Les 5 Installaties algemeen - riolerings-installaties

• Project
• MBO
• Studiejaar 2

 Installaties: riolerings-installatie

Wat is een riolerings-installatie?

waarvoor heb je riolering nodig in je huis?

Installaties

Vandaag gaan we de riolerings-installaties bekijken.

Maak aantekeningen

stel vragen

doe mee!

alles wat we hier behandelen is toets stof!

Behoefte aan meer verdieping? Link naar Nu-techniek

Installaties

riolering-definitie
De riolering is de infrastructuur waarop afvalwater geloosd, ingezameld en getransporteerd wordt. Een riolering of rioolstelsel is een systeem van buizen (riolen), putten en pompen dat in steden en dorpen ondergronds is aangelegd. Het is bedoeld om het afvalwater en neerslag op een veilige en hygiënische manier af te voeren.

Ventilatie-installaties

In deze les gaan we het onder andere hebben over:

1. het doel van een riolering
2. soorten rioleringsstelsels
3. materialen
4. ontwerp rioleringsstelsels
5. polderstuk en wtw

Riolering: doel

Riolering in een woning heeft meerdere doelen, te weten:

1. Afvoeren van fecaliën (uitwerpselen, poep en plas);
2. Afvoeren van afvalwater (douche, bad, spoelbak);
3. Afvoeren van regenwater.

Niet nieuw; Romeinen kenden al de cloaca maxima.

korte geschiedenis

• Romeinen ontwikkelden rioleringsstelsel (nog zichtbaar, oa in de grotere vroeger romeinse steden vb. Maastricht)
• Daarna lange tijd niets (Middeleeuwen waren in dat opzicht vies en onhygienisch.)
• Tijdens de niets-periode kwamen alle afvalstoffen uiteindelijk in oppervlaktewater terecht.
• Oppervlaktewater werd ook gedronken
• Hierdoor ontstonden grote epidemieën van cholera, tyfus, dysenterie en andere besmettelijke ziekten.
• Pas in het midden van de 19e eeuw, vanaf 1859, werd duidelijk dat er hygiënische maatregelen nodig waren.
• De grote aandacht voor de aanleg van rioleringen en hygiëne heeft geleid tot betere leefomstandigheden en heeft de volksgezondheid aanzienlijk verbeterd

Bijwerking van het rioleringsstelsel

Omdat nu al het rioleringswater wort opgevangen, verzameld en centraal verwerkt is het tevens een databank van gegevens geworden.

• info over besmettelijke ziekten (griep, covid, polio en andere infectie ziekten);
• medicijngebruik (o.a. antibiotica)
• drugsgebruik;
  
  

niet geheel vrijwillige medewerking/ niet geheel omstreden.

Big Brown Data

https://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/rivm-experimenteert-met-de-potentie-van-poep

Dekking van het rioolstelsel

In Nederland ca 95 % van alle woningen aangesloten op rioleringsstelsel.

overige woningen zijn aangesloten op zogenaamde stand-alone installaties 

voorbeelden zijn:

• septic tanks
• helofytenbakken

Ontwikkeling en regelgeving

Vanaf 1859 rioleringsstelsel in ontwikkeling;

toch werd de kwaliteit van het oppervlaktewater steeds slechter, door de bevolkingsaanwas, de toename van het waterverbruik en de industriële ontwikkelingen;

jaren 70 vorige eeuw meer regelgeving, 1997 wet milieubeheer (vervangt eerdere) . Uitgangspunt van wet Milieubeheer is het verbod om afvalstoffen, in welke vorm dan ook, in het oppervlaktewater te brengen.

eea heeft geleidt tot het gescheiden rioleringsstelsel een afvoer voor regenwater en een afvoer voor toilet, bad en spoelwater.

Ontwikkeling en regelgeving

Voor het ontwerp en de uitvoering van de binnenriolering en de buitenriolering binnen de perceelgrens zijn voorschriften vastgelegd, in:

• Het Bouwbesluit, met onder andere een verwijzing naar NEN 3215 voor de binnenriolering
  
• De Modelbouwverordening, met onder andere een verwijzing naar NEN 3215 voor de binnenriolering en NPR 3218 voor de buitenriolering
  
• De Wet Milieubeheer
  
• Gemeentelijke aansluitvoorwaarden voor huisaansluitingen

rioleringsstelsel in woning

Nederland onderscheidt
twee stelsels, te weten:

• gemengd stelsel (oud);
• gescheiden stelsel
  (nieuw).

Leidingdelen:

Aansluitleiding

De leidingen die het lozingstoestel met de verzamel-, stand- of grondleidingen verbindt. Op de aansluitleiding is slechts één lozingstoestel aangesloten.

Verzamelleiding

De verzamelleiding is de liggende leiding die aansluitleidingen verbindt met een stand- of grondleiding.

Standleiding

De standleiding is de afvoerleiding die verticaal loopt. Een standleiding is vaak voorzien van een ontspanningsleiding. De standleiding sluit aan op de verzamel- of grondleiding.

Ontspanningsleiding

De ontspanningsleiding ligt vaak in het verlengde van de standleiding en heeft tot doel de beluchting en ontluchting van de binnenriolering te waarborgen.
Grondleiding

De grondleiding is een in een bouwwerk gelegen, liggende leiding onder de beganegrondvloer die het afvalwater ontvangt vanuit aansluit-, verzamel- en standleidingen en het loost op de buitenriolering. 

materialen

• Voor de binnenriolering gebruik je de volgende soorten leidingmaterialen: kunststoffen zoals PVC, PPC, PE, ABS en verzinkt staal.
  
  De buitenriolering is onder te verdelen in grondleidingen en hemelwaterafvoeren. 
  
  
• Voor de grondleidingen bestaan de volgende soorten leidingmaterialen: PVC, PPC en gres. Hierbij is de sterkte en de duurzaamheid bepalend voor het soort leidingmateriaal dat je kiest. 
• Voor de hemelwaterafvoeren, HWA, gebruik je de volgende soorten leidingmaterialen: PVC, zink, koper en verzinkt staal, 

keuze voor materialen

De keuzes die een opdrachtgever of architect maakt voor een bepaald soort leidingmateriaal, zijn afhankelijk van:

• duurzaamheid
  
• milieuaspecten
  
• assortiment, zoals handelslengten, hulpstukken en montagemogelijk heden
  
• sterkte-eigenschappen
  
• esthetische eigenschappen
  
• prijs/kwaliteitsverhouding

ontwerp en aanleg

Het ontwerpen van een binnenrioleringssysteem pak je systematisch, in stappen aan:

• Teken het leidingplan grofweg in, aan de hand van de plaats van de lozingstoestellen.
  
• Bepaal basisafvoeren, samengestelde afvoeren en ontwerpdebieten. Een debiet is de hoeveelheid afvalwater die per seconde door een leiding stroomt, uitgedrukt in liter.
  
• Bepaal de dimensionering, doorsnede van de aansluitleiding.
  
• Bepaal de dimensionering van de verzamelleiding.
  
• Bepaal de dimensionering van de standleidingen en ontspanningsleiding.
  
• Bepaal de dimensionering van de grondleiding.
  
• Bepaal de materiaalsoorten aan de hand van de handelsdiameters

ontwerp en aanleg

belangrijke afm.
om te weten:

rond 40
wastafel, spoelbak
rond 50
douche verzamel
leiding voor toilet

rond 110
verzamelleiding
na toilet.

voorbeeld bg vloer met
daaronder de riolering

leidingverloop in constructie

polderstuk

Indien er zetting wordt verwacht tussen
riolering en gebouw.

WTW

Ook uit afvoerwater valt nog warmte te halen (denk aan warm bad en douchewater)

ventilatie-installaties

Opdracht voor vandaag:

In teams vind je een vragenlijst over deze les. Beantwoord de vragen aan de hand van NUtechniek en lever deze in bij opdrachten.

Wat wist je nog niet van een riolerings-installatie en weet je nu wel?