5.5: De kruistochten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Wat was het belangrijkste recht dat steden hadden die stadsrecht kregen?

1. Geen handel drijven
2. Geen eigen wetten maken
3. Eigen bestuur voeren
4. Belasting ontduiken

Van wie konden steden stadsrechten krijgen?

1. De handelaars en ambachtslieden
2. De vorst of de landsheer
3. De bisschop of de pastoor
4. De burgemeester of de gemeenteraad

Wat was de voornaamste taak van de schepenen in het stadsbestuur?

1. Handel drijven met naburige steden.
2. Onderhandelen over internationale verdragen.
3. Bouwen en onderhouden van stadsmuren.
4. Rechtspraak en handhaving van lokale wetten.

5.5: De kruistochten

Moslims veroveren de heilige stad Jeruzalem en vernietigen daar christelijke heiligdommen. Paus Urbanus II roept op tot een kruistocht om deze gebieden te heroveren. Tienduizenden mensen uit Europa gaven gehoor aan de oproep. Sommigen hoopten wat geld te verdienen, de meesten hoopten op vergeving van hun zonden. Jeruzalem wisselde verschillende keren van ‘eigenaar’ en er werden vervolgens nieuwe kruistochten georganiseerd om Jeruzalem te heroveren. 

Leerdoelen 5.5

5.5A: Je kunt uitleggen waarom de stad Jeruzalem belangrijk is voor christenen en moslims. 

5.5B: Je kunt uitleggen waarom de kruistochten ontstonden. 

5.5C: Je kunt beredeneren waarom je als middeleeuwse man of ridder mee op kruistocht zou willen gaan. 

5.5D: Je kunt enkele gevolgen van de kruistochten benoemen. 

De Heilige Stad

• Jeruzalem heilig voor christenen, joden én moslims!
• Christenen: plek kruisiging Jezus!
• Moslims: Hier ging Mohammed naar de hemel!
• Joden: Plek van 'Tweede Tempel' en de Klaagmuur
• Pelgrimsoord voor gelovigen van diverse religies

LD: 5.5A

Op kruistocht!

• Seltsjoeken (moslims) veroveren Palestina en verwoesten christelijke heiligdommen
• Paus Urbanus II: kruistocht om Jeruzalem te bevrijden, zodat christenen Jeruzalem weer konden bezoeken
• Alle zonden van kruisvaarders zouden worden vergeven

LD: 5.5B

Motieven

• Tienduizenden ridders en hun personeel gingen mee
• Verschillende redenen: het geloof, maar ook rijkdom en macht!
• Plunderen van gebieden voor eigen gewin; gelukszoekers!
• In 1099 veroverde een leger Jeruzalem, slechts 20% overleefde de reis

LD: 5.5C

Gevolgen kruistochten

• Ontstaan kruisvaarders staten en bouw sterke burchten
• Seltsjoeken veroveren Jeruzalem terug onder Saladin in 1187
• Nieuwe kruistochten om moslims te verdrijven mislukken, laatste kruisridders vertrekken in 1291
• Ook kruistochten tegen ketters; o.a. Albigenzen in Zuid-Frankrijk

LD: 5.5D

Leren van de vijand

• Groei contacten tussen kruisridders en plaatselijke bevolking, o.a. via handel
• Kruisridders leerden nieuwe producten kennen en namen kennis over van Arabieren

LD: 5.5D

Normale mensen, zoals boeren of stadsbewoners, konden niet zomaar op kruistocht. Bedenk een reden waarom.

Sommigen konden als knecht met hun heer mee op Kruistocht. Bedenk een reden waarom zij mee zouden willen gaan op kruistocht.

Is het doel van de kruistochten uiteindelijk bereikt? Geef een argument.

Aan de slag!

• Invullen leerdoelen
• Maken opdrachten
• Werkboek of laptop

Waarom is Jeruzalem voor christenen een heilige stad?

1. Het is de stad waar de Bijbel werd geschreven.
2. Het is de geboorteplaats van Jezus.
3. Het is de plaats van Jezus' kruisiging.
4. Het is de plek waar de eerste kerk werd gebouwd.

Waarom riep paus Urbanus II op tot een kruistocht?

1. Om de heilige plaatsen in handen te krijgen
2. Om meer land te veroveren in Europa
3. Om de handel met het Midden-Oosten te bevorderen
4. Om de interne verdeeldheid binnen de kerk te stoppen

Wat was naast het geloof een ander belangrijk motief voor mensen om op kruistocht te gaan?

1. Verkenning van nieuwe gebieden
2. Vermijden van belastingen
3. Roem en rijkdom
4. Familie-eer behouden