4.1 Welvaart

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H4 ongelijkheid

Welkom!

 

Planning

opfrisser

doelen 4.1

informatie

zelf aan de slag met huiswerk

check of de doelen zijn behaald

Eerst even wat kennis opfrissen...

Een wereld van verschillen

Kijk eens goed naar de foto, wat valt je op?

• Je weet hoe je welvaart en armoede herkent als je door een land reist.
  
• Je begrijpt dat de armoedegrens in een rijk land hoger ligt dan in een arm land.
  
• Je kunt met cijfers en kaarten aantonen wat een rijk land is en wat een arm land is.

bekijk het filmpje

schrijf de moeilijke / nieuwe begrippen op in je schrift

welke begrippen heb je gehoord?

Leerdoelen

- Je weet  wat het bbp/inwoner is.

- Je kunt het verband tussen het bbp/inwoner en de verdeling van de beroepsbevolking uitleggen.

- Je begrijpt dat de armoedegrens verschilt  naar welvaartgraad.

- Je kunt landen op basis van het bbp/inwoner indelen in vier categorieën. 

steeds rijker

Levensomstandigheden verbeteren wereldwijd door:

• verbeterde omstandigheden
• scholing
• beter drinkwater
• vaccinaties

Nog wel arme en rijke mensen, maar de grootste groep mensen zit hier tussenin.

Meten van welvaart

Twee manieren om welvaart te meten zijn:

1.  Het bruto binnenlands product per inwoner (bbp/inwoner) van de bevolking.

2. De verdeling van de beroepsbevolking.

2. Verdeling beroepsbevolking: 

Alle mensen die werken tegen betaling + de werklozen

1. Primaire sector

Landbouw, mijnbouw, visserij

2. Secundaire sector

Industrie, bouw

3. Tertiaire sector

Diensten

hoe-hoe zin

Hoe hoger de welvaart, hoe meer mensen in de dienstensector werken.

Hoe lager de welvaart, hoe meer mensen in de landbouw werken.

                    beroepssectoren

Alle mensen die tegen betaling werken (plus de werklozen) horen bij de beroepsbevolking. De beroepsbevolking is verdeeld in drie sectoren:

• De primaire sector (landbouw, mijnbouw, visserij)
• De secundaire sector (industrie, ambacht, bouw)
• De tertiaire sector (diensten, zoals handel, verkeer en overheidsdiensten)

De wereld ingedeeld op ontwikkelingsgraad

Je kunt landen op basis van welvaart en welzijn indelen in vier groepen:

1. lage-inkomenslanden. 
2. Lage-middeninkomenslanden
3. Hoge-middenkomenslanden
4. Hoge-inkomenslanden 

Welvaart en de verdeling van de beroepsbevolking

Wat valt je op aan de kaart?   

zie boek 

Beroepsbevolking

• mensen die kunnen & willen werken = beroepsbevolking
• 1. iedereen die nu al werkt; 
• 2. werklozen horen ook bij beroepsbevolking

beroepsbevolking

leeftijdsdiagram

Beroepsbevolking

Beroepsbevolking

Primaire sector	Secundaire sector	Tertiaire sector
Landbouw	Industrie	Diensten
Meer in arme landen	Meer in de volgers	Meer in de rijke landen

In rijke landen werken veel mensen in de dienstensector of in de industrie. In de landbouw worden veel machines gebruikt.

In arme landen werken veel mensen in de landbouw, maar er is weinig geld en kennis om machines te gebruiken.

Scharreleconomie

In rijke landen hebben de meeste mensen werk. Werkloos? > uitkering! 

In Afrika ten zuiden van de Sahara hebben weinig mensen een baan. Uitkeringen krijgen de mensen niet > ze zijn straathandelaar, gids voor toeristen. Deze mensen verdienen geld in de scharreleconomie.

In 2-tallen aan de slag:

1) maak de verkorte route van 4.1

Huiswerk

Maak opdracht 2 tot en met 6 in je werkboek

Doelen gehaald?

- Je weet  wat het bbp/inwoner is.

- Je kunt het verband tussen het bbp/inwoner en de verdeling van de beroepsbevolking uitleggen.

- Je begrijpt dat de armoedegrens verschilt  naar welvaartgraad.

- Je kunt landen op basis van het bbp/inwoner indelen in vier categorieën. 

Het BBP is:

1. Het Bruto Buitenlands Product
2. Alles wat in een jaar in een land verdiend wordt
3. Het gemiddelde inkomen
4. Het Bruto Binnenlands Product

Het BBP gaat over..

1. Welvaart
2. Welzijn

Hoe bereken je het bbp?

1. het aantal inwoners gedeeld door hetgeen wat een land verdiend
2. Wat een land verdient, gedeeld door het aantal inwoners
3. Dit laat zien wat iedereen verdiend die tussen de 18 en 65 jaar
4. je hebt deze afkorting net zelf bedacht

Tekst

Tekst

De verdeling van de beroepsbevolking

geeft informatie over de welvaart in een land. De

cirkeldiagrammen tonen de verdeling van de 

beroepsbevolking in 3 verschillende landen.

Sleep de cirkeldiagrammen naar het 

bijbehorende land.

Nederland

Zuid-Afrika

Mali

In 1980 leefde ongeveer 40% van de wereld in extreme armoede (minder dan 2 dollar per dag).

Hoe hoog is dit percentage nu?

1. 10%
2. 30%
3. 50%
4. 70%

87% van de mensen heeft deze vraag fout

Wereldwijd is de grens van extreme armoede 2 dollar.

Wanneer leef je onder de landelijke armoedegrens in de rijkst 40 landen van de wereld?

1. Als je minder dan 5 dollar per dag hebt
2. Als je minder dan 10 dollar per dag hebt
3. Als je minder dan 20 dollar per dag hebt
4. Als je minder dan 30 dollar per dag hebt

Wereldwijd is de grens van extreme armoede 2 dollar.

Wanneer leef je in Scandinavische landen (Noorwegen/Zweden/Finland) al onder de armoedegrens?

1. Als je minder dan 5 dollar per dag hebt
2. Als je minder dan 10 dollar per dag hebt
3. Als je minder dan 20 dollar per dag hebt
4. Als je minder dan 30 dollar per dag hebt

Als je boer bent dan werk je in de....

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Als je docent bent dan werk je in de...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Als je vakkenvuller bent dan werk je in de...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Als je kleermaker bent dan werk je in de...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Als je in een fabriek werkt dan werk je in de...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Als je visser bent dan werk je in de...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Als je aardolie opboort uit grond dan werk je in de...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Als je schoonmaker bent dan werk je in de...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Als je advocaat bent dan werk je in de...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector

Welk van de onderstaande antwoorden hoort niet bij welzijn?

1. BBP per hoofd
2. Levensverwachting
3. Alfabetisme
4. Gezondheidszorg

Als de meeste mensen van een land in de landbouw werken, is dit dan een arm of rijk land?

1. arm
2. rijk

Mensen in de beroepsbevolking kunnen in verschillende officiële sectoren werken.
Welke hoort er niet bij?

1. Industrie
2. Diensten
3. Landbouw
4. Scharreleconomie

Welvaart

Welzijn

BBP/hoofd

Beroepsbevolking

Levensverwachting

Alfabetiseringsgraad

Koopkracht

Samenstelling van de beroepsbevolking in India; zet de jaartallen in het juiste diagram.

1950

1980

2015

Herhaling verband centrum-periferiemodel en beroepsbevolking

Periferie

Semi-periferie

Centrum

Samenstelling beroepsbevolking nu

Beroepsbevolking =

de mensen die betaald werk (willen) doen,

Industrie

Diensten

Landbouw

Bedenk is hoe de cirkel er vroeger uit zag, dus wat was toen de verdeling?

En de winnaar is....