Tijdvak 7

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Tijdvak 7

De verlichting

Verlicht absolutisme

Democratische revoluties

Toets: tv 1 t/m 7 (slavernij niet)

Inhoud les (100 min)

'Vragen-moment'

Verlichting en verlicht absolutisme

Opdrachten 

5 minuten pauze

Po-beoordeling

Slavernij en revoluties

Opdrachten

Tijdvak 6

'Vragen-moment'

Start Verlichting

17e eeuw: hoge ontwikkeling van wetenschap

Natuurwetten geven impuls voor nieuwe ideeën: als er vast wetten zijn in de natuur dan zullen er ook wetten zijn voor de samenleving

- Sociaal: Bij geboorte is er geen verschil, van nature ben je gelijk. Mensen hebben geen andere waarde

- Politiek: God had geen absolute macht aan koningen gegeven. Er zou volkssoevereiniteit moeten zijn

- Religieus: Wonderen waren niet rationeel of bewijsbaar. Ook moest er verdraagzaamheid zijn. 

Verlicht denkers

Rousseau: gelijkheid voor alle mensen

Montesquieu: scheiding der machten in de politiek

Kant: durf voor jezelf te denken 

Gelijkheid, vrijheid, burgerrechten, beperkte en gecontroleerde overheidsmacht en religieuze tolerantie werden de basis voor westerse rechtsstaten.

Verlicht absolutisme

Verlichte ideeën vonden ook Europese absoluut vorsten

Er werd nagedacht over het volk. De vorst stond in dienst van het volk, niet andersom

Doel rationeel verlicht bestuur: welvaart bevorderen

Verlicht absolutistisch voorbeeld

Frederik de Grote - Pruisen

Nijverheid in land bevorderd door moderne landbouw

Religieuze tolerantie

Opdrachten

Opdracht 1 t/m 9. Blz. 56

PO

Beoordelingen per groep

- Zaken niet op orde = meteen regelen

Democratische revoluties

18e eeuw: verlichte politiek kan niet met absolute koningen

Vrijheid, gelijkheid en democratie nieuwe denken

1e Democratische revolutie: Amerika

13 Britse koloniën vochten voor onafhankelijkheid o.l.v. George Washington

Gevolg: Verenigde Staten van Amerika met verlicht bestuur

Gelijkheid alle burgers, democratisch gekozen bestuur en scheiding der machten

- Uitvoerend, Wetgevend en Rechtelijk

Europese democratische revolutie

Patriotten o.l.v. Van der Capellen - 1781 een volksbewapening om hervormingen af te dwingen

Regenten en stadhouder moesten plaatsmaken voor de democratie

Mislukking door ingrijpen Pruisen

1795: democratische revolutie met hulp van Frankrijk

Franse Revolutie

1789-1799 - absoluut vorst wordt uit functie gezet en onthoofd

Veel chaos en onderlinge onenigheid - De Terreur

Einde Franse Revolutie: Napoleon Bonaparte als dictator

1813: Slag bij Leipzig 1815: Slag bij Waterloo

Gevolg Europa: conservatieve stroming en terugkeer vorsten

Opdrachten

Opdracht 14 t/m 21. Blz. 56/66