lijdend bedrijvend grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

BEDRIJVENDE EN LIJDENDE VORM 

Jara /laat/ de hond /uit.

Wat is het onderwerp? Jara

Jara doet iets-> ze laat de hond uit

Als het ONDERWERP de handeling verricht van het WG noem je de zin BEDRIJVEND of ACTIEF.

De hond/ wordt/ door Jara/ uitgelaten.

Het onderwerp ondergaat de handeling (het uitlaten).

Als het ONDERWERP de handeling ondergaat, noemen we de zin LIJDEND of PASSIEF.

Omzetten bedrijvend ->lijdend

• Het lijdend voorwerp wordt onderwerp.
• Het onderwerp wordt een bijwoordelijke bepaling die begint met door.
• In het gezegde komt een vorm van het hulpwerkwoord worden te staan.
  

Let op!

Als een bedrijvende zin in de onvoltooide tijd (dus geen hebben of zijn in de zin!) staat, moet je in de lijdende zin het hulpwerkwoord worden gebruiken.

Als je een bedrijvende zin in de voltooide tijd (dus hebben of zijn in de zin!) omzet in een lijdende zin, moet je het hulpwerkwoord zijn gebruiken.

De tijd  van de zin moet hetzelfde blijven!

oefenen...

De man heeft de computer gekocht. (v.t.t.)

De computer is door de man gekocht. (v.t.t.)

Enkelvoudige zin = één persoonsvorm

samengestelde zin = meer dan één persoonsvorm

Werkwoordsvormen

1. Hij (bestellen) een koekje bij de barvrouw. 

2. Vorige week heeft hij daar ook een koekje (bestellen). 

1. Het (gebeuren) vandaag nog!

2. Gisteren was het nog steeds niet (gebeuren)...

bestelt

besteld

gebeurt

gebeurd 

Hoofdzin en bijzin 

1. Hij vond haar niet meer zo aardig, omdat ze vorige week gemeen deed. 

2. Gisteren liep Tim tegen een deur aan en hij had daarna erg last van zijn hoofd. 

Stap 1: persoonsvormen onderstrepen

Stap 2: onderwerpen onderstrepen

Stap 3: dubbele zinsdeelstrepen

Stap 4: voegwoord

Stap 5: hoofdzin of bijzin? 

De man zal de computer kopen. (o.t.t.t.)
De computer zal door de man gekocht worden. (o.t.t.t.)

De man zou de computer gekocht hebben. (v.v.t.t.)
De computer zou door de man gekocht zijn. (v.v.t.t.)

Omzetten lijdend->bedrijvend

• De doorbepaling wordt het onderwerp.
• Het onderwerp wordt LV.
• Haal uit het gezegde de vorm van 'worden' weg.

Inna ontvangt een prijs.

1. lijdend
2. bedrijvend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Is de opdracht nu goed nagekeken?

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Het jurkje wordt door Simone gekocht.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

De man koopt een scheerapparaat.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Het dressuur wordt door Inna goed uitgevoerd

1. lijdend
2. bedrijvend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Mijn moeder prijst mijn oom uitbundig.

1. lijdend
2. bedrijvend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Het dienstmeisje verschoont de lakens.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

Volgens mij word ik niet serieus genomen door die docent.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend

https:

https:

Snap je hoe je de tijd van een zin kan bepalen?

1. ja
2. nee

Snap je hoe je een zin van bedrijvend naar lijdend kunt omzetten?

1. ja
2. nee