Literaire Begrippen: Ontdek de Wereld van de Literatuur!

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Literaire Begrippen: Ontdek de Wereld van de Literatuur!

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je literaire begrippen herkennen en toepassen in teksten.

Wat weet je al over literaire begrippen?

Alliteratie

- Herhaling van dezelfde medeklinker aan het begin van meerdere woorden
- Voorbeeldzinnen:
1. Peter pakte paarsgekleurde peren.
2. De zon zakte in de zee.
3. Jan jaagt de jagers.

Assonantie

- Herhaling van dezelfde klinkerklanken in verschillende woorden
- Voorbeeldzinnen:
1. De zee was een serene droom.
2. De koude douche zorgde voor rouw.
3. De poes loopt door het bos.

Binnenrijm

- Rijm binnenin een zin of versregel
- Voorbeeldzinnen:
1. Het huis waar ik woon, is niet meer te koop.
2. De kat die op het matje zat, was erg moe.
3. Ik lach om de grap die je net maakte.

Engagement

- Betrokkenheid bij maatschappelijke en/of politieke kwesties in een tekst
- Voorbeeldzinnen:
1. De schrijver roept op tot actie tegen klimaatverandering.
2. Het boek bespreekt de ongelijkheid in de samenleving.
3. De dichter verzet zich tegen onrechtvaardigheid.

Ironie

- Het tegenovergestelde zeggen van wat je bedoelt
- Voorbeeldzinnen:
1. Wat een mooie zonnige dag (wanneer het regent).
2. Dat is precies wat ik nodig had (wanneer iets slechts gebeurt).
3. Geweldig, nog meer huiswerk (wanneer je eigenlijk geen zin hebt om huiswerk te maken).

Literatuur

- Geschreven werken met artistieke waarde
- Voorbeeldzinnen:
1. De roman 'De Avonden' van Gerard Reve.
2. Het gedicht 'Het Hooglied' uit de Bijbel.
3. Het toneelstuk 'Hamlet' van William Shakespeare.

Metrum

- Ritme en regelmaat in een gedicht
- Voorbeeldzinnen:
1. De kat loopt op het dak.
2. De zon schijnt in de vijver.
3. De vogels fluiten in het bos.

Motief

- Terugkerend element in een literair werk
- Voorbeeldzinnen:
1. Het motief van liefde in het boek.
2. Het motief van eenzaamheid in het gedicht.
3. Het motief van verraad in het toneelstuk.

Quiz: Test je kennis!

Bekijk de volgende gedichten en beantwoord de vragen over literaire begrippen.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.