1VS - 6.3 - Gotiek / Romaans

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Kathedralen

Hoe de kerk veranderde in de late middeleeuwen

wat is een kathedraal?

late middeleeuwen

• door toenemende veiligheid in Europa (vikingen zijn weg!) en
• door ontwikkelingen in de landbouw (3-slagstelsel, andere ploeg) 
• ontstond overproductie en konden boeren handelen

enorme toename aantal steden

ontstaan als gevolg van de groeiende handel

in steden ontstond een bevolkingsgroep waar rekening mee moest worden gehouden:

rijke burgers.

burgers en de kerk

de kerk wordt een van de belangrijkste gebouwen van de stad, de burgerij gaat zich daarom bemoeien met de bouw van kerken

kathedralen

in de 12de en 13de eeuw bouwt iedere belangrijke stad aan een nieuwe kerk/kathedraal 

er ontstaat onderlinge concurrentie tussen de steden

' wie heeft de grootste, hoogste en mooiste?' 

burgers voelen zich verbonden met hun stad en betalen graag mee aan de bouw van de kerk

kerken worden prestige projecten

Waarom werden de torens van kerken zo hoog mogelijk gebouwd?

1. Zodat iedereen van veraf de kerk al kon zien
2. Omdat de bisschoppen en priesters zichzelf dan machtig voelden
3. Om te laten zien hoe rijk de stad was
4. Om zo dicht mogelijk bij god in de hemel te komen

Gotiek

de toename van het aantal kerken ging gepaard met de ontwikkeling van een nieuwe bouwstijl: gotiek 

abt Suger, grondlegger van de gotiek

er ontstaat een grote behoefte aan imponerende kerkarchitectuur

Want als pelgrims geïmponeerd zijn, komen er steeds meer en zullen ze ook meer giften doneren 

kerk is goddelijk  en dat wordt bevestigd door de hoeveelheid licht die de kerk inkomt (goddelijke ervaring in kerk!)

God is licht!

kathedraal van Saint Denis, eerste gotische kathedraal

interieur Saint Denis

door het gebruik van grote glas-in-lood ramen komt er meer en gekleurd licht binnen

Roosvenster Chartres

gotische beeldende kunst

in de stedelijke kerken gaan burgers steeds meer kerkdiensten bijwonen

gevolg: het menselijke aspect van de bijbelverhalen wordt benadrukt

menselijke aspect van bijbelverhalen?

voorbeelden

• maria met jezus, want toch moeder met kind
• kind wordt wreed vermoord en moeder beweent haar kind

gevolg: burgers zien herkenbare personages waar ze zich in kunnen verplaatsen

Dus nauwelijks nog afbeeldingen van Laatste Oordeel

1. romaans
2. gotisch

1. romaans
2. gotisch

Aflatenhandel

Zelf aan de slag!

Lezen 6.3 + maken opdr. 1AC, 2, 4, 5. 3 en 6 zijn extra.