NOVA H4.3 les 6 hydraten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H4.3 Bijzondere zouten: hydraten

Leerdoelen

1. Ik kan uitleggen wat een zout, een hydraat en kristalwater met elkaar te maken hebben.
2. Ik kan de formule en de naam van een hydraat weergeven.
   
3. Ik kan reacties met hydraten in een vergelijking weergeven (vormen, oplossen en indampen).

wit kopersulfaat

Wit kopersulfaat is een reagens voor water. Wanneer je een paar druppels water toevoegt aan wit kopersulfaat, wordt de kleur blauw. Er is dan blauw kopersulfaat ontstaan.

Je laat een druppel water op wit kopersulfaat vallen. Er ontstaat een blauwe vaste stof. Waar is het water gebleven? Overleg met degene naast je en geef samen 1 antwoord

kopersulfaat

• CuSO₄ (s)
• wit
• blauw
• reagens voor water
• kristalwater
• (penta)hydraat
• zout
• ......

macro

micro

CuSO4 (s)

CuSO4.5H2O (s)

hydraten

Sommige zouten kunnen watermoleculen opnemen in hun ionrooster.

• het zout noem je dan een hydraat
• de opgenomen watermoleculen noem je kristalwater
  
  

hydraten

Het aantal watermoleculen dat wordt 

opgenomen vind je terug in de naam:

• CuSO4 (s) is (wit) kopersulfaat
• CuSO4.5H2O (s) is (blauw) kopersulfaatpentahydraat

Ook gips is een hydraat. De systematische naam van gips is calciumsulfaatdihydraat.
Geef de formule van de stof gips.

Soda is een hydraat met de formule Na2CO3.10H2O
Wat is de systematische naam van deze stof?

gekleurde hydraten

Dit weerbeeldje is bedekt met een laagje
kobaltchloride. Als de lucht erg vochtig is
dan neemt dit zout kristalwater op in
het ionrooster. Daardoor verandert ook 

de kleur van het zout.

gekleurde hydraten

De kleuren van zouten en bijbehorende
hydraten vind je in Binas tabel 65B

Sleepvraag: Welke formule hoort bij welk weerbeeldje?
Gebruik Binas tabel 65B.

CoCl2 (s)

CoCl2.6H2O (s)

Leerdoelen

1. Ik kan uitleggen wat een zout, een hydraat en kristalwater met elkaar te maken hebben.
2. Ik kan de formule en de naam van een hydraat weergeven.
   
3. Ik kan reacties met hydraten in een vergelijking weergeven (vormen, oplossen en indampen).

hydraten en 

reactievergelijkingen

Geef de vergelijking voor de vorming van het hydraat: 

.................    +   .......  ->   .................    

wit kopersulfaat     water      blauw kopersulfaat

Gebruik Binas tabel 65

hydraten en reactievergelijkingen

Geef de kloppende reactievergelijking van de reactie
waarbij wit kopersulfaat water opneemt en verandert
in blauw kopersulfaat.

CuSO4 (s) + 5 H2O (l) --> CuSO4.5H2O (s)

hydraten en 

reactievergelijkingen

Geef de vergelijking voor het watervrij maken 

van soda (= indampen):

......................    ->   .................    +  .........

         soda                   watervrije soda

Gebruik Binas tabel 66A

hydraten en 

reactievergelijkingen

Geef de vergelijking voor het watervrij maken 

van soda (= indampen):

Na2CO3.10H2O (s) ->   Na2CO3 (s)    +  10 H2O (l)

         soda               watervrije soda

hydraten 

en reactievergelijkingen

Geef de vergelijking voor het oplossen 

van blauw kopersulfaat in water:

.......................... ->  ............  + .........  + .............

blauw kopersulfaat (s)

hydraten en reactievergelijkingen

Geef de kloppende oplosvergelijking voor
het oplossen van blauw kopersulfaat in water.

CuSO4.5H2O (s) --> Cu2+ (aq) + SO42- (aq) + 5 H2O (l)

Eigen werk

• bestudeer voorbeeldopgave 1
• doorlezen H4.3 blz 28 + 29
• maak bij de opgaven een keuze (en kijk je werk na!):

ik vind scheikunde best lastig: maak opgave 1 + 2 + 3 + 7

ik kan wel een beetje meer uitdaging aan: maak opgave 3 + 7 + 8 

Vind je opgave 7 lastig? Kijk dan nog eens terug naar het hoofdstuk "rekenen aan reacties" en gebruik het 7-stappenplan