Samenvatting Criminaliteit

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Examen Criminaliteit

Normen:

zijn ongeschreven regels

Normen:

Waarden:

Zijn meestal ongeschreven regels. 

Waarden zijn de dingen die wij als mens of als samenleving belangrijk vinden.

Omdat de samenleving voortdurend verandert,

veranderen ook onze ideeën over wat wel of niet

strafbaar moet zijn.

Crimineel gedrag is dus

tijdgebonden, maar ook plaatsgebonden.

Gevolgen criminaliteit

Materiële gevolgen: schade die je kunt berekenen in geld

Immateriële gevolgen: gevolgen die je niet in geld kunt uitdrukken

Ons beeld van criminaliteit

- Politiestatistieken

- Slachtofferonderzoek

- Daderonderzoek

- Veiligheidsmonitor.

Risico op criminaliteit

Beschermende factoren: Werk en onderwijs, Een relatie, Het gezin, Sociale vaardigheden

Risicofactoren: Psychische problemen, aangeboren eigenschappen, onveilige opvoeding, Foute vrienden / groepsdruk, Alcohol- en drugsgebruik

 

Theorieën over criminaliteit

Aangeleerd gedragstheorie	Fout gedrag' overnemen van 'Foute vrienden' . Bijvoorbeeld: Stelen in een winkel
Anomietheorie	Crimineel worden om dure spullen aan te schaffen zoals merkkleding of dure horloges. Patseraanpak: Mensen die niet kunnen verklaren hoe ze aan dure spullen komen
Bindingstheorie	Bindingen tussen jij en je ouders of vrienden zorgen ervoor dat je geen criminele dingen doet. Je wilt bijvoorbeeld je ouders niet teleurstellen.
Rationele keuze theorie	Wat levert het mij op? Gelegenheid maakt de dief
Etikettentheorie	Sommige groepen krijgen van de maatschappij het ‘etiket’ crimineel opgeplakt. Volgens de etikettentheorie gaan mensen uit deze groepen zich naar dit etiket gedragen.
Neutraliseringstheorie	Iedereen heeft een innerlijke stem die zegt: ‘ Dit hoor je niet te doen ’. Maar als je in een groep op stap bent, schakel je die stem uit.

Rechtsstaat

Nederland is een rechtsstaat, een land waar de rechten en

plichten van de burgers en van de overheid in de wet zijn

vastgelegd.

In een rechtsstaat heeft de overheid twee belangrijke

taken:

- Rechtshandhaving of het handhaven van de rechtsorde

- Rechtsbescherming, burgers worden door de grondwet beschermd tegen een te grote overheidsmacht en tegen willekeur door de overheid.

Dilemma rechtsstaat

De overheid heeft in een rechtsstaat de taak heeft om de orde te handhaven (rechtshandhaving), maar ook om onze rechten te beschermen (rechtsbescherming).

Soms botsen deze taken met elkaar.

Dit wordt het dilemma van de rechtsstaat genoemd: de spanning

tussen rechtshandhaving en rechtsbescherming.

Als dit leidt tot ongelijke behandeling spreken we van discriminatie of

klassenjustitie: mensen uit verschillende sociale klassen en uit

verschillende etnische groepen worden verschillend behandeld

Rechten verdachte

Taken politie

• Handhaven van de openbare orde.

• Hulpverlening.

• Opsporing.

• Preventie.

• Dienstverlening.

• Opstellen proces verbaal: een officieel schriftelijk verslag

van het politieonderzoek naar een misdrijf.

Officier van Justitie (OvJ)

Een OvJ werkt voor het Openbaar Ministerie (OM)

Taken van OvJ:

• leidt het opsporingsonderzoek en geeft de politie opdracht om strafbare feiten op te sporen.

• beslist of de verdachte naar de rechter gaat (vervolgen)

• treedt in de rechtszaal op als openbare aanklager.

Van politie naar OVJ

Dagvaarding

Als de officier van justitie besluit iemand te vervolgen,

stuurt hij het strafdossier naar de rechter. De verdachte

krijgt een dagvaarding, de oproep om voor de rechter te

verschijnen.

Hierarchie rechtbanken

Rechtbank - hoger beroep

Gerechtshof- cassatie

Hoge Raad (Maar 1 in Den Haag)

Verloop rechtzaak

1. De opening.

2. De aanklacht. We noemen dit ook wel de tenlastelegging. (OVJ)

3. Verhoor van getuigen en deskundigen.

4. Het verhoor van de verdachte.

5. Het requisitoir. (OVJ)

6. Het pleidooi. (Advocaat verdachte)

7. Het laatste woord. De verdachte heeft altijd het laatste woord.

8. De uitspraak. Een vonnis is een uitspraak van de rechtbank.

Repressie en preventie

Repressie: onderdrukken. Het  aanpakken van criminaliteit (straffen)

Preventie: Het voorkomen van criminaliteit. Meer sociale controle, Verbeteren woonomgeving, voorlichting

Speciaal voor jonge criminelen: Halt-bureaus