PEG sonde en medicatie toedienen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

PEG-sonde en medicatie toedienen

Lesdoelen:

Wat is een PEG sonde

Welke soorten

Voordelen PEG sonde

Indicaties

Contra indicaties

Verzorgen van een PEG-J sonde

Medicatie toedienen via de sonde

PEG- sonde

Percutane Endoscopische Gastrostomie

*percutaan= door de huid

*endoscopisch= letterlijk binnenin kijken

*gastronomie= maag betreffend

in welk deel van de maag wordt de button van de peg-sonde bevestigd

Verschillende soorten

Een sonde via de buikhuid wordt chirurgisch of via een kijkoperatie geplaatst door een chirurg.

• Er zijn verschillende sondes:
  

PEG-sonde

PEG-J-sonde

Button

PEG sonde

De PEG-sonde is een flexibel slangetje dat via een klein gaatje van de buikwand naar de maag loopt.

PEG-J sonde

Dit is een dunne sonde die via de PEG sonde is opgevoerd naar de dunne darm (het jejunum).

Button

Een button is een sonde zonder

uitwendig slangetje.

 

• wanneer hij de standaard neus-maagsonde niet meer verdraagt, bijvoorbeeld als gevolg van complicaties 
• bij langdurig gebruik: aantal maanden
  
• bij slikstoornissen of bewustzijnsveranderingen door neurologische afwijkingen;
  
• bij tumoren in het hoofd-halsgebied;
  
• bij slik- en passagestoornissen door een vernauwing van de maagtoegang;
  
• wanneer de patiënt onrustig is en de neus-maagsonde steeds verwijdert;
  
• bij terugkerende aspiratie bij een standaard neus-maagsonde;
  
• bij beademing.

 

Indicaties PEG Sonde:

Indicatie Button

• Onopvallende sonde en daardoor meer bewegingsvrijheid
  
• Wanneer de sonde niet continu wordt gebruikt
• Voor mensen die op de buik slapen geeft de button minder druk
  

• De PEG-sonde kan lang blijven zitten zonder problemen te veroorzaken.
  
• Met de PEG-sonde is een snellere voedseltoediening mogelijk, omdat de sonde een groter lumen heeft (breder is).
  
• Er is minder kans op aspiratiepneumonie.
  
• De PEG-sonde hindert minder, doordat hij niet langs de luchtwegen loopt
  

Voordelen:

• Een gaatje in de darm dat zou kunnen ontstaan als de maag wordt aangeprikt om de sonde te plaatsen.
  
• Infectie van de wond.
• lekkage langs de sonde
  
• irritatie van het fistelkanaal
  
• ontsteking van het fistelkanaal
  
• hypergranulatieweefsel
  
• buried bumper: het inwendige fixatieplaatje aan de binnenkant van de maag is vast gaan groeien in het maagslijmvlies
  
• drukplekken van de sonde

Complicaties:

Vroege complicaties

Complicaties die kunnen optreden als gevolg van de ingreep zijn:

„ lucht in de buikholte (pneumo-peritoneum)

„ lucht onder de huid (subcutaan emfyseem)

„ infectie van de wond

„ pijn

Lucht in de buikholte (pneumo-peritoneum)

Kan ontstaan bij het doorprikken van de buik- en maagwand. Een pneumoperitoneum komt veel

voor als complicatie, maar behoeft geen behandeling.

Lucht onder de huid (subcutaan emfyseem)

Een subcutaan emfyseem ontstaat waarschijnlijk doordat de lucht die in de maag wordt

geblazen bij het aanbrengen van de gastrostomie, door drukverhoging de maag wordt

uitgeperst via de wond. Drukverhoging in de maag treedt vooral op bij hoesten, persen of

niezen. De lucht begeeft zich dan onder de huid, met name in de omgeving van de borst. Ook

een subcutaan emfyseem hoeft niet te worden behandeld.

Infectie van de wond

Een infectie van de wond komt regelmatig voor. De oorzaak is niet altijd bekend, maar

waarschijnlijk neemt de PEG-katheter bij het passeren van de mond, keelholte en slokdarm,

ondanks de preventief gegeven antibioticakuur, micro-organismen met zich mee. Deze microorganismen kunnen de wond infecteren.

Indien de wond geïnfecteerd is, dient deze regelmatig schoongemaakt te worden met gaasjes

met desinfectans. De desinfectans mag alcohol bevatten. Alcohol heeft alleen een schadelijke

werking op het materiaal (siliconen, PUR) als de sonde in een bad met alcohol gelegd zou

worden. Dit is niet het geval bij desinfectie van de wond, waarbij het contact met alcohol

kortstondig is.

Pijn

Een normaal gevolg van de ingreep is wondpijn. Behandeling met een pijnstiller, bijvoorbeeld

paracetamol, voldoet in het algemeen.

Late complicaties:

Lekkage via de fistel

Oorzaken zijn:

„ De externe fixatiedisk zit niet op zijn plaats.

Tussen de externe fixatiedisk en de huid moet ± 2 mm speling zitten. Wanneer de externe

fixatiedisk niet op juiste plaats zit, kan lekkage optreden. Te veel speling is te voorkomen

door met een watervaste viltstift een streepje op de PEG-sonde te plaatsen, zodat de externe

fixatiedisk steeds op de juiste plaats kan worden teruggeschoven.

„ De ballon is onvoldoende gevuld.

Bij de PEG-sonde en button met fixatieballon is het mogelijk dat de ballon niet voldoende

gevuld is. Controleer daarom de inhoud van de ballon regelmatig. Controle vindt plaats door

het opzuigen van de inhoud. Eventueel kan 2 ml kraanwater extra worden bij gespoten. De

ballon mag echter nooit met meer dan de toegestane hoeveelheid water bevatten. De

toegestane hoeveelheid staat vermeld op de verpakking. Leg de hoeveelheid ingespoten

water en de maximale hoeveelheid van de ballon vast in het dossier van de cliënt. Gebruik in

gebieden met hard water geen kraanwater maar gedestilleerd water.

„ De button is te lang.

Wanneer de button te lang is, is de fistel niet goed afgesloten. Dit is op te lossen door het

plaatsen van een button van de juiste lengte.

„ De PEG-sonde is te dun.

Wanneer de PEG-sonde of button te dun is vergeleken met de diameter van de fistel, kan de

maaginhoud langs de PEG lekken. Plaats een PEG-sonde waarbij de dikte meer

overeenkomt met de diameter van de fistel.

Bloeden van de fistel

Soms bloedt de fistel licht door de groei van wild vlees. Stop de bloeding door met een gaasje

lichte druk op de fistel uit te oefenen. Waarschuw de arts als het bloeden niet stopt.

Huidirritatie

Oorzaken kunnen zijn:

„ Lekkage via de fistel.

Huidirritatie door lekkage ontstaat door de etsende werking van de zure maaginhoud. Het

verhelpen van de lekkage is vaak voldoende.

„ Overgevoeligheid voor pleisters.

Gebruik voor het fixeren van de PEG-sondes geen pleisters omdat daardoor huidirritatie kan

optreden. Voor een goede fixatie van de PEG-sonde is gebruik van pleisters ook niet nodig.

„ Overgevoeligheid voor silicone.

Leg bij overgevoeligheid voor silicone een zacht non-woven gaasje onder de externe

fixatiedisk. Vervang een PEG-sonde van silicone door een sonde van PUR.

Infectie

Waarschuw de arts bij het optreden van huidinfecties.

Drukplekken

Als de externe fixatiedisk te strak op de huid zit, kan er druknecrose ontstaan rond de fistel.

Druknecrose is te voorkomen door de externe fixatiedisk zodanig te plaatsen dat er ± 2 mm

speling tussen huid en fixatiedisk is. Overleg met de arts wanneer toch druknecrose ontstaat.

• Stoornissen in de stolling.
• Uitzaaingen of tumoren buikvlies
• Veel ascites in de buik

Contra indicaties:

Verzorgen van de PEG-sonde

Volgens beleid arts eerste 7-10 dagen!

Volgens protocol 

Overleg altijd of je wel of niet mag dompelen en of draaien van de sonde!

Toedienen van medicatie 

•  met apotheek overleggen over medicatiebeleid
• Medicatie via sonde kan leiden tot onnauwkeurigheid van de medicatie 

Waarom?

Onnauwkeurigheid

• Het papje van medicijnen en water is meestal moeilijk in zijn geheel op te trekken in een spuit. Er is een kans dat er restjes medicijnen achterblijven en de zorgvrager onvoldoende medicijn binnenkrijgt.
  
• Het materiaal waarvan de sonde gemaakt is, kan de werking van medicijnen beïnvloeden. Er zijn medicijnen die door de pvc-wand van een sonde worden opgenomen of zich eraan vasthechten.
  
• Er zijn medicijnen die door verpulvering schade toebrengen aan het maagslijmvlies.
  
• Er zijn medicijnen die een laagje hebben om de werkzame stof geleidelijk aan het bloed af te geven. Door verpulvering wordt er in te korte tijd te veel van de werkzame stof afgegeven. Op dat moment is er dus sprake van overdosering.

Toedienen

1. Check of sonde nog goed ligt
2. Doorspoelen met ongeveer 20 ml H2O
3. Medicatie toedienen> verpulveren> oplossen met H20> toedienen> doorspoelen met H20

! Medicatie op N-maag? >30 min later SV geven!

!Neus en mondverzorging!

Vragen??