3. absolutisme
4. socialisme

Welke van de filosofen hoor niet bij de Verlichting?

1. Adam Smith
2. Voltaire
3. Rousseau
4. Karl Marx

De ideën uit de verlichting gingen over...

1. politiek
2. economie
3. geloof
4. opvoeding

Wat vond je van de lessonup en de opdracht in duo's?

Voor volgende les:

- werkblad meenemen zodat we de opdracht kunnen bespreken

- beginnen met opdrachten van 3.3