Hoofdstuk 8 Geluid

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 8 Geluid

8.1 Geluid horen

Wat gebeurt er met je trommelvlies als de luchtdruk verandert?

De binnenkant van je oor

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Geluid horen

Kan je geluid horen zonder tussenstof?

1. Ja
2. Nee
3. Soms

Welke dingen heb je nodig om geluid te kunnen horen?

1. Geluidsbron en oren
2. Geluidsbron, medium, oren
3. Geluidsbron en ontvanger
4. Geluidsbron, tussenstof en ontvanger

Je kan geluid horen in een vacuuüm

1. Waar
2. Niet waar

In de ruimte is er geen lucht of andere tussenstof, kun je dan wel geluid horen in de ruimte?

1. ja, geluid gaat gewoon door de ruimte heen
2. nee, geluid heeft altijd een tussenstof nodig

In de ruimte tussen de sterren kun je geen geluid horen. Hoe komt dit?

1. Er zijn geen geluidsbronnen
2. Er zijn geen geluidsontvangers
3. Er is geen tussenstof
4. Er is geen zwaartekracht

8.2 Frequentie

•  Het aantal trillen per seconden = Frequentie.
• Frequentie wordt gemeten in Hertz (Hz).

Frequentie: ... zie slide

Stemvork: 

Als je een stemvork aanslaat, beginnen de bennen te trillen, ze bewegen dan elke seconden steeds even vaak heen en weer. 

Als de frequentie 128 Hz is, bewegen de benen van de stemvork 128 keer per seconden. Hoe hoger de frequentie hoe hoger de toon is die je hoort. 

Frequentie en Trillingstijd

Frequentie bereik van ons gehoor

Frequentiebereik 

Frequentie

frequentie = 1 / trillingstijd

f = 1 / T

Frequentie (f)

De frequentie (f) is het aantal trillingen per seconde.

De frequentie geef je aan in hertz (Hz).

De frequentie berekenen:

Toonhoogte

Toonhoogte van een gitaar

Waar gaan we het over hebben?

• Wat bepaalt de toonhoogte van een snaar?
• Hoe meet je de toonhoogte?
• Frequentie en trillingstijd
• Oscilloscoop
  

hoge frequentie

lage frequentie

Je ziet 2 trillingen.Sleep alle begrippen naar de juiste trilling.

hoge frequentie

lage frequentie

hoge toon

lage toon

De eenheid van trillingstijd is ...

De eenheid van frequentie is ...

Seconden (s)

Hertz (Hz)

Wat weet jij van het frequentie-bereik van het menselijke gehoor?

Hoorbaar voor een mens

Niet hoorbaar voor een mens

1200 Hz

16 Hz

19 000 Hz

147 500 Hz

1 Hz

Hoge toon

Harde toon

Lage toon

Zachte toon

Rekenen met de formule: f = 1 : T

Zet in de juiste volgorde...

De trillingstijd is 0,02 seconde. Wat is de frequentie? 

Gegevens:

Formule:

Berekening

Gevraagd:

Check:

f = 1 : 0,02

f = 1 : T

f = 0,5 Hz

f = 50 Hz

T = 0,02

f in Hertz

T = 1 : f

T in seconden

Hoe krijg je een hoge toon bij een snaarinstrument?

1. Korte, dunne en strakke snaren
2. Korte, dunne en losse snaren
3. Lange, dikke en strakke snaren.
4. Lange, dikke en losse snaren.

Op een klokkenspel hebben de hoge tonen

1. een lange staaf
2. een korte staaf

In scherm B is een hoge toon afgebeeld

1. waar
2. niet waar

Toonhoogte en Geluidsterkte

8.3 Geluidssterkte

De geluidssterkte geeft aan hoe hard het geluid is

Hoe groter de maximale uitwijking hoe groter

de geluidssterkte.

Geluidssterkte

Geluidssterkte

Geluidssterkte meet je in decibel (dB)

Verschil tussen dB en dB(A)

1

2

3

4

5

6

Geluidssterkte (decibel - dB)

Amplitude

De grootte van de amplitude geeft de geluidssterkte aan.

Een grote geluidssterkte heeft een grotere amplitude.

Een kleine geluidssterkte heeft een kleinere amplitude. 

Frequentie en amplitude

Zacht

Hard

Laag

Hoog

Sleep de woorden naar de juiste plaats:

De                            geeft aan hoe hoog het geluid is.

De eenheid hiervan is Hertz (Hz)                        . 

Betekent hoeveelheid                            per                          .

De                           geeft aan hoe hard het geluid is.

De eenheid hiervan is                          .

Wordt aangegeven met de                                   .

amplitude

trillingen

geluidssterkte

Seconden

Decibel (dB)

Frequentie

Amplitude zegt wat over de:

Frequentie zegt wat over de:

Geluidssterkte meten we in: 

Frequentie meten we in:

Hertz

Decibel

Toonhoogte

Geluidssterkte

Op de plaatjes zie je verschillende situaties die met geluid te maken hebben.
Sleep elk plaatje naar de juiste geluidssterkte.

20 dB

30 dB

80 dB

110 dB

Les 2

Geluidshinder!

Geluidshinder en gehoorschade

• Hard geluid kan hinderlijk en zelfs schadelijk zijn
  
  
• Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB(A))
  
  
  
• Dit is een vreemde schaal ......
• .... 120 dB is niet 2x zo hard als 60 dB 
  
  
• een toename van 3 dB betekent een verdubbeling van het geluidsniveau
  
  
• 120 = 60 + 3 + 3 + 3 ....... + 3 (20 x)
• dus 2 x 2 x 2 x 2 ........ x 2 maal zo hard
• 2²⁰ =  1.000.000 x zo hard
  
  
• Vanaf 80 dB kan gehoorschade ontstaan 

Geluidshinder

Werk je met lawaaierige machines dan kun je dit geluid niet uitzetten. 

Draag dan gehoorbescherming: 

• oorkappen
• oordopjes

Werk je langer met zulke machines in een lawaaierige fabriek dan kun je het beste beide (samen) dragen. 

Geluidshinder voorkomen

• Bij de bron
• Tussen bron en ontvanger
• Bij de ontvanger

Maatregelen tegen geluidshinder

Hoofdstuk 8 . Geluid

§8.4 geluidsoverlast verminderen

Geluidsoverlast

Filmpje geluidshinder

Maatregelen tegen geluidshinder

Maatregelen tegen geluidshinder:

• Bij de geluidsbron
• Tussen de geluidsbron en de geluidsontvanger 
• Bij de geluidsontvanger 

Speel af

Speel af 2

Geluidshinder

Geluid verdwijnt in 

geluiddempend materiaal

Nopjesschuim wordt vaak in een 

kroeg gebruikt omdat het 

geluidsisolerend is. 

Het absorbeert geluid.

Geluidsnelheid

Rekenen met de geluidsnelheid

De snelheid van het geluid reken je uit door:

De afstand die het geluid aflegt : de tijd die erover gedaan wordt.

s = v x t

De geluidsnelheid in lucht bij ongeveer 20 ˚C = 340 m/s

Iedere seconde legt het geluid dus 340 m af. 

Geluidsnelheid berekenen

Grootheid	symbool	eenheid	afkorting
s	afstand	meter	m
v	snelheid	meter per seconde	m/s
t	tijd	seconde	s

s = v x t

t = s /v

v = s / t

Bij een echo moet het geluid heen en weer. 

Geluidsnelheid 

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Geluidsnelheid (Hz)

afronden H8