Dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,3

Dementie

Lesdoelen

- De student heeft kennis van wat dementie is
- De student kan op verschillende manieren naar een zorgvrager met een dementieel beeld kijken.
- De student heeft kennisgemaakt met de basiskennis betreffende mensen met een vorm van dementie.
- De student kent begrippen die met dementie te maken hebben.
- De student heeft kennis van de benaderingswijzen bij dementie 

Wie van jullie heeft er op het werk te maken met dementerende cliënten? en welke vorm?

Dementie

Dementie is een progressieve hersenziekte, waarbij hersencellen krimpen of verbindingen raken beschadigd. Dit veroorzaakt een geheugenstoornis.

Stadia:

1. Beginnende dementie

2. Matig ernstige dementie

3. Ernstige dementie, cliënt is volledig afhankelijk

4. Ernstige dementie, spreekt nauwelijks en ligt in foetushouding.

Wat is dementie?

Dementiesyndroom: informatie wordt niet goed verwerkt

50 hersenziektes

1 op de 5, meer vrouwen

Cognitieve stoornissen zijn denkstoornissen

• Geheugenstoornissen
• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
• Apraxie:  verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
• Agnosie:  onvermogen om objecten te herkennen
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

Verschillende vormen

Dementie kent verschillende vormen:

• Alzheimer
• Lewy-bodydementie
• Vasculaire dementie
• Frontaalkwabdementie
  

 alzheimer-nederland.nl

dementieinbeweging.nl en zorgvoorbeter.nl

Ziekteverloop 4 fases

1. Bedreigde ik - beginnende dementie
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

3. De verborgen ik - ernstige dementie

4. De verzonken ik - ernstige dementie

1. Bedreigde ik - beginnende dementie

vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar moeite met meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 

2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

Steeds meer geheugenproblemen, leeft meer in het verleden, 'verdwaaldgevoel', verminderde belangstelling, motoriek gaat achteruit 

3. De verborgen ik - ernstige dementie

leeft in een innerlijke belevingswereld, neemt zelf geen initiatief meer tot contact. Er is nog wel contact mogelijk, herkent mensen niet meer, tijdsbesef is weg . Volledig afhankelijk.

4. De verzonken ik - ernstige dementie

Volledige afhankelijkheid, brabbelwoorden en klanken. Emoties zijn moeilijk waarneembaar.  
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Ziekteverloop en symptomen

1. Bedreigde ik -beginnende dementie
Beginnend- vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar 
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie
Matig- meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 'verdwaaldgevoel' 
3. De verborgen ik - ernstige dementie
Ernstig- orientatieproblemen, herkent
bijv mensen niet meer, tijdsbesef 

4. De verzonken ik - ernstige dementei
Taalproblemen en volledige afhankelijkheid 

 Bedreigde ik = beginnende dementie
Verdwaalde ik = matig ernstige dementie
Verborgen ik = ernstige dementie (volledig afhankelijk)
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Zie thema 4.13 PBSD

Specifieke gedragen 

van cliënten met dementie

• Perseveren
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

0

Benaderingswijze

• Belevingsgerichte zorg
• Validation
• Reminiscentie
• snoezelen
• Eigen kracht
• ROB (Realiteits- en Oriëntatie Benadering)
• Warme zorg

Welke benaderingswijze passen jullie toe?

Wat gebeurt er in de hersenen bij cliënten met dementie?

Het verloop van dementie is progressief. Wat betekend dit?

Welk van onderstaande antwoorden is GEEN symptoom van dementie?

1. Taalproblemen
2. Problemen met zien
3. Gewichtstoename
4. Onrust

Wat is de meest voorkomende vorm van dementie?

1. Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Lewy body dementie
4. Frontotemporale dementie

Delier of dementie?

Herkennen van een delier

Een delier kan erg lijken op een dementie.

Wat zijn de verschillen?

- het treedt acuut op, dementie niet

- het is tijdelijk, dementie niet

 

Voorbeeld uit de praktijk

Slaap & waakrimte

Wat is een gezond slaap- en waakritme?

Wat is een slaapcyclus?

Wat is het nut van slapen?

Welke factoren kunnen het slaap- en waakrimte verstoren?

Hoe kun je er als verzorgende voor zorgen dat een zorgvrager beter slaapt? (noem 3 interventies)

Verklaar waarom een slaapritueel zo belangrijk is?

Een zorgvrager draait zijn ag en nacht rimte om wat doe je? benoem 3 interventies