Les 2. rekendidactiek - 4.2

• Rekenen
• MBO
• Studiejaar 2

Les 2. Rekendidactiek - voorbereidend rekenen

OA - jaar 2 - dida - rekenen

2020-2021

Leonie van Noorden

*Filmpje

Wat vind je van dit filmpje?

Bij welke fase hoort dit filmpje?

1. Het aanvankelijk rekenen
2. Het voorbereidend rekenen
3. Het voorgezet rekenen

Hoe waren de stagedagen?

Lessenserie

1. Rekenen in ontwikkeling (4.1)

2. Voorbereid rekenen (4.2)

3. Voorbereid rekenen (4.2)

4. Aanvankelijk rekenen (4.3)

5. Aanvankelijk rekenen (4.3)

6. Voortgezet rekenen (4.4)

7. Voortgezet rekenen (4.4)

8. Herhaling & diagnostische toets

Programma

• Terugblik huiswerk
• Theorie 
• Opdracht 1
• Pauze
• Theorie
• Opdracht 2
• Afronding

Toets eind periode 7:

H1: algemene didactiek (periode 6)

H3: taaldidactiek (periode 6) - zie pdfjes

H4: rekendidactiek (periode 7)

Doelen

Aan het eind van de les kun je uitleggen:

• Wat het verschil is tussen incidenteel leren en intentioneel leren;
• Welke betekenissen we kunnen onderscheiden aan een getal;
• Uit welke onderdelen getalbegrip bestaat;
• Uit welke fasen de telontwikkeling bestaat (en dit herkennen).

Even opfrissen... huiswerk

• Vraag je ouders (of opa/oma) hoe zij hebben leren rekenen op de basisschool
  
• Bekijk het filmpje
  
• Lees 4.2
  
• Ga op zoek naar informatie over de telontwikkeling. Uit welke fasen bestaat deze? Geef een praktijkvoorbeeld (komt straks aan bod)

Hoe hebben jouw ouders leren rekenen?

2 - 4 jaar: peuterleeftijd

4 - 6 jaar: groep 1/2

6 - 7 jaar: gr 3 en uitloop gr4

7 - 12 jaar: gr 4 - gr 12

Functionele gecijferdheid ontwikkelt zich verder... 

Ontluikende gecijferdheid

Ontluikende gecijferdheid wordt getalbegrip

Beginnende gecijferdheid

4.2 Voorbereidend rekenen

• Kleuters leren spelenderwijs.
  
• Uitnodigende leeromgeving (bouwhoek, telhoek, winkelhoek met kassa).

• Voorbeeld: Rupsje Nooitgenoeg (typisch reken en tel voorleesboekje voor rekenactiviteiten)

• Incidenteel leren: iemand leert onbedoeld, per toeval 
  
• Intentioneel leren: vooraf een leerdoel en een plan
  

Noem een voorbeeld van intentioneel of incidenteel leren (zet het erbij)

Wat vind jij belangrijk in de begeleiding van het rekenspel bij kleuters?

03:20

Welke tips heb je gekregen in de begeleiding van het spel?

Kinderen leren door... 

• Bij de ander te kijken 
• Voordoen, nadoen en spel
• Later gaan ze leren volgens methoden 

Ontwikkeling van getalbegrip bij kleuters

Getalbegrip (voorbereidende rekenvaardigheid).

Goed getalbegrip: getallen hebben meerdere betekenissen en functies.

Betekenissen getal

• Aantal-aspect: bouwsel van 7 blokken
  
• Rangorde-aspect: het telgetal, zoals de zevende knikker (eerste, tweede, derde enz.)
  
• Meet-aspect: een strook van 7 staafjes lang (25 meter, 5 km, enz.)
  
• Reken-aspect: 3 erbij 4 is 7
  
• Coderings-aspect: getal als naam. huisnummer 7
  

Wat voor soort getal is wat?
32,4 =
N62 =
100 =

32,4 = meetaspect

N62 = coderingsaspect

100= aantal-aspect

Opdracht 1. 

A. Bedenk bij alle fasen een voorbeeld (natuurlijk niet die al genoemd is in het boek ;)). Tekenen mag! Ik vraag je straks om een voorbeeld te delen.

B. Ga op zoek naar een versje of liedje waar rekenen in voorkomt zoals: 

1,2,3, 4 ... Hoedje van ... 

Geef een voorbeeld van een van de fasen. Doe het zo:
Reken-aspect: ..............

Welk versje/liedje heb je gevonden?

Pauze / energizer

Deelaspecten van getalbegrip

Kennis

• Kennis van begrippen (rekentaal)
• Kennis van reken- en cijfersymbolen 

---> herkennen, uitspreken en schrijven t/m 20

Vaardigheden

• Tellen in 7 fasen 

Inzicht (volgende week)

• Conserveren
• Classificeren
• Seriatie
• Één-één-correspondentie

Vaardigheden  telontwikkeling in 7 fasen

1. Fase 1. Subiteren (het herkennen van kleine hoeveelheden in één oogopslag)
2. Fase 2. Akoestisch tellen (opzeggen willekeurige getallenrijen) - geluidsfragment Siem - 3 jr
3. Fase 3. Synchroon tellen (hardop tellen en het aanwijzen van voorwerpen gebeurt tegelijkertijd) - 4 jr 
4. Fase 4. Geordend tellen (voorwerpen ordenen tijdens het tellen, paarsgewijs tellen) - 'structurerend tellen' 4-5 jr
5. Fase 5. Resultatief tellen (beginnend met de 1, alle voorwerpen maar één keer tellen en de juiste hoeveelheid kunnen noemen op het eind) - 5 j
6. Fase 6. Resultatief, verkort tellen (direct 4 en daarna doortellen) - 5,5 jr
7. Fase 7. Niet tellen (direct herkennen van hoeveelheden tot 10, vanaf groep 3 direct automatiseren tot 20) - 6jr

Kijkopdracht

Filmpje 1

Rikash (5 jaar en 1 maand) krijgt de opdracht om een rij dropjes te tellen. Hij heeft de dropjes eerst netjes neergelegd. 

Kijkpunt: Hoe telt Rikash?

02:54

Hoe telt Rachid?

Akoestisch tellen

Kijkopdracht

Filmpje 2

Rikash (5 jaar en 1 maand) speelt samen met een volwassene het racebaanspel. De pion mag zoveel plaatsen vooruit als met de dobbelsteen wordt gegooid. 

Kijkpunt: Bekijk hoe Rikash nu telt. Wat is het verschil met het tellen in het fragment ‘Dropjes tellen’? Hoe zou dat komen?

03:34

Hoe telt Rashid nu?
Wat is het verschil met het tellen in het fragment ‘Dropjes tellen’? Hoe zou dat komen?

Niet tellen (fase 7)

Opdracht in break-out rooms

Opdracht 2.1 (5 min)

Leg de behandelde begrippen uit 4.2 om en om aan elkaar uit t/m fase 7 (blz 141)

Hoe heb je de les ervaren?
Tips/tops

Afronding

Huiswerk

• Lees 4.2 nog eens goed door.

Volgende les

• 4.2. Voorbereidend rekenen deel 2.