Kern Communicatie 22 Drogredenen theorie en opdrachten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kern Communicatie 22 Drogredenen

Kern Communicatie

Hoofdstuk 22 Drogredenen

theorie en opdrachten

Lesonderdelen

• Wat is een drogreden?
• Negen veel voorkomende drogredenen leren kennen
• Oefenen met herkennen

Negen veel voorlomende drogredenen

1. het autoriteitsargument
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. verkeerde vergelijking
5. de persoonlijke aanval
6. het ontduiken van de bewijslast
7. de cirkelredenering
8. het vertekenen van een standpunt
9. het bespelen van publiek

Wat is een drogreden?

een discusie- of redeneerfout:

• het verkeerd of ten onrechte gebruiken van een bepaald argumentatieschema 
• het overtreden van een discussieregel.  

wij behandelen negen veel voorkomende drogredenen; er zijn er meer

Het autoriteitsargument

• een expert (een autoriteit) aanvoeren om beweringen te ondersteunen
• kritische vraag:  is de expert wel écht een deskundige op het gebied van het onderwerp? 
• ja: sterk argument!
• nee: drogreden = onjuist beroep op autoriteit 

Kiki Bertens heeft die laatste wedstrijd op de US Open slecht getennist. Johan Derksen zei het gisteren ook. 

Vals dilemma

• de indruk wekken dat er slechts twee mogelijkheden zijn om uit te kiezen
• in werkelijkheid zijn er nog andere mogelijkheden
• de twee mogelijkheden worden vaak zo gepresenteerd, dat er maar één optie aantrekkelijk is  

Als jij niet naar Spanje op vakantie wilt, dan blijven we toch lekker gewoon thuis. 

Overhaaste generalisatie

• een standpunt onderbouwen met een enkele ervaring (argument)
• is een onjuist beroep doen op argumentatie op basis van voorbeelden

Mijn grootvader dronk elke dag twee glazen wijn en hij is 95 geworden. Alcohol drinken is dus zo slecht nog niet. 

Verkeerde vergelijking: 

• onterecht twee zaken met elkaar vergelijken
• omdat er meer verschillen dan overeenkomsten zijn
• is dus op onjuiste manier gebruikmaken van argumentatie op basis van vergelijking

We hoeven onderweg naar Zuid-Frankrijk niet te pauzeren. Vorig jaar zijn we op vakantie naar Noord-Holland ook niet gestopt.

De persoonlijke aanval

• de persoon aanvallen in plaats van zijn argumentatie  
• iemands gedrag of uiterlijk gebruiken om zo iets negatiefs te zeggen over zijn opvattingen 

Memphis Depay kan zich wel inzetten voor meer gelijkheid, maar ondertussen verdient hij wel bakken met geld en koopt hij allemaal dure auto’s. 

Het ontduiken van de bewijslast

• op een slimme manier proberen om standpunt niet te onderbouwen met argumenten 
• manier 1: standpunt zo presenteren dat het lijkt alsof er geen argumenten nodig zijn
• manier 2: tegenstander bewijs laten leveren

1. Het spreekt voor zich dat het onwenselijk is dat leerlingen een introducé mee mogen nemen naar het gala. 

2. Je krijgt een 1 voor je toets, want je hebt afgekeken. Toon jij maar eens aan dat dat niet zo is.

De cirkelredenering

• standpunt en argument zijn inhoudelijk hetzelfde
• standpunt herhaalt argument of argument herhaalt standpunt 

Het gebruiken van een huiswerkplanner is nuttig, want daar heb je heel veel aan.  

Het vertekenen van een standpunt

• tegenstander iets in de mond leggen wat hij niet gezegd heeft

Ga jij niet naar de verjaardag van Hannah? Dus jij gaat de hele avond in je eentje zitten kniezen? 

Het bespelen van het publiek

• inspelen op de emoties van het publiek in plaats van de inhoud van de discussie
• bijvoorbeeld: standpunt zó formuleren dat je er moeilijk tegenin kunt gaan

Je bent niet goed bij je hoofd als je op een linkse partij stemt bij de Tweede Kamerverkiezingen.

We zijn allemaal naakt ter wereld gekomen. We zijn dus allemaal gelijk.

1. Overhaaste generalisatie
2. Verkeerde vergelijking
3. Persoonlijke aanval
4. Cirkelredenering

Wat weet jij nu van gezondheid? Jij weegt zelf 100 kilo!

1. Persoonlijke aanval
2. Cirkelredenering
3. Vals dilemma
4. Verkeerde vergelijking

Jullie zijn natuurlijk allemaal slim genoeg om mijn standpunt te begrijpen.

1. Overhaaste generalisatie
2. Cirkelredenering
3. Persoonlijke aanval
4. Bespelen van publiek

Ik praat helemaal niet veel. Geef me één goede reden waarom ik minder zou moeten praten.

1. Verkeerde vergelijking
2. Ontduiken bewijslast
3. Cirkelredenering
4. Vals dilemma

Epke Zonderland had wereldkampioen rekstok 2018 moeten worden. Louis van Gaal vond dat ook!

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Verkeerde vergelijking
3. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
4. Overhaaste generalisatie

Ze kan wel zeggen dat je vals zingt, maar zij kan zelf niet eens zingen.

1. Overhaaste generalisatie
2. Cirkelredenering
3. Persoonlijke aanval
4. Vertekening van standpunt

Werklozen zijn te beroerd om te werken, dat zie je wel aan mijn buurman.

1. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. Verkeerde vergelijking
3. Cirkelredening
4. Overhaaste generalisatie

Ik vind vrijheid van meningsuiting erg belangrijk, omdat ik vind dat iedereen moet kunnen zeggen wat hij denkt.

1. Verkeerd autoriteitsargument
2. Cirkelredenering
3. Persoonlijke aanval
4. Bespelen van publiek

Nederland moet geen vluchtelingen meer toelaten. Het is toch voor iedereen duidelijk dat het land vol is.

1. Verkeerde autoriteitsargument
2. Bespelen van het publiek
3. Persoonlijke aanval
4. Ontduiken van de bewijslast

Als je niet voor mij bent, ben je tegen mij!

1. Persoonlijke aanval
2. Vals dilemma
3. Bespelen van het publiek
4. Vertekenen van het standpunt

Dus jij vindt dat Natuurmonumenten geen goed werk verricht? Het milieu interesseert jou dus helemaal niks.

1. Vals dilemma
2. Persoonlijke aanval
3. Bespelen van het publiek
4. Vertekenen van het standpunt