7.3 Verlichte ideeën in de praktijk (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.3 Verlichte ideeën in de praktijk (deel 2)

H4

Programma 

1. Opdracht bespreken (10 min) 

2. Uitleg: Verlichting in de Republiek 

2. Vragen maken of stellen (rest van de les)

Lesdoelen 

1. Je kunt uitleggen dat de politieke situatie in de Republiek leidde tot de opkomst van revolutionaire ideeën

2. Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie invloed had op de ontwikkelingen in de Republiek na 1795.

3. Je kunt beschrijven welke rol het bestuur van Napoleon speelde in Europa en hoe dit bestuur ten einde kwam

4. Je kunt de doelen van het Congres van Wenen benoemen en toelichten.

Opdracht (15 min.)

1. Maak de twee opdrachten (zie Teams)

Opdracht 1: Doe de invuloefening m.b.v. de woorden onder de Opdracht 2: Zet de gebeurtenissen in de goede volgorde

2. Gebruik hiervoor 7.3 (Blz. 132 t/m 135). 

3. Lever dit in via Teams voor de volgende les 

Radicale fase

• Jacobijnen blijven koning wantrouwen en onthoofden hem. 
• Nemen de macht over olv Robespierre 
• Terreur: vele executie via Guillotine 
• Schrikbewind tot 1794 >  Beëindigd door burgers Parijs 
• Via veroveringen in Europa worden Revolutionaire ideeën verspreid. 
• Periode van Chaos breekt aan

Napoléon

• 1799: Napoléon  zet Directoraat af: einde aan de chaos
• 1804 - 1815: keizer van Frankrijk (eigenlijk komt het absolutisme deels weer terug)
• Hervorming bestuursapparaat en behoud deel grondrechten
• Vele veroveringen, maar gestuit in  Rusland 
  
• 1815: Slag bij Waterloo: Einde Napoleon

Vraag

Bron 

Franse invloeden in Nederland:

patriotten belangrijk

• In de Republiek ook veel onvrede over:

- macht regentenfamilies + stadhouder Willem V (meer een vorst)

- militair + economische achteruitgang

• Poging patriotten om regent en vorst te vervangen voor volksvertegenwoordiging mislukt 
• 1795: Fransen veroveren Republiek > Bataafse Republiek' met:

- grondwet en parlement, godsdiensvrijheid, een belastingsysteem en een nationaal onderwijssysteem

De Bataafse Republiek (1795-1806)

In de Bataafse Republiek werd een eenheidsstaat waar allerlei verlichte ideeën werden ingevoerd: 

1. 1798: Grondwet met grondrechten.
   
2. Parlement (nationale vergadering) wordt ingevoerd
3. Privileges adel en geestelijken weg.
   
4. Iedereen is gelijk voor de wet en heeft gelijke kansen.
   
5. Landelijke belasting
   
6. Dienstplicht ingevoerd.
7. Meer mannen kregen kiesrecht

De Fransen de baas!

• De patriotten hadden onderling veel discussie en dat vond de Franse overheerser vervelend. 
• Daarom maakte Napoleon in 1806 van de Bataafse Republiek het Koninkrijk Holland (maar onder het bestuur van de Fransen)
• Onder leiding van Lodewijk Napoleon, broer van keizer Napoleon
• Franse wetten gingen gelden;  Burgerlijke stand, achternamen en het decimale stelsel werden ingevoerd
• De tijd dat NL deel was van Frankrijk noemen we: de Franse tijd (1795-1813)

Code Napoleon

In Frankrijk en alle veroverde gebieden werd de Code Napoléon ingevoerd, een wetboek. In dit wetboek stonden o.a. de volgende bepalingen:

• Iedereen is gelijk voor de wet.(dus geen standensamenleving en horigheid meer.
• Overal en voor iedereen gelden dezelfde wetten en straffen. 
• Burgerlijk wetboek= achternamen voor iedereen. 
  
• Centralisatie ingevoerd 
  
• Soort Verlicht absolutisme

Ondergang

• Napoleon wordt in 1814 afgezet en verbannen naar het eiland Elba,  maar hij weet te ontsnappen en Parijs te bereiken.
• De Fransen juichen hem toe als hij langsrijdt: Napoleon wordt opnieuw keizer!
• Napoleon is nog 100 dagen keizer, daarna wordt hij verslagen door o.a. Engeland, Pruisen en de Nederlanden in de Slag bij Waterloo (B).
• Napoleon wordt opnieuw verbannen. Nu voorgoed; de rest van zijn leven zal hij doorbrengen op St. Helena (Atlantische Oceaan)

Europa na de Franse Tijd

• 1814 - 1815: Congres van Wenen (Eng, Oostenrijk, Pruisen en Rusland) Doelen: vredesverdrag en stabiliteit door:

1. Restauratie:
- herstel monarchieën, grondrechten werden ingeperkt, maar:

- grondwetten bleven bestaan

- adel kreeg privileges terug

2. Frankrijk omringd door sterke staten oa: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815 - 1839) olv: Koning Willem I (zoon van stadhouder Willen V)

Koninkrijk der Nederlanden

1815

• Op het Congres van Wenen besloot men tot de oprichting van een sterk Koninkrijk der Nederlanden(bestond uit de BeNeLux). 
• Nederland werd een constitutionele monarchie olv koning Willem I (zoon stadhouder Willem V)

Overzicht 

• 1789: Franse Revolutie 
• 1793-1794: Terreur 
• 1795-1806: Bataafse Republiek
• 1799: staatsgreep Napoleon
• 1804: kroning Napoleon tot keizer
• 1806-1810: Lodewijk Napoleon: Koning van Holland
• 1810-1813: NL provincie van Frankrijk 
• 1812: mislukt veldtocht naar Rusland > begin van het einde 
• 1815: nederlaag Napoleon bij Waterloo: Restauratie

Opdracht (rest van de les)

1. Maak de examenvragen op de volgende pagina's 
2. Check vervolgens of je alle leerdoelen en KA'd van 7.3 kunt uitleggen.  

Wanneer we de regering van Lodewijk XVI vergelijken met de regeringswijze van Napoleon, is zowel continuïteit als verandering te herkennen.

Geef van beide een voorbeeld. (2p)

Tijdens het Congres van Wenen werd besloten dat de voormalige Republiek zou worden samengevoegd met de voormalige Zuidelijke Nederlanden. Zo zou een nieuw koninkrijk ontstaan: het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.

Maak duidelijk welke reden het Congres van Wenen had om deze beslissing te nemen. (1p)

Het KA van 7.3 is: De Democratische revoluties in Westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap. Geef aan hoe de macht en rechten van gewone burgers in Frankrijk en Nederland in deze periode toenamen.

Lesdoelen check 

1. Je kunt uitleggen dat de politieke situatie in de Republiek leidde tot de opkomst van revolutionaire ideeën

2. Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie invloed had op de ontwikkelingen in de Republiek na 1795.

3. Je kunt beschrijven welke rol het bestuur van Napoleon speelde in Europa en hoe dit bestuur ten einde kwam

4. Je kunt de doelen van het Congres van Wenen benoemen en toelichten.

Opdracht

Klaar? 

Ga je voorbereiden op TV 8 

Lezen: Par. 8.1 (blz. 142 t/m 145)

Maken: Par. 8.1. vr. 2 t/m 4 (blz. 146)

0

0

0